Warszawa, dnia 17 kwietnia 1998 r.

W związku z oświadczeniem senatora Mariana Żenkiewicza, wygłoszonym na 7. posiedzeniu Senatu w sprawie niektórych problemów związanych ze stosowaniem ustawy z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (Dz. U. z 1991 r. Nr 44, poz. 194 z późn. zm.) po wejściu w życie uchwalonej dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucji RP - pragnę poinformować, że Rząd podjął działania niezbędne dla dostosowania obowiązującego prawa do wymogów Konstytucji RP, w tym art. 241 ust. 6 Konstytucji. Przepis ten wyznacza Radzie Ministrów termin 2 lat na przedstawienie Sejmowi projektów odpowiednich ustaw pozwalających na dostosowanie podstawowych aktów prawnych do kryteriów ustalonych w art. 87 ust. 1, art. 92 i 93 Konstytucji.

1. zastąpienia rozporządzeniami - stosownie do wniosków określonych w art. 87 ust. 1 i art. 92 Konstytucji wymagają tylko te, ale zarazem wszystkie te zarządzenia ministrów i kierowników urzędów centralnych, które zawierają przepisy prawa powszechnie obowiązującego. Przy czym w przypadku wyżej wymienionych zarządzeń kierowników urzędów centralnych chodzi zarówno o zastąpienie formy zarządzenia przez formę rozporządzenia, jak i o zmianę podmiotów uprawnionych,
2. na podstawie art. 8 ust. 2 Konstytucji, również art. 87 ust. 1 Konstytucji powinien być stosowany bezpośrednio, a więc dotychczas wydawane przez ministrów, na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie, zarządzenie może być zastąpione rozporządzeniem bez zmiany ustawy (przepisów upoważniających); w praktyce oznacza to, że we wszystkich przepisach upoważniających do wydania aktów wykonawczych powszechnie obowiązujących należy dodać formę aktu w postaci rozporządzenia (jeżeli przepis upoważniający formy aktu w ogóle nie wskazywał) albo przewidzianą w przepisie formę aktu zarządzenia zastąpić formą rozporządzenia (jako jedyną na gruncie Konstytucji RP formą powszechnie obowiązującego aktu wykonawczego).

Zgodnie z art. 93 ust. 1 i 2 Konstytucji zarządzenia są aktami prawnymi, wydawanymi przez Prezesa Rady Ministrów i ministrów w celu wykonania ustawy. Mogą one mieć jedynie charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu te akty. Przy czym wydaje się, że pojęcia podległości jednostki organizacyjnej nie powinno się rozpatrywać na gruncie stanu prawnego sprzed wejścia w życie Konstytucji. Pojęcie to nie było bezpośrednio zdefiniowane, a w kontekście powyższych uwag dotyczących stanowienia aktów powszechnie obowiązujących należy przyjąć, że będzie ono dotyczyło podległości jednostek organizacyjnych o różnych formach organizacyjnych.

Z wyrazami szacunku

Sekretarz Stanu

Zbigniew Derdziuk