Warszawa, dnia 06.06.2000

W odpowiedzi na oświadczenie Pana Senatora Wiesława Pietrzaka złożone podczas 58 posiedzenia Senatu RP w dniu 11 maja 2000 r. przedstawiam swoje stanowisko:

Problem zobowiązań zakładów opieki zdrowotnej usamodzielnionych w latach 1996-98 był wielokrotnie poruszany w trakcie posiedzeń senackich i sejmowych komisji, jak i podczas wielu spotkań przedstawicieli samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Finansów oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

- urzędy wojewódzkie z tytułu refundacji dopłat do leków dla uprawnionych,

- jednostki budżetowe i zakłady budżetowe klasyfikowane w dziale ochrona zdrowia i utworzone przez organ administracji rządowej, przejęte od 1 stycznia 1999 r. przez jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli zobowiązanie powstało do dnia 31 grudnia 1998 r.

Z umowy tej wyłączone zostały zobowiązania powstałe w ochronie zdrowia wobec budżetu państwa, budżetów gmin i wobec ZUS oraz z tytułu zasądzonych rent i odszkodowań za szkody popełnione podczas leczenia w byłych państwowych jednostkach budżetowych ochrony zdrowia. Są one finansowane z budżetu państwa.

Należy zauważyć, iż zgodnie z przepisami art. 35b ust. 1 oraz art. 60 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. nr 91, poz. 408 z późn. zm.), posiadający osobowość prawną samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej pokrywa ujemny wynik finansowy we własnym zakresie. Również art. 40 ust. 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że Skarb Państwa nie odpowiada za zobowiązania innych osób prawnych. Datą decydującą o usamodzielnianiu, a więc o uzyskaniu osobowości prawnej jest data wpisu do rejestru sądowego.

W związku ze zgłaszanymi zarzutami, iż w wielu przypadkach zobowiązania w samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej powstały w wyniku nie wywiązywania się wojewodów z umów zawartych z tymi zakładami w sprawie świadczenia odpłatnych usług zdrowotnych, a więc niewątpliwie są to zobowiązania Skarbu Państwa, podjęta została decyzja o rozszerzeniu roli Banku Handlowego w zakresie regulowania zobowiązań ochrony zdrowia powstałych do dnia 31 grudnia 1998 r.

Obsługą przez Bank Handlowy będą objęte tylko te zobowiązania, które uznane zostaną za bezsporne. Ocena czy zobowiązanie jest bezsporne należy wyłącznie do Wojewody. Ocena ta powinna być dokonana po wnikliwym przeanalizowaniu treści zawartej umowy i jej wykonania przez obie strony. Ze względu znaczne zróżnicowanie stanów faktycznych oraz brak ujednoliconych wzorów umów nie jest możliwe sformułowanie wyczerpujących wytycznych odnoszących się do wszystkich sytuacji.

Ustalona została cena jednostkowa świadczenia lub ogólna kwota zapłaty oraz limit zakupionych świadczeń, który miał podlegać renegocjacjom w razie wcześniejszego wykonania. W tych sytuacjach powinna zostać poddana ocenie ta część umowy, która zobowiązywała do dokonania zmian w razie zaistnienia określonych warunków (na ile precyzyjnie wyrażono intencje stron) oraz powinno nawiązać się pomocniczo do sytuacji historycznej (liczby świadczeń udzielanych w takim samym okresie w latach ubiegłych).

Zdarzały się sytuacje, w których pomimo usamodzielnienia zakładu opieki zdrowotnej Wojewoda kontynuował dotychczasowe zasady jego finansowania. Nie podpisanie umowy nie oznacza, że umowa nie została zawarta. Strony potwierdziły istnienie wzajemnych zobowiązań realizując swoje świadczenia - z jednej strony wykonując usługi zdrowotne, z drugiej strony przekazując środki na utrzymanie zakładu. W takich sytuacjach Wojewodowie muszą stwierdzić, czy i które należności stanowią ewentualne zobowiązanie Skarbu Państwa. W przypadku, gdy zobowiązanie nie wynika z niewywiązania się Wojewody z jednoznacznie określonych w umowie obowiązków, ale w wyniku analizy danych historycznych, Wojewoda stwierdza bezsporność zobowiązania, konieczne jest sporządzenie umowy/ugody, w której samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej potwierdzi, że określona przez Wojewodę kwota zobowiązania stanowi zaspokojenie wszelkich roszczeń finansowych z tytułu, którego dotyczy. W przypadku gdy strony nie dojdą do porozumienia w zakresie całego roszczenia, a Wojewoda uzna część roszczeń jako bezsporne, powinien sporządzić oświadczenie o uznaniu tej części rozliczenia jako zobowiązanie Skarbu Państwa.

Niektóre sprawy zostały skierowane przez SPZOZ-y lub innych wierzycieli do sądów. W tych sprawach Wojewodowie również powinni dokonać Samodzielnej analizy stanu zobowiązań i w zależności od jej wyniku albo dążyć do zawarcia przed sądem ugody albo kontynuować spór sądowy. Odpowiednio do podjętych działań, Bank dokona spłaty zobowiązań Skarbu Państwa wynikających z zawartych przez Wojewodów przed sądem ugód z wierzycielami lub objętych wyrokami sądowymi, łącznie z kosztami sądowymi.

W uzupełnieniu informuję, że w roku 2000 kontynuowany jest Program Restrukturyzacji w Ochronie zdrowia, w którym, uwzględniając propozycje wielu jednostek i organów założycielskich, zdecydowano się na zdecentralizowanie podziału środków oraz przyjmowanie jedynie kompleksowych programów restrukturyzacji. Środki finansowe z budżetu zostaną rozdysponowane głównie na Regionalne Programy Restrukturyzacji, które zostaną opracowane przez firmy konsultingowe tzw. Regionalne Grupy Wsparcia i zaakceptowane przez samorządy terytorialne. Regionalne Programy Restrukturyzacji powinny być dopasowane do lokalnych wskaźników epidemiologicznych, zgodne z prognozowanymi przemianami demograficznymi regionu oraz dostosowane do planowanego rozwoju społeczno-ekonomicznego regionu. W województwie warmińsko-mazurskim Regionalną Grupą Wsparcia jest konsorcjum dwóch firm: DORADCA CONSULTANS LTD I NEXUS CONSULTANS LTD w Gdyni. Firmy te, analizując wyżej wymienione i inne, niezbędne do opracowania Regionalnego Programu Restrukturyzacji dane, powinny określić rzeczywiste potrzeby społeczności Węgorzewa i sąsiednich gmin. Na tej podstawie będą mogły stwierdzić, czy likwidacja SPZOZ w Węgorzewie i Giżycku rzeczywiście jest niezbędna.

- internecie - www.mzios.gov.pl,

- w czasopiśmie "Służba Zdrowia" nr 20/21 z dnia 9-13.03.2000 r.

Obecnie obowiązująca ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24.04.1997 r. jest wynikiem kilkuletniej, publicznej debaty środowisk, instytucji i organizacji pozarządowych zaangażowanych w przeciwdziałanie narkomanii w Polsce i rezultatem kompromisu uwzględniającego racje zdrowotne społeczeństwa, porządku publicznego, możliwości systemu oświatowego, służby zdrowia i aparatu ścigania oraz systemu penitencjarnego.

Przedmiotem szczególnie głębokiej dyskusji była kwestia karania za posiadanie środków odurzających lub substancji psychotropowych. Rozważając doświadczenia innych krajów, głównie argumenty przemawiające za penalizacją i przeciw niej, ustawodawca przyjął rozwiązanie dające z jednej strony - możliwość karania handlarzy i producentów, z drugiej strony - ograniczające kryminalizację tysięcy osób uzależnionych oraz wielu młodych ludzi, którzy mniej lub bardziej przypadkowo używają środków odurzających i którzy ze światem przestępczym nie mają nic wspólnego.

Aktualnie w Sejmie trwają prace nad nowelizacją Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24.04.97 r.

Chcąc prowadzić skuteczne działania w zakresie ograniczenia zjawiska narkomanii, istotne znaczenie mają inicjatywy z obszaru profilaktyki, leczenia i rehabilitacji osób uzależnionych oraz ograniczenie szkód indywidualnych i społecznych generowanych przez narkotyki.

Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24.04.97 r. zobowiązuje także jednostki samorządu terytorialnego do prowadzenia działalności wychowawczej i profilaktycznej, akcentując szczególnie wartość promocji zdrowego stylu życia. Inicjatywy i programy lokalne odgrywają ogromną rolę w ograniczeniu zjawiska narkomanii wśród młodzieży i przestępczości z nią związanej.

W obecnych uwarunkowaniach społeczno-kulturowych i ekonomicznych nie jest możliwe przeciwdziałanie narkomanii siłami tylko jednego resortu czy instytucji. Globalizacja zagrożeń wymaga skoordynowanych działań, które ograniczą jednocześnie podaż i popyt na substancje psychoaktywne. Aby zadaniu temu sprostać należy wzmocnić siły i środki którymi dysponujemy - a więc tak organy centralne jak i samorządowe, system prawny, ściganie przestępstw, profilaktykę narkomanii, leczenie i rehabilitację.

Przyjmując różne strategie w dziedzinie przeciwdziałania narkomanii kierować się należy przede wszystkim obowiązującym w Polsce prawem. Prowadzone obecnie prace nad nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii dotyczą w większości tematów poruszonych w piśmie mieszkańców Węgorzewa, a więc dotyczą również zaostrzenia kar i sankcji za czyny związane z łamaniem ustawy. Szczególną uwagę przywiązuje się do art. 48 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii mówiącego o traktowaniu jako występek posiadania niewielkiej ilości środka odurzającego na własny użytek.

PODSEKRETARZ STANU

Aleksander Grad