Warszawa, dnia 27.12.2000 r.

Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Najistotniejszą zmianą jest skrócenie stażu podyplomowego lekarza z 18 na 13 miesięcy. Zmiana ta wynikła z przesłanek natury organizacyjnej i finansowej. Skrócenie stażu było również postulatem II Ogólnopolskiej Konferencji Młodych Lekarzy, która miała miejsce w dniach 28-29 lipca 2000 r. w Szczecinie. Możliwość intensyfikacji szkolenia lekarzy stażystów poprzez zwiększenie liczby obowiązkowych dyżurów medycznych w ciągu miesiąca (z 4 na 8) - pozwala na realizację dotychczasowego programu stażu w ciągu 13 miesięcy, z uwzględnieniem czasu przeznaczonego na przysługujący stażystom urlop wypoczynkowy. Skutkuje to zmniejszeniem obciążenia budżetu wynagrodzeniami stażystów. Wprowadzenie 20% ryczałtu przeznaczonego na pokrycie kosztów związanych z prowadzeniem stażu przez uprawnione podmioty, zamiast dotychczas ściśle określonych kosztów wynagrodzenia dla koordynatorów i opiekunów stażu pozwala na zmniejszenie kosztów szkolenia, niemniej w praktyce oznacza jednak bardzo znaczne ograniczenie lub uniemożliwia wynagrodzenie opiekunów stażystów. Powoduje to równoległe funkcjonowanie opłacanych opiekunów stażystów odbywających staż zgodnie z poprzednim rozporządzeniem oraz tych, którzy opiekują się stażystami zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem bez dodatkowego wynagrodzenia. Należy zaznaczyć, że opłacanie opiekuna stażysty często powodowało kontrowersje w sytuacjach, gdy stażysta starał się uzyskać dodatkowe informacje i wyjaśnienia od innych lekarzy. W takich sytuacjach często nie wykazywali oni zainteresowania stażystą, uważając to za wyłączny obowiązek wynagradzanego za to opiekuna. Wprowadzenie dodatkowego wynagrodzenia dla opiekunów nie rozwiązało więc problemów związanych z jakością opieki nad stażystami.

W nawiązaniu do sprawy wynagrodzenia za dyżury, w kalkulacji środków dla jednostek zawierających umowy ze stażystami zostały uwzględnione obok wynagrodzenia za dyżur w wysokości 50% stawki godzinowej, również dodatkowe środki finansowe - 20% dodatku za godzinę pracy lekarza stażysty w porze nocnej. Wynagrodzenie za dyżury jest obecnie dodatkowym elementem do wynagrodzenia lekarza stażysty wynoszącego 1094,- zł (poprzednio - wynagrodzenie za dyżury mieściło się w kwocie 1277 zł). Zgodnie z nowelizacją rozporządzenia, wynagrodzenie lekarza stażysty jest korzystniejsze, natomiast wynagrodzenie lekarza stomatologa (z uwagi na fakt, iż lekarzy stomatologów nie obowiązują dyżury medyczne) w porównaniu z poprzednio obowiązującym jest mniej korzystne.

W powołanym wyżej rozporządzeniu, tak w jego poprzedniej jak i aktualnej wersji, znajdują się zapisy odnoszące się do rodzaju umów zawieranych ze stażystami. I tak z § 6 wynika, że z lekarzem, lekarzem stomatologiem zawiera się umowę o pracę na czas określony, równy czasowi odbycia stażu. Z uwagi na to, że staż rozpoczęty przed 01.10.2000 r. trwa 18 miesięcy, a rozpoczynany 01.10.2000 r. 13 miesięcy - na taki okres powinny być zawarte umowy o pracę ze stażystami. Pracodawca we własnym interesie powinien jednak w takich umowach zastrzec możliwość jej wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem, na co pozwala art. 33 kodeksu pracy. O ile taki zapis zostanie w umowie zamieszczony, będzie on odnosił się także do zmiany warunków pracy i płacy, a więc zmiany okresu, na jaki umowa została zawarta i wysokości wynagrodzenia. Tak więc umowy o pracę, zawarte przez podmioty prowadzące kształcenie stażystów, które nie są w swych warunkach zgodne z zapisami rozporządzenia, powinny być do nich dostosowane w trybie art. 42 kodeksu pracy. Dotyczy to oczywiście tylko tych podmiotów, które w umowach wprowadziły możliwość jej wcześniejszego rozwiązania.

Strony mogą także w każdym czasie i w każdym przypadku zmienić treść umowy o pracę za zgodnym porozumieniem, bez względu na to czy powyższa możliwość została zastrzeżona.

Podmioty prowadzące kształcenie stażystów powinny być świadome faktu, że środki pieniężne, jakie otrzymają z budżetu państwa na realizację zadań wynikających z realizacji programu stażu rozpoczętego 01.10.2000 r. nie będą wyższe niż określa to rozporządzenie, dlatego też w przypadku, gdy umowy ze stażystami, opiekunami lub koordynatorami stażu są dla nich korzystniejsze aniżeli przewiduje to rozporządzenie i nie zostaną zmienione, w tej części powinny być finansowane ze środków własnych podmiotu prowadzącego staż.

W nawiązaniu do sprawy kosztów związanych z realizacją zadań Okręgowych Rad Lekarskich, dotyczących zorganizowania wykładów z orzecznictwa lekarskiego, bioetyki i prawa medycznego oraz kosztów administracyjnych tych Rad pragnę wyjaśnić, że problem ten był wielokrotnie dyskutowany w Ministerstwie. Wynikało to z faktu przedstawienia przez Izby Lekarskie kalkulacji poniesionych kosztów, które kilkakrotnie konfrontowano z kalkulacjami dokonanymi w Ministerstwie oraz możliwościami finansowymi. W związku z powyższym, nastąpiło opóźnienie w przygotowaniu odpowiednich umów, które obecnie zostały rozesłane do Izb Lekarskich i większość z nich jest już podpisana. Odpowiedzi na protest okręgowej Izby Lekarskiej w Białymstoku udzielił Podsekretarz Stanu Andrzej Ryś.

W związku z przejęciem z dniem 1 stycznia 2001 przez marszałków województw zadania z zakresu administracji rządowej - organizacji i zapewnienia odbycia stażu podyplomowego lekarzy - ich organizacja i finansowanie stanie się obowiązkiem marszałków województw. Środki finansowe na ten cel, zostały zaplanowane w budżecie państwa na 2001 r. - w rezerwie celowej. Przejęcie ww. zadania przez marszałków województw powinno wpłynąć pozytywnie na wzajemne kontakty organizatora stażu z pracodawcami i stażystami co usprawni funkcjonowanie staży. Ministerstwo Zdrowia podjęło już stosowne działania mające na celu sprawne przekazanie dokumentacji dotyczącej staży do urzędów marszałkowskich.

Z wyrazami szacunku