POPRAWA STANU ZDROWIA LUDNOŚCI W POLSCE POPRZEZ PODNOSZENIE JAKOŚCI ZDROWOTNEJ ŻYWNOŚCI I RACJONALIZACJĘ SPOSOBU ŻYWIENIA

17 maja 2000 r., z inicjatywy przewodniczącego Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu senatora Macieja Świątkowskiego, przy współudziale dyrektora Instytutu Żywienia i Żywności dr Lucjana Szponara w Senacie odbyła się konferencja "Poprawa stanu zdrowia ludności w Polsce poprzez podnoszenie jakości zdrowotnej żywności i racjonalizację sposobu żywienia".

Referat wprowadzający "Poprawa stanu zdrowia Polaków przesłanką podjęcia Wieloletniego Programu Rządowego" wygłosił przewodniczący Rady Programowej WPR prof. dr hab. Witold Zatoński.

Następnie odbyła się konferencja prasowa z udziałem członków rządu i organizatorów.

Naukowcy oceniają, że w Polsce około 20% ludności cierpi na choroby wynikające ze złej diety. Dlatego przygotowano program, którego celem jest poprawa stanu zdrowia Polaków poprzez podnoszenie jakości zdrowotnej żywności i racjonalizację żywienia. Jego twórcy chcą, by rząd realizował go w latach 2001-2005. Wiceminister zdrowia Maciej Piróg wyraził nadzieję, że program, będący częścią Narodowego Programu Zdrowia, zostanie przyjęty w 2000 roku i przynajmniej jego część będzie realizowana. Zależy to jednak od decyzji Rady Ministrów.

Wnioskodawcą programu jest Ministerstwo Zdrowia, patronat nad nim objęła senacka Komisja Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu. Pięcioletni program ma kosztować 100 mln zł.

Zdaniem przewodniczącego komisji senatora Macieja Świątkowskiego, efekty tego programu będą widoczne dopiero po 15, 20 latach. Aby poprawić stan zdrowia Polaków, nie można zdać się jedynie na kosztowną medycynę naprawczą.

Szef Rady Naukowej Instytutu Żywności i Żywienia prof. Jan Dzieniszewski powiedział, że ostatnio średnia długość życia Polaków wydłużyła się o trzy lata. Odbyło się to jednak bardzo dużym kosztem. "Docierają do szpitala ludzie po 60, 70 roku życia - z cukrzycą, po zawałach, udarach. Nie o takie przedłużenie życia nam chodzi. Chodzi o to, by do 70 roku życia docierali ludzie zdrowi. W tym programie nie walczymy z chorobami, ale walczymy o zdrowie" - mówił J. Dzieniszewski.

Program przewiduje badania epidemiologiczne całej populacji, określenie grup ryzyka, dokładną ocenę relacji między żywieniem a chorobami, szeroką kampanię edukacyjną społeczeństwa, zwłaszcza dzieci i młodzieży, w zakresie racjonalnego żywienia, poprawę jakości żywności obecnej na rynku, doprowadzenie do dokładnego znakowania żywności, tak by konsument był poinformowany, co znajduje się w danym produkcie, jaka jest jego zawartość energetyczna, czy jest modyfikowany genetycznie, czy zawiera konserwanty.

Prof. W. Zatoński z Fundacji "Promocja Zdrowia" stwierdził, że 50% polskiej populacji ma problemy z nadwagą, 4% - z niedowagą. "Złotym" standardem żywienia powinna stać się dieta śródziemnomorska, zwierająca wiele warzyw i owoców, olejów roślinnych, ryb, a mało mięsa, zwłaszcza wieprzowego.

Szef Instytutu Żywności i Żywienia Lucjan Szponar powiedział, że 87% polskich produktów żywnościowych jest bezpiecznych dla zdrowia. Jego zdaniem, skażenia chemiczne są niewielkie, największe zagrożenia to zanieczyszczenia mikrobiologiczne. Złej jakości jest natomiast znaczna część żywności importowanej.

Podsekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Michał Wojtczak powiedział, że obecnie nie wyobraża sobie nakłonienia rolników do produkowania zdrowej żywności na większą skalę inaczej niż metodami administracyjnymi. "To się zmieni wtedy, kiedy zmieni się struktura popytu" - dodał. Jego zdaniem, służyć temu też będzie otwarcie rynku Unii Europejskiej na produkty z Polski.

W drugiej części konferencji referaty problemowe poświęcone chorobom i odchyleniom w stanie zdrowia na skutek wadliwego żywienia i żywności o nieodpowiedniej jakości jako wyzwaniu dla zdrowia publicznego wygłosili: prof. W. Szostak, dr M. Białkowska, prof. J. Charzewska, prof. B. Chazan, prof. J. Dzieniszewski, dr M. Reguła, prof. J. Socha, prof. Z. Szybiński i prof. M. Świątkowski.

Kierunki i uwarunkowania dostosowań polskiej gospodarki żywnościowej oraz konsumpcji żywności do prozdrowotnego modelu żywienia ludności przedstawili prof. W. Ciechomski, prof. W. Jóźwiak, dr W. Sekuła i prof. J. Zegar.

O kierunkach przetwórstwa żywności na potrzeby żywieniowej prewencji chorób dietozależnych mówili: dr. L. Szponar, prof. P. Heczko, prof. H. Kostyra, prof. H. Kunachowicz, dr G. Okolska, prof. F. Świderski, dr I. Traczyk i dr H. Turlejska.

Referat poświęcony edukacji żywieniowej jako integralnego elementu poprawy stanu zdrowia publicznego wygłosili dr M. Kozłowska-Wojciechowska i prof. S. Berger.