Warszawa, dnia 30.06 1998 r.

Szanowna Pani Marszałek,

W odpowiedzi na oświadczenie Pana Senatora Jana Chojnowskiego z dnia 29 maja 1998 r. uprzejmie informuję, że rozumiem sytuację ludzi o niskich i średnich dochodach, którzy nie są w stanie samodzielnie pokryć kosztów niezbędnych dla nich leków. W obecnej chwili nie jest jednak możliwe istotne zwiększenie nakładów na dofinansowanie leczenia kosztownymi preparatami, ze względu na ograniczone środki finansowe przyznane w budżecie państwa resortowi zdrowia i opieki społecznej. Środki te nie zaspokajają w pełni potrzeb w dziedzinie ochrony zdrowia, muszą być dzielone na wszystkie gałęzie publicznej służby zdrowia (również na utrzymanie i wyposażenie jej placówek) i mogą ulec zwiększeniu jedynie w przypadku wzrostu dochodów państwa.

Na mocy przepisów obowiązującej ustawy z dnia 27 września 1991 r. o zasadach odpłatności za leki i artykuły sanitarne wszyscy obywatele, którzy są objęci ubezpieczeniem społecznym lub posiadają uprawnienia do bezpłatnej opieki leczniczej mają zagwarantowany równy dostęp do leków refundowanych przez budżet państwa. Pacjenci nabywają te leki w aptekach ogólnodostępnych na podstawie recepty za odpłatnością ulgową. Wykazy leków refundowanych są aktualizowane raz w roku. Wielkość środków finansowych, które można przeznaczyć na refundacją powoduje, że nie wszystkie oczekiwania zainteresowanych mogą być spełnione. Za leki nie objęte refundacją pacjenci wnoszą pełną opłatę.

Na niektóre leki ustalony jest limit, do którego budżet państwa refunduje koszty za dany lek. Limit jest ustalany, kiedy na listach refundacyjnych znajdują się co najmniej dwa preparaty o tej samej nazwie międzynarodowej, mające różne nazwy i ceny, lub preparaty różniące się budową chemiczną, ale wykazujące to samo działanie terapeutyczne (każdy wytwórca zgodnie z przepisami może ustalić własną cenę leku wynikającą z kosztów wytwarzania). Limit na leki ustalany jest w wysokości ceny najtańszego dostępnego leku. Różnicę między ceną leku a limitem pokrywa pacjent. Ustawa nałożyła na aptekarza obowiązek informowania pacjenta o możliwości nabycia tańszego odpowiednika leku, którego cena nie przekracza ustalonego limitu. Odrębne przepisy obowiązują tylko Zasłużonych Honorowych Dawców Krwi oraz Inwalidów Wojennych i Wojskowych.

Ustawa daje także możliwość skorzystania z opłaty ulgowej za leki nie umieszczone w wykazach objętych refundacją. Jeżeli osoba uprawniona, chorująca na wrodzoną lub nabytą chorobę przewlekłą powinna z bezwzględnych wskazań lekarskich, z uwagi na zagrożenie życia lub poważne zagrożenie zdrowia, przyjmować lek nie objęty wykazami leków refundowanych, lekarz może wystawić receptę tzw. zieloną według wzoru Mz/Pom-32, uprawniającą do nabycia tego leku po wniesieniu opłaty ryczałtowej (obecnie kwota jednego ryczałtu wynosi 1,50 zł). Recepta taka nie może być wystawiona na te leki, które są umieszczone w wykazie leków objętych zakazem przepisywania na zielonej recepcie. Są to leki, które według opinii specjalistów nie wykazują wystarczających efektów leczniczych uzasadniających ich refundację (Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 26 lutego 1998 roku w sprawie wykazu leków, które nie mogą być przepisywane osobom uprawnionym chorującym na wrodzoną lub nabytą chorobę przewlekłą, Dz.U. Nr 31, poz. 168 z 1998 r.). O przepisaniu leku na zielonej recepcie decyduje wyłącznie lekarz.

W sytuacji permanentnego deficytu środków budżetowych przeznaczanych na ochronę, w tym także na refundację kosztów ponoszonych przez pacjentów na zakup leków, przyjęte obecnie rozwiązanie, polegające na umieszczaniu preparatu na konkretnym wykazie w zależności od schorzenia w którym jest stosowany, jak również od dostępności na rynku jego terapeutycznych odpowiedników, wydaje się bardziej celowe niż poszerzanie liczby grup społecznych uprawnionych do otrzymywania bezpłatnych leków. Koszt takiego posunięcia byłby wysoki i w konsekwencji musiałoby to doprowadzić do wzrostu obciążenia kosztami leczenia pozostałej części społeczeństwa.

W związku z powyższym rozumiejąc ciężką sytuację wielu obywateli naszego kraju, nie mogących udźwignąć ciężarów finansowych związanych z wykupieniem leków, nie widzę w obecnej sytuacji budżetowej możliwości zwiększenia kwot przeznaczanych przez państwo na refundację środków farmaceutycznych.

Wojciech Maksymowicz