Minister Finansów przekazał odpowiedź na oświadczenie
senatora Wiesława Pietrzaka, wygłoszone na 8. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 11):Warszawa, dnia 14 kwietnia 1998 r.
Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu RP
Warszawa
Szanowna Pani Marszałek
Odpowiadając na pismo Pani Marszałek z dnia 25 marca 1998 r. AG/043/17/98, przy którym zostało przekazane oświadczenie złożone przez Senatora Wiesława Pietrzaka na 8. posiedzeniu Senatu w dniu 19 marca 1998 r. w sprawie utraty dochodów przez gminy w związku z ulgami ustawowymi funkcjonującymi w szeregu aktach prawnych, a dotyczącymi podatku od nieruchomości - uprzejmie wyjaśniam:
W ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. Nr 9, poz. 31 z późniejszymi zmianami) uwzględnione zostały:
W związku z powyższym zostały wyeliminowane ustawowe zwolnienia z podatku od nieruchomości w szczególności: dla gospodarki mieszkaniowej, komunalnej i spółdzielczej oraz domów mieszkalnych rolników, dla jednostek i zakładów sfery budżetowej oraz dla przedsiębiorstw użyteczności publicznej. Jednocześnie nadano radom gmin prawo stanowienia o zwolnienia.
Zakres zwolnień z podatku od nieruchomości ograniczony został do minimum, zachowując jedynie zagwarantowanie przestrzegania zobowiązań i zwyczajów międzynarodowych, a także zapewnienie właściwego działania niektórych podmiotów o szczególnym znaczeniu dla funkcjonowania całokształtu gospodarki krajowej. Dlatego też w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych zwolnione zostały z podatku od nieruchomości niektóre budowle energetyczne, budowle infrastruktury komunalnej, drogi, obiekty zabytkowe oraz budynki w gospodarstwach rolnych.
W 1996 r. w drodze nowelizacji omawianej ustawy wprowadzono dalsze ograniczenia zwolnień, a w szczególności wyłączono ze zwolnień grunty zajęte przez budowle liniowe takie jak linie elektroenergetyczne i rurociągi. Natomiast w latach 1991-1997 wprowadzono szereg zwolnień z podatku od nieruchomości ustawami szczególnymi.
Należy podkreślić, że zwolnienia ustawowe powinno się rozpatrywać w szerszym kontekście niż tylko utraty dochodów gmin. Funkcjonowanie na terenie gminy np. jednostek naukowo-badawczych, może stanowić dla gminy szansę na rozwój gospodarczy, zwiększenie zatrudnienia, aktywizację terenu. Zasada ustawowego zwolnienia z opodatkowania podatkiem od nieruchomości funkcjonuje w systemie finansów publicznych, w którym zwolnienie - skutkując obniżeniem dochodów gmin - jest rekompensowane z budżetu państwa w formie subwencji wyrównawczej ustalanej według zasad określonych w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o finansowaniu gmin.
Ubytek dochodów gmin z tytułu ustawowo udzielonych ulg w danym roku będzie miał wpływ na wysokość podstawowych dochodów podatkowych, a tym samym na wielkość subwencji w roku przyszłym.
Zgodnie z art. 14 ustawy o finansowaniu gmin - jeśli ubytek dochodów gmin, wynikający między innymi z ustawowo udzielonych ulg, spowoduje obniżenie dochodów gmin na tyle, że wskaźnik podstawowych dochodów podatkowych na 1 mieszkańca w tej gminie, będzie niższy od 85% analogicznego wskaźnika obliczonego łącznie dla wszystkich gmin w kraju - ustalona zostanie dla gmin kwota subwencji wyrównawczej, która częściowo zrekompensuje gminie ewentualnie utracone dochody.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że prowadzone są prace nad nowymi rozwiązaniami dotyczącymi wprowadzenia podatku od nieruchomości, w którym podstawą opodatkowania byłaby wartość.
Uważam, iż w ramach podjętych prac w kierunku zreformowania systemu podatków lokalnych powinna nastąpić również weryfikacja przepisów wprowadzających zwolnienia z podatku od nieruchomości.
Z poważaniem
W zastępstwie MINISTRA FINANSÓW
Sekretarz Stanu
Jarosław Bauc