Poprzednia część druku, następna część druku
Rozdział 18
Karty do głosowania
Art. 155.
Okręgowa komisja wyborcza po zarejestrowaniu list okręgowych zarządza wydruk
owanie kart do głosowania i zapewnia ich przekazanie obwodowym komisjom wyborczym w trybie określonym przez Państwową Komisję Wyborczą.
Art. 156.
Na karcie do głosowania umieszcza się oznaczenia list zarejestrowanych w danym
okręgu wyborczym, zawierające numer listy oraz nazwę lub skrót nazwy komitetu wyborczego, w kolejności wzrastającej numerów list. Pod oznaczeniem każdej listy podaje się nazwiska i imiona wszystkich kandydatów zarejestrowanych na danej liście.
Art. 157.
1. Na każdej karcie do głosowania zamieszcza się zwięzłą informację o sposobie gł
osowania.2. Na karcie do głosowania drukuje się odcisk pieczęci właściwej okręgowej komisji wyborczej i oznacza miejsce na odcisk pieczęci obwodowej komisji w
yborczej.3. Karta do głosowania może być zadrukowana tylko po jednej stronie. Wielkość
i rodzaj czcionki powinny być jednakowe dla oznaczeń wszystkich list i nazwisk kandydatów.4. Wzór karty do głosowania ustala Państwowa Komisja Wyborcza.
Art. 158.
1. Jeżeli po wydrukowaniu kart do głosowania okręgowa komisja wyborcza skreśli z listy okręgowej nazwisko kandydata z przyczyn, o których mowa w art. 153 ust. 1, nazwisko tego kandydata pozostawia się na wydrukowanych kartach do głosow
ania. Informację o skreśleniu oraz o warunkach decydujących o ważności głosu oddanego na takiej karcie podaje się do wiadomości publicznej w formie obwieszczenia i zapewnia jego rozplakatowanie w lokalach wyborczych w dniu głosowania.2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli komisja unieważni rejestrację listy
okręgowej z przyczyn, o których mowa w art. 153 ust. 3 lub 4.
Art. 159.
Sposób sporządzania i przekazania kart do głosowania dla obwodów głosowania utw
orzonych na polskich statkach morskich oraz za granicą ustala Państwowa Komisja Wyborcza, po porozumieniu odpowiednio z ministrem właściwym do spraw gospodarki morskiej oraz ministrem właściwym do spraw zagranicznych.
Rozdział 19
Sposób głosowania i warunki ważności głosu
Art. 160.
1. Wyborca głosuje tylko na jedną listę okręgową, stawiając na karcie do głosowania znak "x" w kratce z lewej strony obok
nazwiska jednego z kandydatów z tej listy, przez co wskazuje jego pierwszeństwo do uzyskania mandatu.2. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na karcie do głosowania postawiono znak "x" w kratce z lewej strony obok nazwisk dwóch lub większej liczby kandyd
atów z różnych list okręgowych albo nie postawiono tego znaku w kratce z lewej strony obok nazwiska żadnego kandydata z którejkolwiek z list, z zastrzeżeniem ust. 4.3. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na karcie do głosowania znak "x" postawiono w kratce z lewej strony wyłącznie obok nazwiska kandydata umieszczonego na liście okręgowej, której rejestracja została unieważniona.
4. Jeżeli na karcie do głosowania znak "x" postawiono w kratce z lewej strony w
yłącznie obok nazwiska kandydata z jednej tylko listy okręgowej, a nazwisko tego kandydata zostało z tej listy skreślone, to głos taki uznaje się za ważny i oddany na tę listę.5. Jeżeli na karcie do głosowania znak "x" postawiono w kratce z lewej strony obok nazwisk dwóch lub większej liczby kandydatów z tej samej listy okręgowej, to głos taki uważa się za głos ważnie oddany na wskazaną listę okręgową z przyznaniem pierwszeństwa do uzyskania mandatu kandydatowi na posła, którego nazwisko na tej liście umies
zczone jest w pierwszej kolejności.
Art. 161.
Dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych numerów list i nazw lub nazwisk albo poczynienie innych dopisków nie wpływa na ważność oddanego na niej głosu.
Rozdział 20
Ustalanie wyników głosowania i wyników wyborów w okręgu wyborczym
Art. 162.
1. Ustalając wyniki głosowania w obwodzie, obwodowa komisja wyborcza oblicza:
1) liczbę wyborców uprawnionych do głosowania,
2) liczbę wyborców, którym wydano karty do głosowania,
3) liczbę kart wyjętych z urny, w tym:
a) liczbę kart nieważnych, o których mowa w art.
b) liczbę kart ważnych,
4) liczbę głosów nieważnych z ważnych kart do głosowania, o których mowa w art. 160 ust. 2 i 3,
5) liczbę głosów ważnych z kart ważnych, oddanych na poszczególne listy kandydatów, i liczbę głosów oddanych na poszczególnych kandydatów z tych list.
2. Liczby, o których mowa w ust. 1, wymienia się w protokole głosowania w obw
odzie.
Art. 163.
Niezwłocznie po otrzymaniu protokołu głosowania w obwodzie okręgowa komisja w
yborcza dokonuje sprawdzenia prawidłowości ustalenia wyników głosowania w obwodzie. W razie stwierdzenia nieprawidłowości w ustaleniu wyników głosowania komisja zarządza ponowne ich ustalenie przez obwodową komisję wyborczą i powiadamia o tym Państwową Komisję Wyborczą. Przepisy art. 71 ust. 2, art. 72, art. 73 i art. 162 stosuje się odpowiednio.
Art. 164.
1. Okręgowa komisja wyborcza na podstawie protokołów, o których mowa w art. 77 ust. 1, ustala wyniki głosowania na poszczególne listy okręgowe i sporządza w dwóch egzemplarzach protokół wyników głosowania w okręgu wy
borczym.2. Jeżeli właściwa okręgowa komisja wyborcza nie uzyska wyników głosowania w obwodach głosowania za granicą albo na polskich statkach morskich w ciągu 24 godzin od zakończenia głosowania, o którym mowa w art. 60 ust. 2, głosowanie w tych obwodach uważa się za niebyłe. Fakt ten odnotowuje się w protokole wyników głosowania w okręgu wyborczym, z wymienieniem obwodów głosowania oraz
ewentualnych przyczyn nieuzyskania z tych obwodów wyników głosowania.3. W protokole wymienia się sumy liczb, o których
mowa w art. 162 ust. 1.4. Protokół podpisują wszystkie osoby wchodzące w skład komisji obecne przy jego sp
orządzaniu. Protokół opatruje się pieczęcią komisji.5. Przy ustalaniu wyników głosowania i sporządzaniu protokołu mogą być obecni peł
nomocnicy wyborczy, którym przysługuje prawo wniesienia do protokołu uwag z wymienieniem konkretnych zarzutów.6. Przewodniczący okręgowej komisji wyborczej przekazuje niezwłocznie dane z protokołu dotyczące liczby głosów ważnych i głosów ważnych oddanych na każdą z list okręgowych oraz głosów ważnych oddanych na poszczególnych kandydatów każdej z tych list do Państwowej Komisji Wyborczej, w sposób przez nią ustalony, za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnej użytku publicznego lub elektroniczn
ego przesyłania danych.7. Protokół wyników głosowania w okręgu wyborczym przewodniczący okręgowej komisji wyborczej przesyła niezwłocznie do Państwowej Komisji Wyborczej w trybie przez nią ustalonym.
8. Wzór protokołu wyników głosowania w okręgu wyborczym określi Państwowa Komisja Wyborcza.
Art. 165.
1. Państwowa Komisja Wyborcza na podstawie danych, o których mowa w art. 164 ust. 6, uwzględniając przepis art. 135 ust. 1, ustala wstępnie liczbę głosów ważnych oraz głosów ważnych oddanych na listy okręgowe poszczególnych komitetów w
yborczych w skali kraju i listy, które spełniają warunki uprawniające do uczestniczenia w podziale mandatów w okręgach wyborczych. Informację o tym podaje się do wiadomości publicznej.2. Po otrzymaniu protokołów wyników głosowania w okręgach wyborczych Pań
stwowa Komisja Wyborcza protokolarnie ustala zbiorcze wyniki głosowania na listy okręgowe w skali kraju i stwierdza, uwzględniając przepis art. 135 ust. 1, które listy spełniają warunki uprawniające do uczestniczenia w podziale mandatów w okręgach wyborczych, oraz zawiadamia o tym pisemnie okręgowe komisje wyborcze. Informację o tym podaje się do wiadomości publicznej.
Art. 166.
1. Po otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w art. 165 ust. 2, okręgowa komisja wyborcza dokonuje podziału mandatów pomiędzy uprawnione listy okręgowe w sposób n
astępujący:1) liczbę głosów ważnych oddanych na każdą z tych list w okręgu wyborczym dzieli się kolejno przez: 1,4 (jeden i cztery dziesiąte); 3; 5; 7 i dalsze kolejne liczby nieparzyste aż do chwili, gdy z otrzymanych w ten sposób ilorazów da się uszeregować tyle kolejno największych liczb, ile wynosi liczba mandatów do rozdzielenia między te listy,
2) każdej liście przyznaje się tyle mandatów, ile spośród ustalonego w powyższy sposób szeregu ilorazów przypada jej liczb kolejno największych.
2. Jeżeli kilka list uzyskało ilorazy równe ostatniej liczbie z liczb uszeregowanych w podany sposób, a list tych jest więcej niż mandatów do rozdzielenia, pierwszeństwo mają listy w kolejności ogólnej liczby oddanych na nie głosów. Gdyby na dwie lub więcej list oddano równą liczbę głosów, o pierwszeństwie rozstrzyga liczba obw
odów głosowania, w których na daną listę oddano większą liczbę głosów.
Art. 167.
1. Mandaty przypadające danej liście okręgowej uzyskują kandydaci w kolejności
otrzymanej liczby głosów.2. Jeżeli dwóch lub więcej kandydatów otrzymało równą liczbę głosów uprawniającą do uzyskania mandatu z danej listy, o pierwszeństwie rozstrzyga większa liczba obwodów głosowania, w których jeden z kandydatów uzyskał więcej głosów,
a jeżeli liczba tych obwodów byłaby równa, o pierwszeństwie rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez przewodniczącego okręgowej komisji wyborczej w obecności członków komisji oraz zainteresowanych pełnomocników wyborczych; nieobecność pełnomocnika nie wstrzymuje losowania. Przebieg losowania uwzględnia się w protokole wyników wyborów.3. Tryb przeprowadzania losowania, o którym mowa w ust. 2, określi Państwowa Komisja Wyborcza.
Art. 168.
1. Po ustaleniu wyników wyborów w okręgu wyborczym okręgowa komisja wyborcza sporządza, w dwóch egzemplarzach, protokół wyborów posłów w okręgu wybo
rczym.2. W protokole wymienia się liczbę posłów wybieranych w okręgu, wykaz list okręgowych zarejestrowanych w tym okręgu oraz wykaz list, które uczestniczą w p
odziale mandatów w okręgu, a także liczby:1) wyborców uprawnionych do głosowania,
2) wyborców, którym wydano karty do głosowania,
3) kart wyjętych z urny, w tym:
a) liczbę kart nieważnych,
b) liczbę kart ważnych,
4) głosów nieważnych,
5) głosów ważnych oddanych na każdą z list okręgowych,
6) mandatów przypadających każdej liście okręgowej,
7) głosów ważnych oddanych na poszczególnych kandydatów każdej z list okręgowych oraz nazwiska i imiona wybranych posłów z każdej listy okręg
3. Protokół podpisują wszystkie osoby wchodzące w skład komisji obecne przy jego sp
orządzaniu. Protokół opatruje się pieczęcią komisji.4. Przy ustalaniu wyników wyborów i sporządzaniu protokołu mogą być obecni pełnomocnicy wyborczy, którym przysługuje prawo wniesienia do protokołu uwag z wy
mienieniem konkretnych zarzutów.5. Wzór protokołu wyborów posłów w okręgu wyborczym określi Państwowa Kom
isja Wyborcza.
Art. 169.
Okręgowa komisja wyborcza niezwłocznie podaje do wiadomości publicznej wyniki głosowania i wyniki wyborów w okręgu wyborczym, z uwzględnieniem danych, o kt
órych mowa w art. 168 ust. 2.
Art. 170.
1. Przewodniczący okręgowej komisji wyborczej za pośrednictwem sieci telekomun
ikacyjnej użytku publicznego lub elektronicznego przesyłania danych przekazuje do Państwowej Komisji Wyborczej, w trybie przez nią ustalonym, dane z protokołu wyborów posłów w okręgu wyborczym.2. Protokół, o którym mowa w art. 168 ust. 1, przewodniczący komisji przesyła ni
ezwłocznie w zapieczętowanej kopercie do Państwowej Komisji Wyborczej w trybie przez nią ustalonym. Pozostałe dokumenty z wyborów przechowuje dyrektor delegatury Krajowego Biura Wyborczego właściwej dla siedziby komisji.
Art. 171.
1. Po otrzymaniu protokołów, o których mowa w art. 168 ust. 1, Państwowa Komisja Wyborcza dokonuje sprawdzenia prawidłowości ustalenia wyników wyborów p
osłów w okręgach wyborczych.2. W razie stwierdzenia nieprawidłowości w ustaleniu wyników wyborów Państwowa Komisja Wyborcza zarządza ponowne ustalenie tych wyników. Przepisy art. 166-170 stosuje się odpowiednio.
Art. 172.
Państwowa Komisja Wyborcza podaje do wiadomości publicznej zbiorcze wyniki gł
osowania, o których mowa w art. 168 ust. 2, ustalone przez okręgową komisję wyborczą.
Rozdział 21
Ogłaszanie wyników wyborów do Sejmu
Art. 173.
Państwowa Komisja Wyborcza ogłasza w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej w formie obwieszczenia oraz podaje do wiadomości publicznej wyniki wyborów do Sejmu. W obwieszczeniu zamieszcza się podstawowe informacje zawarte w protokołach wyborów posłów w okrę
gach wyborczych.
Art. 174.
Państwowa Komisja Wyborcza wręcza posłom zaświadczenia o wyborze.
Art. 175.
Państwowa Komisja Wyborcza przesyła Marszałkowi Sejmu oraz Sądowi Najwyższ
emu sprawozdanie z wyborów nie później niż 14 dnia po ogłoszeniu obwieszczenia, o którym mowa w art. 173.
Rozdział 22
Wygaśnięcie mandatu posła i uzupełnianie składu Sejmu
Art. 176.
1. Wygaśnięcie mandatu posła następuje wskutek:
1) utraty prawa wybieralności,
2) pozbawienia mandatu prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu,
3) zrzeczenia się mandatu,
4) śmierci posła,
5) zajmowania w dniu wyborów stanowiska lub funkcji, których stosownie do przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej albo ustaw nie można łączyć z mandatem posła, z zastrzeżeniem przepisu ust. 3,
6) powołania w toku kadencji na stan
7) sprawowania przez posła albo powołania go na stanowisko lub funkcję:
a) radnego rady gminy, rady powiatu lub sejmiku województwa,
b) w zarządzie gminy, zarządzie miasta na prawach powiatu, zarządzie powi
atu, zarządzie województwa lub zarządzie związku komunalnego,c) w zarządzie lub w radzie regionalnej albo branżowej kasy chorych.
8) złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia, o którym mowa w art. 145 ust. 5 pkt 3.
2. Odmowa złożenia ślubowania poselskiego jest równoznaczna ze zrzeczeniem się mandatu.
3. Wygaśnięcie mandatu posła zajmującego w dniu wyborów stanowisko lub funkcję, o których mowa w ust. 1 pkt 5 i pkt 7, następuje, jeżeli nie złoży on Marszałkowi Sejmu, w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia przez Państwową Komisję Wyborczą wyników wyborów do Sejmu, oświadczenia o złożeniu rezygnacji z zajmowanego stanowiska lub pełnionej funkcji.
4. Wygaśnięcie mandatu posła powołanego w czasie kadencji na stanowisko lub funkcję, o których mowa w ust. 1 pkt 6 i 7, następuje z dniem powołania.
Art. 177.
1. Wygaśnięcie mandatu posła stwierdza Marszałek Sejmu w drodze postanowi
enia.2. Postanowienie, o którym mowa w ust. 1, ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
3. Postanowienie, o którym mowa w ust. 1, doręcza się niezwłocznie Państwowej Komisji Wyborczej.
Art. 178.
1. W razie wygaśnięcia mandatu posła Marszałek Sej
mu zawiadamia, na podstawie informacji Państwowej Komisji Wyborczej, kolejnego kandydata z tej samej listy okręgowej, który w wyborach otrzymał kolejno największą liczbę głosów, o przysługującym mu pierwszeństwie do mandatu. Przy równej liczbie głosów o pierwszeństwie rozstrzyga kolejność umieszczenia kandydata na tej liście okręgowej.2. Kandydat może zrzec się pierwszeństwa do obsadzenia mandatu na rzecz kandydata z tej samej listy, który uzyskał kolejno największą liczbę głosów. Oświadczenie o ustąpieniu pierwszeństwa powinno być złożone Marszałkowi Sejmu w terminie 7 dni od dnia doręcz
enia zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1.3. O obsadzeniu mandatu postanawia Marszałek Sejmu. Przepisy art. 177 ust. 2 i 3 st
osuje się odpowiednio.4. Jeżeli obsadzenie mandatu posła w trybie określonym w ust. 1 byłoby niemożliwe z powodu braku kandydatów, którym mandat można przydzielić, Marszałek Sejmu, w drodze postanowienia, stwierdza, iż mandat ten do końca kadencji pozostaje ni
eobsadzony.
Rozdział 23
Kampania wyborcza w programach radiowych i telewizyjnych
Art. 179.
1. Komitety wyborcze mają prawo prowadzenia agitacji wyborczej w programach r
adiowych i telewizyjnych, zgodnie z przepisami ustawy, w formach audycji wyborczych i ogłoszeń wyborczych.2. Audycją wyborczą jest część programu radiowego lub telewizyjnego, nie pochodząca od nadawcy, rozpowszechniana nieodpłatnie, stanowiąca odrębną całość ze względu na treść lub formę, umożliwiająca wykorzystanie przez komitet wyborczy przysługującego mu czasu antenowego, o k
tórym mowa w art. 180, przeznaczonego na prowadzenie agitacji wyborczej.3. Rozpowszechnianiem audycji wyborczych jest dokonywana przez nadawcę p
ublicznego rejestracja, obejmująca przegranie na dostosowane do emisji nośniki, dostarczonej audycji wyborczej przygotowanej przez komitet wyborczy lub udostępnienie studia wraz z realizatorem w celu nagrania audycji wyborczej przez komitet wyborczy oraz emisja tych audycji.4. Ogłoszeniem wyborczym jest reklama w rozumieniu art. 4 pkt 6 ustawy z dnia 29 grudnia 19
92 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34, z 1995 r. Nr 66, poz. 335 i Nr 142, poz. 701, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 121, poz. 770, z 1999 r. Nr 90, poz. 999 oraz z 2000 r. Nr 29, poz. 356 i 358 i Nr 73, poz. 852), przygotowana przez komitet wyborczy i przekazana do emisji w ramach prowadzonej agitacji wyborczej.
Art. 180.
1. W okresie od 15 dnia przed dniem wyborów do dnia zakończenia kampanii wybo
rczej Telewizja Polska Spółka Akcyjna oraz Polskie Radio Spółka Akcyjna i spółki radiofonii regionalnej, zwane dalej "Telewizją Polską" i "Polskim Radiem", rozpowszechniają na własny koszt w programach ogólnokrajowych i regionalnych audycje wyborcze komitetów wyborczych.2. Łączny czas rozpowszechniania audycji wyborczych wynosi:
1) w ogólnokrajowych programach - 15 godzin w Telewizji Polskiej, w tym do 3 godzin w TV Polonia, i 30 godzin w Polskim Radiu, w tym do 5 godzin w programie przeznaczonym dla zagranicy,
2) w regionalnych programach - 10 godzin w Telewizji Polskiej i 15 godzin w Polskim Radiu.
3. Komitet wyborczy ma prawo do rozpowszechniania audycji wyborczych w programach:
1) ogólnokrajowych - jeżeli zarejestrował swoje listy okręgowe co najmniej w połowie okręgów wyborczych,
2) regionalnych - jeżeli zarejestrował listę okręgową co najmniej w jednym okręgu wyborczym.
4. Czas antenowy przysługujący jednemu komitetowi wyborczemu nie może być odstępowany innemu komitetowi.
Art. 181.
1. Czas przeznaczony na rozpowszechnianie audycji wyborczych, o których mowa w art. 180 ust. 2 pkt 1, dzieli się równo pomiędzy uprawnione komitety wyborcze na podstawie informacji Państwowej Komisji Wyborczej o komitetach wyborczych, które zarejestrowały swoje listy okręgowe co najmniej w połowie okręgów wybo
rczych.2. Czas przeznaczony na rozpowszechnianie audycji wyborczych, o których mowa w art. 180 ust. 2 pkt 2, dzieli się pomiędzy uprawnione k
omitety wyborcze proporcjonalnie do liczby zarejestrowanych przez nie list okręgowych, na podstawie informacji okręgowych komisji wyborczych, właściwych dla obszaru objętego regionalnym programem, o zarejestrowanych listach okręgowych.3. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą, określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania w sprawach podziału czasu rozpowszechniania audycji wyborczych, zakres rejestracji oraz sposób przygotowania i emisji tych audycji, a także sposób upowszechniania informacji o terminach emisji audycji wyborczych.
4. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, po zasięgnięciu opinii zarządów spółek, o których mowa w art. 180 ust. 1, oraz właściwej rady programowej, określi, w dr
odze rozporządzenia:1) czas przeznaczony na rozpowszechnianie audycji wyborczych w każdym z pr
2) ramowy podział czasu, o którym mowa w art. 180 ust. 2, w okresie od 15 dnia przed dniem wyborów do dnia zakończenia kampanii wyborczej.
Art. 182.
1. Kolejność rozpowszechniania w każdym dniu audycji wyborczych ustalają kierujący redakcjami właściwych ogólnokrajowych programów telewizyjnych, w tym TV Polonia, i programów regionalnych oraz programów radiowych w drodze losowania przeprowadzonego w obecności pełnomocników wyborczych najpóźniej w 18 dniu przed dniem wyborów.
2. Na ustalenia dotyczące podziału czasu antenowego, o których mowa w art. 181 ust. 1 i 2, pełnomocnikowi wyborczemu przysługuje skarga do Państwowej Komisji Wyborczej. Skargę wnosi się w terminie 2 dni od dokonania ustalenia. Państwowa Komisja Wyborcza rozpatruje sprawę niezwłocznie i wydaje postanowienie. Od postanowienia Państwowej Komisji Wyborczej nie przysługuje środek prawny.
Art. 183.
1. Audycje wyborcze komitetu wyborczego dostarczane są do Telewizji Polskiej lub Polskiego Radia nie później niż na 24 godziny przed dniem ich rozpowszechnienia.
2. Czas audycji wyborczych dostarczonych przez komitety wyborcze nie może prz
ekraczać czasu ustalonego dla nich na podstawie przepisów, o których mowa w art. 181 ust. 3 i 4.3. W wypadku stwierdzenia przez Telewizję Polską lub Polskie Radio, że dostarczone przez komitet wyborczy materiały audycji wyborczych przekraczają czas ustalony dla tych audycji, wzywają bezzwłocznie komitet w
yborczy do skrócenia czasu audycji. W razie bezskutecznego wezwania Telewizja Polska lub Polskie Radio przerwie emisję audycji wyborczej w chwili, kiedy upłynął czas audycji przysługujący danemu komitetowi.
Art. 184.
1. Niezależnie od czasu przyznanego na rozpowszechnianie audycji wyborczych każdy komitet wyborczy może, od dnia rozpoczęcia kampanii wyborczej, odpłatnie ro
zpowszechniać ogłoszenia wyborcze w programach nadawców radiowych i telewizyjnych.2. Wysokość opłat pobieranych za czas rozpowszechniania ogłoszeń wyborczych musi być dla wszystkich komitetów wyborczych jednakowa oraz ustalana według cenn
ika obowiązującego w dniu zarządzenia wyborów.3. Do ogłoszeń wyborczych stosuje się przepisy o działalności reklamowej w progr
amach telewizji i radiofonii, z tym że czasu przeznaczonego na rozpowszechnianie ogłoszeń wyborczych nie wlicza się do ustalonego odrębnymi przepisami dopuszczalnego wymiaru czasowego reklam.
Art. 185.
1. Nadawcy nie ponoszą odpowiedzialności za treść rozpowszechnianych audycji w
yborczych i ogłoszeń wyborczych.2. Nadawcy nie mogą odmówić rozpowszechniania audycji wyborczych i ogłoszeń wyborczych.
Dział III
Przepisy szczególne dotyczące wyborów do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
Rozdział 24
Zasady ogólne
Art. 186.
Wybory do Senatu są powszechne, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym.
Art. 187.
Wybranym do Senatu może być obywatel polski mający prawo wybierania, który na
jpóźniej w dniu wyborów kończy 30 lat.
Art. 188.
Do Senatu wybiera się 100 senatorów według zasady większości.
Art. 189.
W sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale stosuje się odpowiednio przepisy Działu II niniejszej ustawy.
Rozdział 25
Okręgi wyborcze
Art. 190.
1. W celu przeprowadzenia wyborów do Senatu tworzy się na obszarze poszczegó
lnych województw okręgi wyborcze.2. W okręgu wyborczym wybiera się od 2 do 4 senatorów.
3. Okręg wyborczy obejmuje obszar województwa lub jego części. Granice okręgu wyborczego nie mogą naruszać granic okręgów wyborczych utworzonych dla w
yborów do Sejmu.
Art. 191.
1. W poszczególnych województwach wybiera się:
1) w województwie dolnośląskim - 8 senatorów,
2) w województwie kujawsko-pomorskim - 5 senatorów,
3) w województwie lubelskim - 6 senatorów,
4) w województwie lubuskim - 3 senatorów,
5) w województwie łódzk
im - 7 senatorów,6) w województwie małopolskim - 8 senatorów,
7) w województwie mazowieckim - 13 senatorów,
8) w województwie opolskim - 3 senatorów,
9) w województwie podkarpackim - 5 senatorów,
10) w województwie podlaskim - 3 senatorów,
11) w województwie pomorskim - 6 senatorów,
12) w województwie śląskim - 13 senatorów,
13) w województwie świętokrzyskim - 3 senatorów,
14) w województwie warmińsko-mazurskim - 4 senatorów,
15) w województwie wielkopolskim - 9 senatorów,
16) w województwie zachodnio-pomorskim - 4 senatorów.
2. Jeśli województwo nie jest jednym okręgiem wyborczym do Sejmu, to liczbę sen
atorów wybieranych w okręgu wyborczym ustala się, uwzględniając jednolitą wojewódzką normę przedstawicielstwa.3. Jednolitą wojewódzką normę przedstawicielstwa, o której mowa w ust. 2, określa się, dzieląc liczbę mieszkańców województwa przez liczbę senatorów wybieranych w danym województwie.
4. Liczbę senatorów wybieranych w poszczególnych okręgach wyborczych, ich num
ery i granice, a także siedziby okręgowych komisji wyborczych określa załącznik nr 2 do ustawy.5. Informację o okręgu wyborczym podaje się do wiadomości wyborcom danego
okręgu wyborczego w formie obwieszczenia Państwowej Komisji Wyborczej najpóźniej w 52 dniu przed dniem wyborów. Druk i rozplakatowanie obwieszczeń zapewnia Krajowe Biuro Wyborcze.
Rozdział 26
Szczególne zadania komisji wyborczych
Art. 192.
1. Wybory do Senatu przeprowadzają:
1) Państwowa Komisja Wyborcza,
2) okręgowe komisje wyborcze powołane dla wyborów do Sejmu,
3) obwodowe komisje wyborcze powołane dla wyborów do Sejmu.
2. Funkcje okręgowej komisji wyborczej, o której mowa w ust. 1 pkt 2, dla okręgów wyborczych w danym województwie może spełniać wskazana przez Państwową Komisję Wyborczą, okręgowa komisja wyborcza powołana dla wyborów do Sejmu.
3. W wypadku wyborów uzupełniających, o których mowa w art. 213, powołuje się okręgową komisję wyborczą i obwodowe komisje wyborcze w trybie i na zasadach określ
onych w ustawie.
Rozdział 27
Zgłaszanie kandydatów na senatorów
Art. 193.
Do komitetów wyborczych zgłaszających kandydatów na senatorów stosuje się odpowiednio przepisy ustawy dotyczące komitetów wyborczych, z tym że:
1) partia polityczna, która wchodzi w skład koalicji wyborczej utworzonej w celu wspólnego zgłoszenia kandydatów na posłów i kandydatów na senatorów albo tylko w celu wspólnego zgłoszenia kandydatów na senatorów, nie może zgłaszać kandydatów na senatorów samodzielnie,
2) nazwa i skrót nazwy komitetu wyborczego wyborców utworzonego tylko w celu zgłoszenia kandydatów na senatorów muszą być różne od nazw i skrótów nazw komitetów wyborczych utworzonych w celu zgłoszenia kandydatów na posłów i kandydatów na senatorów albo kandydatów na p
osłów.
Zgłaszanie kandydatów na senatorów w okręgu wyborczym
Art. 194.
1. Komitet wyborczy może zgłosić w każdym okręgu wyborczym najwyżej tylu kandydatów na senatorów, ilu senatorów jest wybieranych w danym okręgu wyborczym.
2. Kandydować można tylko w jednym okręgu wyborczym i tylko w ramach zgłosz
enia przez jeden komitet wyborczy.
Art. 195.
1. Zgłoszenie kandydata na senatora powinno być poparte podpisami co najmniej 2000 wyborców. Wycofanie udzielonego poparcia nie rodzi skutków prawnych.
2. Wyborca udzielający poparcia zgłoszeniu kandydata na senatora składa podpis obok czytelnie wpi
sanego swojego nazwiska i imienia, adresu zamieszkania i numeru ewidencyjnego PESEL.3. Wykaz podpisów musi zawierać na każdej stronie nazwę komitetu wyborczego zgłaszającego kandydata, numer okręgu wyborczego, w którym kandydat jest zgł
aszany, oraz adnotację:"Udzielam poparcia kandydatowi na senatora ............................................ (nazwisko, imię - imiona) zgłaszanemu przez ........................................................ (nazwa komitetu wyborczego) w okręgu wyborczym ..............
.............. (numer okręgu) w wyborach do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na .......................... (dzień, miesiąc, rok).".4. Poparcia dla zgłoszenia kandydata na senatora może udzielić wyłącznie wyborca stale zamieszkały w danym okrę
gu wyborczym.
Art. 196.
1. Zbieranie podpisów osób popierających zgłoszenie kandydata na senatora może być dokonywane tylko w miejscu, czasie i w sposób, które wykluczają groźbę, podstęp lub stosowanie jakichkolwiek nacisków zmierzających do uzyskania pod
pisów.2. Zabrania się zbierania podpisów osób popierających zgłoszenie kandydata na sen
atora na terenie jednostek wojskowych i innych jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej oraz oddziałów obrony cywilnej, a także skoszarowanych jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.3. Zabrania się udzielania wynagrodzenia pieniężnego w zamian za zbieranie lub zł
ożenie podpisu pod zgłoszeniem kandydata na senatora.
Art. 197.
1. Zgłoszenia każdego kandydata na senatora dokonuje się odrębnie. Jeżeli komitet wyborczy dokonuje zgłoszenia więcej niż jednego kandydata na senatora, to zgł
oszenie każdego z kandydatów musi być poparte odrębnie podpisami wyborców w sposób, o którym mowa w art. 195 ust. 2 i 3.2. Do zgłoszenia kandydatów na senatorów przepisu art. 143 ust. 2 nie stosuje się.
Rozdział 28
Karty do głosowania
Art. 198.
Okręgowa komisja wyborcza po zarejestrowaniu kandydatów na senatorów zarządza wydrukowanie kart do głosowania i zapewnia ich przekazanie obwodowym komisjom wyborczym w trybie określonym przez Państwową Komisję Wyborczą.
Art. 199.
Na karcie do głosowania umieszcza się w porządku alfabetycznym nazwiska i imiona zarejestrowanych kandydatów na senatorów, z podaniem nazwy lub skrótu nazwy kom
itetu wyborczego.
Rozdział 29
Sposób głosowania i warunki ważności głosu
Art. 200.
1. Wyborca głosuje na określonych kandydatów, stawiając znak "x" w kratce z lewej strony obok nazwisk najwyżej tylu kandydatów, ilu senatorów jest wybieranych w okręgu w
yborczym.2. Wyborca może głosować na mniejszą liczbę kandydatów, aniżeli wynosi liczba senatorów wybieranych w danym okręgu wyborczym.
Art. 201.
1. Jeżeli na karcie do głosowania nie postawiono znaku "x" w kratce z lewej strony obok nazwiska któregokolwiek z kandydatów, to taką kartę uznaje się za kartę ważną z głosami nieważnymi.
2. Jeżeli na karcie do głosowania postawiono znak "x" w kratce z lewej strony obok nazwisk większej liczby kandydatów niż wynosi liczba wybieranych senatorów, to taką kartę uznaje się za kartę ważną z głosami nieważnymi.
3. Jeżeli na karcie do głosowania postawiono znak "x" w kratce z lewej strony w
yłącznie przy nazwisku kandydata, którego nazwisko zostało skreślone, to taką kartę uznaje się za kartę ważną z głosami nieważnymi.
Rozdział 30
Ustalanie wyników głosowania i wyników wyborów w okręgu wyborczym
Art. 202.
1. Ustalając wyniki głosowania w obwodzie, obwodowa komisja wyborcza oblicza:
1) liczbę wyborców uprawnioną do głosowania,
2) liczbę wyborców, którym wydano karty do głosowania,
3) liczbę kart wyjętych z urny, w tym liczbę kart nieważnych, o których mowa w art. 73, i liczbę kart ważnych, w tym:
a) liczbę kart ważnych z głosami nieważnymi, o których mowa w art. 201,
b) liczbę kart ważnych z głosami ważnymi,
4) liczbę głosów ważnych z kart ważnych oddanych na poszczególnych kandydatów na senatorów.
2. Liczby, o których mowa w ust. 1, wymienia się w protokole głosowania w obw
odzie.
Art. 203.
Niezwłocznie po otrzymaniu protokołu głosowania w obwodzie okręgowa komisja w
yborcza dokonuje sprawdzenia prawidłowości ustalenia wyników głosowania w obwodzie. W razie stwierdzenia nieprawidłowości w ustaleniu wyników głosowania komisja zarządza ponowne ich ustalenie przez obwodową komisję wyborczą i powiadamia o tym Państwową Komisję Wyborczą.
Art. 204.
1. Okręgowa komisja wyborcza na podstawie protokołów, o których mowa w art. 203, ustala wyniki głosowania i wyniki wyborów oraz sporządza w dwóch egzempl
arzach protokół wyników głosowania i wyników wyborów senatorów w okręgu wyborczym.2. Jeżeli właściwa okręgowa komisja wyborcza nie uzyska wyników głosowania w obwodach głosowania za granicą albo na polskich statkach morskich w ciągu 24 godzin od zakończenia głosowania, o którym mowa w art. 60 ust. 2, głosowanie w tych obwodach uważa się za niebyłe. Fa
kt ten odnotowuje się w protokole wyników głosowania w okręgu wyborczym, z wymienieniem obwodów głosowania oraz ewentualnych przyczyn nieuzyskania z tych obwodów wyników głosowania.3. W protokole wymienia się sumy liczb, o których mowa w art. 202 ust. 1, o
raz nazwiska i imiona wybranych senatorów, z podaniem nazwy lub skrótu nazwy komitetu wyborczego.4. Protokół podpisują wszystkie osoby wchodzące w skład okręgowej komisji wybo
rczej obecne przy jego sporządzaniu. Protokół opatruje się pieczęcią komisji.5. Przy ustalaniu wyników głosowania i sporządzaniu protokołu mogą być obecni pełnomocnicy wyborczy, którym przysługuje prawo wniesienia do protokołu uwag z wymienieniem konkretnych zarzutów.
6. Przewodniczący okręgowej komisji wyborczej przekazuje niezwłocznie dane z protokołu, dotyczące liczby kart ważnych oraz głosów ważnych oddanych na p
oszczególnych kandydatów, do Państwowej Komisji Wyborczej, w sposób przez nią ustalony, za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnej użytku publicznego lub elektronicznego przesyłania danych.
Art. 205.
1. Za wybranych na senatorów w danym okręgu wyborczym uważa się tych kandyd
atów, którzy otrzymali kolejno najwięcej oddanych głosów ważnych.2. Jeżeli dwóch lub więcej kandydatów otrzymało równą liczbę głosów uprawniającą do uzyskania mandatu i kandydatów tych jest więcej niż mandatów do uzyskania, o pierwszeństwie rozstrzyga większa liczba obwodów głosowania, w których jeden z kandydatów uzyskał więcej głosów, a jeżeli liczba tych obwodów byłaby równa, o pierwszeństwie rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez przewodniczącego
okręgowej komisji wyborczej w obecności członków komisji oraz zainteresowanych pełnomocników wyborczych; nieobecność pełnomocnika nie wstrzymuje losowania. Przebieg losowania uwzględnia się w protokole wyników wyborów.3. Tryb przeprowadzania losowania, o którym mowa w ust. 2, określi Państwowa Komisja Wyborcza.
Art. 206.
Okręgowa komisja wyborcza niezwłocznie podaje do wiadomości publicznej wyniki głosowania i wyniki wyborów w okręgu wyborczym, z uwzglę
dnieniem danych, o których mowa w art. 204 ust. 3.
Art. 207.
1. Protokół wyników głosowania i wyników wyborów senatorów w okręgu wybo
rczym przewodniczący okręgowej komisji wyborczej przesyła niezwłocznie w zapieczętowanej kopercie do Państwowej Komisji Wyborczej, w trybie przez nią ustalonym. Pozostałe dokumenty z wyborów przechowuje dyrektor delegatury Krajowego Biura Wyborczego właściwej dla siedziby komisji.2. Po otrzymaniu protokołów, o których mowa w ust. 1, Państwowa Komisja Wybo
rcza dokonuje sprawdzenia prawidłowości ustalenia wyników wyborów w okręgach wyborczych.3. W razie stwierdzenia nieprawidłowości w ustaleniu wyników wyborów Państwowa Komisja Wyborcza zarządza ponowne ustalenie tych wyników.
Rozdział 31
Ogłaszanie wyników wyborów do Senatu
Art. 208.
Państwowa Komisja Wyborcza ogłasza w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, w formie obwieszczenia, oraz podaje do wiadomości publicznej wyniki wyborów do Senatu. W obwieszczeniu zamieszcza się, według okręgów wyborczych, podstawowe informacje zawarte w protokołach okręgowych komisji wyborczych oraz nazwiska i imiona wybranych senatorów.
Art. 209.
Państwowa Komisja Wyborcza wręcza senatorom zaświadczenia o wyborze.
Art. 210.
Państwowa Komisja Wyborcza przesyła Marszałkowi Senatu oraz Sądowi Najwyższ
emu sprawozdanie z wyborów nie później niż 14 dnia po ogłoszeniu obwieszczenia, o którym mowa w art. 208.
Rozdział 32
Wygaśnięcie mandatu senatora i uzupełnianie składu Senatu
Art. 211.
1. Wygaśnięcie mandatu senatora następuje wskutek:
1) utraty prawa wybieralności,
2) pozbawienia mandatu prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu,
3) zrzeczenia się mandatu,
4) śmierci senatora,
5) zajmowania w dniu wyborów stanowiska lub funkcji, których stosownie do przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej albo ustaw, nie można łączyć z mandatem senatora, z zastrzeżeniem przepisu ust. 3,
6) powołania w toku kadencji na stanowisko lub powierzenia funkcji, których stosownie do przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej albo ustaw nie można łączyć ze sprawowaniem mandatu senatora,
7) sprawowania przez senatora albo powołania go na stanowisko lub funkcję:
a) radnego rady gminy, rady powiatu lub sejmiku województwa,
b) w zarządzie gminy, zarządzie miasta na prawach powiatu, zarządzie powi
atu, zarządzie województwa lub zarządzie związku komunalnego,c) w zarządzie lub w radzie regionalnej albo branżowej kasy chorych.
8) złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia, o którym mowa w art. 145 ust. 5 pkt 3 w związku z art. 189.
2. Odmowa złożenia ślubowania senatorskiego jest równoznaczna ze zrzeczeniem się mandatu.
3. Stwierdzenie wygaśnięcia mandatu senatora zajmującego w dniu wyborów stanow
isko lub funkcję, o których mowa w ust. 1 pkt 5 i pkt 7, następuje, jeżeli nie złoży on Marszałkowi Senatu, w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia przez Państwową Komisję Wyborczą wyników wyborów do Senatu, oświadczenia o złożeniu rezygnacji z zajmowanego stanowiska lub pełnionej funkcji.4. Wygaśnięcie mandatu senatora powołanego w czasie kadencji na stanowisko lub funkcję, o których mowa w ust. 1 pkt 6 i 7, następuje z dniem powołania.
Art. 212.
1. Wygaśnięcie mandatu senatora stwierdza Marszałek Senatu, w drodze postanowi
enia.2. Postanowienie, o którym mowa w ust. 1, ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rz
eczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".3. Postanowienie, o którym mowa w ust. 1, niezwłocznie doręcza się Prezydentowi Rzeczyp
ospolitej i Państwowej Komisji Wyborczej.
Art. 213.
1. W razie wygaśnięcia mandatu senatora Prezydent Rzeczypospolitej zarządza wyb
ory uzupełniające do Senatu.2. Wybory uzupełniające zarządza się i przeprowadza się w terminie 3 miesięcy od dnia stwierdzenia wygaśnięcia mandatu senatora. Wyborów uzupełniających nie przeprowadza się w okresie 6 miesięcy przed dniem, w którym upływa termin z
arządzenia wyborów do Sejmu..3. W sprawach zarządzenia wyborów, o których mowa w ust. 1, stosuje się odp
owiednio przepisy art. 9 ust. 2, z tym że postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej o wyborach uzupełniających Państwowa Komisja Wyborcza podaje niezwłocznie do wiadomości publicznej, w formie obwieszczenia, na obszarze okręgu wyborczego, w którym wybory mają być przeprowadzone. Druk i rozplakatowanie obwieszczenia zapewnia Krajowe Biuro Wyborcze.4. Głosowanie w wyborach uzupełniających przeprowadza się tylko na tery
torium kraju.5. Przepisy art. 24 w sprawie zaświadczeń o prawie do głosowania mają zastosowanie tylko do wyborców zamieszkałych na obszarze okręgu wyborczego, w którym przeprowadza się wybory uzupełniające.
Rozdział 33
Kampania wyborcza w programach radiowych i telewizyjnych
Art. 214.
1. Komitet wyborczy ma prawo do rozpowszechniania nieodpłatnie audycji wybo
rczych w programach Telewizji Polskiej i Polskiego Radia:1) ogólnokrajowych - jeżeli zarejestrował kandydatów na senatorów we wszys
tkich okręgach wyborczych,2) regionalnych - jeżeli zarejestrował co najmniej jednego kandydata na sen
atora.2. Łączny czas rozpowszechniania audycji wyborczych wynosi:
1) w ogólnokrajowych programach - 5 godzin w Telewizji Polskiej i 10 godzin w Polskim Radiu,
2) w odpowiednim programie regionalnym - 3 godziny w Telewizji Polskiej i 6 godzin w Polskim Radiu.
3. Czas rozpowszechniania audycji wyborczych w programach ogólnokrajowych dzieli się równo między wszystkie uprawnione komitety w
yborcze.4. Czas rozpowszechniania audycji wyborczych w odpowiednim programie regionalnym jest dzielony między uprawnione komitety wyborcze proporcjonalnie do liczby kandydatów na senatorów zarejestrowanych przez nie w okręgach wyborczych objętych zasięgiem danego programu.
5. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą, określi, w drodze rozporządzenia, zasady i sposób łącznego prowadzenia kampanii wyborczej w programach radiowych i telewizyjnych przez komitety wyborcze uprawnione do rozpowszechniania audycji wyborczych w wyborach do Sejmu i do Senatu.
Art. 215.
1. W wyborach uzupełniających przepis art. 214 ust. 1 pkt 1 nie ma zastosowania, a łączny czas rozpowszechniania nieodpłatnie audycji wyborczych w odpowiednich programach regionalnych wynosi 2 god
ziny w Telewizji Polskiej i 4 godziny w Polskim Radiu.2. Czas, o którym mowa w ust. 1, w każdym programie regionalnym dzieli się równo między wszystkie uprawnione komitety wyborcze.
Rozdział 34
Szczególne zasady finansowania kampanii wyborczej do Senatu
Art. 216.
1. Komitet wyborczy, który zarejestrował kandydata lub kandydatów na senatorów, ma prawo do dotacji z budżetu państwa na zas
adach określonych w art. 129.2. W wyborach uzupełniających wysokość dotacji dla komitetu wyborczego zgłaszają
cego kandydata, który uzyskał mandat, oblicza się w ten sposób, że ogólną kwotę dotacji przypadającą na wszystkie komitety wyborcze w ostatnio przeprowadzonych wyborach do Sejmu i do Senatu dzieli się przez 560 i mnoży przez wskaźnik przeciętnego wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych. Wskaźnik ten oblicza Główny Urząd Statystyczny za okres od miesiąca, w którym przeprowadzono wybory do Sejmu i Senatu, do miesiąca, w którym odbyły się wybory uzupełniające.
Dział IV
Przepisy karne i przepisy szczególne
Rozdział 3
5Przepisy karne
Art. 217.
Kto podaje do wiadomości publicznej wyniki przedwyborczych badań (sondaży) opinii publicznej dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych i wyniku wyborów z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 87,
podlega grzywnie od 500 000 do 1 000 000 złotych.
Art. 218.
Kto:
1) narusza zakazy określone w art. 88 albo w art. 89 ust. 1, 2 lub 3,
2) umieszcza plakaty i hasła wyborcze bądź ustawia urządzenia ogłoszeniowe z naruszeniem zasad określonych w art. 91,
podlega karze grzywny.
Art. 219.
Kto organizuje w ramach prowadzonej kampanii wyborczej gry losowe lub konkursy z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 89 ust. 4,
podlega grzywnie.
Art. 220.
Kto podaje lub dostarcza, w ramach prowadzonej kampanii wyborczej, napoje alkoholowe z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 89 ust. 5,
podlega karze grzywny.
Art. 221.
Kto:
1) pozyskuje lub wydatkuje środki komitetu wyborczego z naruszeniem przepisów art. 111 ust. 1, 2 lub 3,
2) pozyskuje lub wydatkuje środki komitetu wyborczego z naruszeniem przepisu art. 111 ust. 4 albo limitu określonego w art. 115 ust. 1 i 2 i art. 233,
3) przekazuje koalicyjnemu komitetowi wyborczemu albo komitetowi wyborczemu wyborców lub przyjmuje w imieniu tego komitetu środki finansowe lub wartości niepieniężne z naruszeniem przepisów art. 112 ust. 2-4,
4) przeprowadza zbiórki publiczne wbrew zakazowi, o którym mowa w art. 113 ust. 2,
5) przyjmuje w imieniu komitetu wyborczego partii politycznej środki finansowe pochodzące z innego źródła niż z Funduszu Wyborczego tej partii,
podlega grzywnie od 1 000 do 100 000 złotych.
Art. 222.
Kto:
1) narusza zasady określone w art. 114 ust. 1 dotyczące sposobu gromadzenia środków finansowych komitetu wyborczego,
2) nie wprowadza zastrzeżenia do umowy rachunku bankowego zawartej przez niego w imieniu komitetu wyborczego, że wpłaty na komitet wyborczy mogą być dokonywane tylko w sposób określ
ony w art. 114 ust. 2,3) dokonuje wpłat na jeden koalicyjny komitet wyborczy lub komitet wyborczy wyborców w wysokości przekraczającej limit okr
eślony w art. 114 ust. 3,podlega karze grzywny.
Art. 223.
Kto:
1) przekazuje środki finansowe lub wartości niepieniężne na rzecz innego komit
etu wyborczego wbrew zakazowi określonemu w art. 113 ust. 1 albo pozyskuje lub wydatkuje środki komitetu wyborczego po dniu złożenia sprawozdania wyborczego,2) dokonuje wydatków na kampanię wyborczą prowadzoną w formach i na zas
adach właściwych dla reklamy w wysokości przekraczającej limit określony w art. 116,podlega karze grzywny.
Art. 224.
1. Pełnomocnik finansowy, który nie wykonuje w terminie:
1) obowiązku przekazania na rzecz instytucji charytatywnej nadwyżki środków f
2) obowiązku przedłożenia Państwowej Komisji Wyborczej sprawozdania w
yborczego, o którym mowa w art. 121 ust. 1,podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.2. Tej samej karze podlega, kto nie dopuszcza do wykonania lub utrudnia dopełnienie przez pełnomocnika finansowego obowiązków, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub 2.
3. Tej samej karze podlega, kto nie dopuszcza do wykonywania lub utrudnia dopełni
enie przez biegłego rewidenta obowiązków przy sporządzaniu opinii i raportu, o których mowa w art. 121 ust. 1.4. Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 2, działa nieumyślnie,
podlega grzywnie.
Art. 225.
Kto zbiera podpisy pod zgłoszeniem listy okręgowej lub pod zgłoszeniem kandydata albo kandydatów na senatora z naruszeniem zakazów określonych w art. 142 ust. 1, 2 lub 3 albo art. 196 ust. 1, 2 lub 3,
podlega grzywnie od 1000 do 10000 złotych.
Art. 226.
Kto:
1) prowadzi kampanię wyborczą na rzecz kandydata na posła albo kandydata na senatora bez zgody komitetu wyborczego, a koszt takiego działania wynosi od 1000 do 50000 złotych,
podlega grzywnie nie mniejszej niż koszt takiego działania,
2) prowadzi działania, o których mowa w pkt 1, a ich koszt przekracza 50000 złotych,
podlega grzywnie nie mniejszej niż koszt takiego działania oraz karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Art. 227.
Do postępowania w sprawach, o których mowa w art. 218, art. 220, art. 222 i art. 223, stosuje się przepisy o postępowaniu w sprawach o wykr
oczenia.
Rozdział 36
Przepisy szczególne
Art. 228.
Wszelkie pisma oraz postępowanie sądowe i administracyjne w sprawach wyborczych wolne są od opłat.
Art. 229.
Ilekroć w ustawie mowa jest o postępowaniu nieprocesowym przed sądami, stosuje się w nim przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieproces
owym.
Art. 230.
1. Ilekroć w ustawie jest mowa o upływie terminu do wniesienia skargi lub odwołania do sądu albo organu wyborczego, należy przez to rozumieć dzień złożenia skargi lub odw
ołania w sądzie lub organowi wyborczemu.2. Jeżeli koniec terminu wykonania czynności określonej w ustawie przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, termin upływa pierwszego roboczego dnia po tym dniu.
3. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, czynności wyborcze określone kalendarzem w
yborczym oraz czynności, o których mowa w ust. 1, dokonywane są w godzinach urzędowania sądów i organów wyborczych.
Art. 231.
1. W razie zbiegu terminu wyborów do Sejmu i Senatu z wyborami Prezydenta Rzeczypospolitej wybory Prezydenta przeprowadzają komisje wyborcze powołane dla wyborów do Sejmu.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w razie zbiegu terminu wyborów uzupełniających do Senatu i wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej.
3. W wypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, sporządza się oddzielnie protokoły głosowania w obwodach oraz protokoły głosowania i wyników wyborów.
Art. 232.
Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, złożony po porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych, określi, w drodze rozporządzenia, sposób przekazywania, przechowywania i ud
ostępniania dokumentów z wyborów do Sejmu i do Senatu.
Art. 233.
1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia, po
dwyższy kwotę, o której mowa w art. 115 ust. 2, w wypadku wzrostu wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem o ponad 5%, w stopniu odpowiadającym wzrostowi tych cen.2. Wskaźnik wzrostu cen, o którym mowa w ust. 1, ustala się na podstawie komunik
atu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" do 20 dnia pierwszego miesiąca każdego kwartału.