Kierując się troską o zapewnienie realizacji uzasadnionych społecznie potrzeb obecnych mieszkańców domów pomocy społecznej oraz koniecznością zapewnienia pomocy osobom niepełnosprawnym, wymagającym całodobowej opieki w przyszłości, pragnę zwrócić uwagę na sytuację domów pomocy społecznej w obliczu nowego podziału terytorialnego kraju.

Ustawa o samorządzie powiatowym traktuje organizowanie i zapewnianie usług o określonym standardzie w domach pomocy społecznej o zasięgu powiatowym oraz kierowanie osób ubiegających się o przyjęcie do domu pomocy jako zadanie własne realizowane przez powiat. Takie rozwiązanie pociągnie za sobą określone konsekwencje i nałoży na i tak już mocno obciążony budżet przyszłego powiatu dodatkowe koszty. Zachowanie tego zadania jako zadania rządowego zagwarantowałoby, że środki przekazane na jego realizację byłyby wykorzystywane zgodnie z ich przeznaczeniem, a także z korzyścią dla budżetu przyszłego powiatu.

Jednakże celowe wydaje się, aby było to realizowane przez powiat zadanie z zakresu administracji rządowej. Pozwoli to utrzymać dotychczasowy poziom usług świadczonych przez domy pomocy i zapobieganie obniżeniu liczby miejsc w istniejących domach, które do tej pory tworzone były na potrzeby województwa. Potrzeby powiatu, na terenie którego funkcjonował będzie taki dom pomocy, automatycznie będą kilkakrotnie mniejsze.

Jednocześnie chcę wyrazić głębokie przekonanie, że tylko taka organizacja i finansowanie domów pomocy ograniczą skalę niezasadnego społecznie wykluczania osób niepełnosprawnych, zapewnią osobom korzystającym z tej formy pomocy społecznej wsparcie adekwatne do ich rzeczywistych, podstawowych potrzeb oraz przyczynią się do efektywniejszego wykorzystania zasobów w funkcjonujących domach pomocy społecznej.

Nastąpiła zmiana przepisów obciążająca zakłady pracy chronionej. Od stycznia 1999 r. wprowadza się dwudziestopięcioprocentową składkę na rzecz ubezpieczeń społecznych, liczoną od wynagrodzeń osób niepełnosprawnych zatrudnionych w tych zakładach, w miejsce dotychczasowej pięcioprocentowej. Moim zdaniem, takie działania to systemowa likwidacja polskiego modelu zakładów pracy chronionej, przy jednoczesnym utrzymaniu w mocy konstytucyjnej gwarancji ochrony niepełnosprawnych, przy utrzymaniu w mocy ustawy rehabilitacyjnej, która będzie pełnić funkcję co najwyżej fasady, działania, za sprawą których znikną spółdzielcze zakłady pracy chronionej.