Zarząd terytorialny na teren województwa sieradzkiego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Kierowców i Pracowników Zaplecza Technicznego Motoryzacji z siedzibą w Zduńskiej Woli zwrócił się do mnie z prośbą o poruszenie następujących problemów. Chodzi o sprawę niewłaściwego, ich zdaniem, systemu opodatkowania za wprowadzanie zmian do środowiska naturalnego w związku ze spalaniem paliw płynnych przez użytkowników pojazdów oraz sprawę podatku od środków transportu. Kolejny problem to niedostosowanie przepisów prawa o przekraczaniu nacisku na osie pojazdów do możliwości ich realizacji przez kierowców oraz problem systemu budowy autostrad. Oświadczenie swe kieruję zatem do ministra transportu i gospodarki morskiej.

Zdaniem tego związku, właściwym był projekt wprowadzenia od 1 stycznia bieżącego roku podatku od środków transportu wliczonego w cenę paliwa. Niestety, wprowadzenie tego podatku w obecnym kształcie spowodowało zwolnienie z podatku od środków transportu wyłącznie posiadaczy pojazdów osobowych. W stosunku do pojazdów ciężarowych nie zastosowano tego zwolnienia. Pytam więc, Panie Ministrze, dlaczego tak uczyniono?

Drugi problem dotyczy kontroli przestrzegania wielkości nacisku na oś pojazdu samochodowego. Pragnę go zilustrować przykładem z życia przewoźnika ze Zduńskiej Woli. Otóż w wyniku kontroli, którą przeprowadzili inspektorzy zarządu dróg publicznych, naliczono mu karę za rzekome przekroczenie nacisku na niektóre osie zespołu. W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 14 października 1996 r. w sprawie opłat drogowych w § 2 mowa jest o opłatach za przejazdy po drogach publicznych pojazdów samochodowych, tak zwanych pojazdów nienormatywnych, zarejestrowanych w kraju, z przyczepami lub bez przyczep, o wymiarach, masie całkowitej i naciskach osi przekraczających dopuszczalne normy określone w przepisach o ruchu drogowym. Rozporządzenie ministra transportu i gospodarki morskiej z dnia 1 lutego 1993 r. w sprawie warunków technicznych i badań pojazdów określa, że dopuszczalna masa całkowita pojazdów członowych lub zespołu złożonego z pojazdu silnikowego i przyczepy lub naczepy o liczbie osi większej niż cztery nie może przekroczyć 42 ton. Nie było zatem podstaw do stwierdzenia, że zespół pojazdów jest pojazdem nienormatywnym, ponieważ nie zostały przekroczone określone w przepisach i możliwe do sprawdzenia przez użytkownika dróg normy, od których zależy właśnie wymierzenie opłat za przekroczenia. Łączna masa zespołu wynosiła w tym przypadku 37.02 tony na dopuszczalne 42 tony. Nie można było zatem zarzucić mu nierównomiernego rozłożenia przewożonej masy towarowej w badanej naczepie, ponieważ akurat przewożona mrożona ryba załadowana była na palety i rozłożona równomiernie na całej powierzchni ładunkowej naczepy. Nie nastąpiło zatem przekroczenie dopuszczalnej ładowności przewożonej masy towarowej.

Szanowni państwo, użytkownik pojazdu czy zespołu pojazdów posługuje się przede wszystkim danymi określonymi w dokumentach rejestracyjnych, ponieważ te wielkości jest w stanie skontrolować. Ponadto użytkownik zwraca uwagę na równomierne rozłożenie przewożonej masy towarowej, aby nie nastąpiło przeładowanie na jedną oś, choć takiego zjawiska nie jest w stanie stwierdzić ze względu na niemożność dostępu do urządzeń pomiarowych. Użytkownik pojazdu lub zespołu w dobrej wierze przyjmuje zatem, że organ dokonujący rejestracji na podstawie danych zawartych w świadectwie homologacji lub na podstawie upoważnionej do tego typu badań stacji kontroli pojazdów, uprawnia go do przewozu masy towarowej określonej w dowodzie rejestracyjnym przy uwzględnionej dopuszczalnej ładowności lub dopuszczalnej masie całkowitej oraz liczbie miejsc w pojeździe. Przedstawione przez te organy dane wynikają zapewne z obliczeń prowadzonych przez wyspecjalizowane jednostki badawczo-rozwojowe lub są oparte o wyniki prób prowadzonych przez upoważnione jednostki. W takiej sytuacji jest każdy użytkownik pojazdu lub zespołu i wydaje się, iż do niego jedynie należy dołożenie wszelkich starań przy sprawdzeniu, czy nie nastąpiło przekroczenie parametrów określonych w dokumencie wystawionym przez organ administracji państwowej oraz dołożenie należytych starań przy dokonywaniu załadunku tak, aby masa była równomiernie rozłożona. W omawianym przypadku użytkownik zespołu złożonego z ciągnika z naczepą zrobił wszystko z należytą starannością, o czym już mówiłem. Jak wynika z protokołu kontroli zgodności jego masy z dopuszczalną masą całkowitą, zespół mógł przewozić masę o blisko 5 ton większą. Z tych względów kierownictwo związku zawodowego przewoźników pyta za moim pośrednictwem pana ministra o sens i podstawy wymierzenia stosownej opłaty za przekroczenie nacisku na oś.

Panie Ministrze, trzeci problem związany jest z budową systemu autostrad, a właściwie nikłymi postępami tej budowy. Proszę wyjaśnić, Panie Ministrze, jakie są przyczyny powstałych opóźnień w realizacji przyjętego kilka lat temu programu budowy autostrad. Czy nie należałoby ze względów legislacyjnych wspomóc ten program odpowiednimi aktami prawnymi? Czy dla realizacji tego programu nie jest potrzebna pomoc zewnętrzna?