Oświata pozaszkolna na wsi

29 maja 2001 r. w Senacie odbyła się konferencja "Oświata pozaszkolna na wsi". Konferencję zorganizowano z inicjatywy komisji: Nauki i Edukacji Narodowej oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a także Fundacji Edukacyjnej. Konferencji towarzyszyła wystawa prac dzieci, zorganizowana przez 10 wybranych z terenu całego kraju klubów edukacyjnych.

Podczas konferencji wiceminister edukacji narodowej Wojciech Książek poinformował, ze w resorcie trwają prace nad programem tworzenia świetlic wiejskich w byłych budynkach szkolnych, w pierwszej kolejności na terenach popegeerowskich.

Jak stwierdził wiceminister, niż demograficzny występuje również na wsi. Czasami lepiej, tam gdzie jest mało dzieci, dowieźć je do szkoły, oferując lepszą ofertę edukacyjną, niż utrzymywać szkoły. W miejscu szkoły natomiast, aby wsi nie pozbawiać centrum kulturalnego, należy utworzyć ogólnodostępną świetlicę.

O wsparcie programu MEN zwróciło się także do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (w tym Krajowego Urzędu Pracy), Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz do Federacji Inicjatyw Oświatowych.

Bezpośrednim powodem podjęcia tej inicjatywy są wystąpienia gmin Gozdowo z województwa mazowieckiego (wieś Rempin) oraz Krokowej z woj. pomorskiego (popegeerowska wieś Parszkowo). Opracowanie programu ma służyć m.in. zmniejszeniu konfliktów przy racjonalizacji sieci szkolnej przez zachowanie miejsc tworzonych wspólnymi siłami społeczności lokalnej, zachowaniu bazy niezbędnej dla rozwoju kultury i oświaty, przeprowadzeniu kursów i szkoleń dla dorosłych, a także zapewnieniu opieki dzieciom i młodzieży po południu i w czasie ferii. Program daje także możliwość stworzenia osłon dla nauczycieli zagrożonych zwolnieniami (po przejściu kursów przekwalifikujących).

W trakcie dotychczasowych spotkań ustalono, że MEN w trybie pilnym opracuje także projekt programu, który: będzie wdrożony jako konkurs projektów na wykorzystanie byłych terenów szkolnych, będzie wspierał głównie te inicjatywy, które wskażą na inne źródło finansowania, będzie wykorzystywać inicjatywy różnych partnerów społecznych - stowarzyszeń lokalnych (nie tylko wnioski organów samorządu terytorialnego). W programie ma być brana pod uwagę także opinia kuratorów oświaty, głównie pod kątem zgodności z planami racjonalizacji sieci szkolnej.

Formy pomocy mogą być różne, np. doposażenie w środki dydaktyczne (telewizor, sprzęt audio-video, komputery z oprogramowaniem do nauczania języków obcych, podręczniki, książki, dotowanie dożywiania i opłacenie opiekuna świetlicy).

W zakresie finansowania - dotacji celowych na programy MEN liczy, że uda się pozyskać środki z Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa w ramach tzw. kontraktów regionalnych, z Krajowego Urzędu Pracy - szczególnie na przekwalifikowanie byłych nauczycieli, partnerów pozarządowych - np. Polskiej Fundacji Dzieci i Młodzieży. Sprawdzone też będą możliwości dofinansowania przez program "Aktywizacja programów wiejskich" (ze środków Banku Światowego).

Podczas konferencji o znaczeniu edukacji dla rozwoju wsi i wsparciu działań edukacyjnych przez ambasadę amerykańską w Warszawie mówił Jim Higgiston, radca rolny Ambasady USA.

Historię ruchu edukacji w Polsce i jego znaczenia w aktywizacji środowisk wiejskich przedstawiła Katarzyna Boczek, prezes Fundacji Edukacyjnej.

Doświadczenia w pracy z młodzieżą oraz znaczenie pozaszkolnych programów edukacyjnych w rozwoju młodego pokolenia były tematem wystąpienia Ewy Woldańskiej, dyrektor Gimnazjum w Czerminie.

Jadwiga Tatara z Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Lublinie omówiła organizację ruchu edukacyjnego w regionach oraz udział wolontariuszy w działalności edukacyjnej. O współpracy międzynarodowej w ramach ruchu mówiła Barbara Wójcik z Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Korytnikach.

Podczas konferencji wręczono dyplomy klubom edukacyjnym uczestniczącym w konferencji oraz przekazano podziękowania 10 wybranym wolontariuszom ruchu z okazji Międzynarodowego Dnia Wolontariatu. Ogłoszono również konkurs o Nagrodę im. E. Piszka, Sz. Pieniążka i D. Evansa na osiągnięcia w dziedzinie edukacji rolniczej.

Podsumowania konferencji dokonał przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senator Józef Frączek.