U C H W A Ł A

SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 29 maja 2003 r.

w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy o świadku koronnym

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 23 kwietnia 2003 r. ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy o świadku koronnym, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1)

tytuł ustawy otrzymuje brzmienie:

"o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw";

2)

w art. 1 w pkt 2, w art. 45:

a) w § 1 wyrazy "może orzec" zastępuje się wyrazem "orzeka",

b) skreśla się § 2,

c) § 3 otrzymuje brzmienie:

"§ 3. W razie skazania za przestępstwo, z którego popełnienia sprawca osiągnął, chociażby pośrednio, korzyść majątkową znacznej wartości, uważa się, że mienie, które sprawca objął we władanie lub do którego uzyskał jakikolwiek tytuł w czasie popełnienia przestępstwa lub po jego popełnieniu, do chwili wydania chociażby nieprawomocnego wyroku, stanowi korzyść uzyskaną z popełnienia przestępstwa, chyba że sprawca lub inna zainteresowana osoba przedstawi dowód przeciwny.";

3)

w art. 1 w pkt 2, w art. 45 w § 5 po wyrazie "Osoba" dodaje się wyrazy "lub jednostka";

4)

w art. 1 w pkt 2, w art. 45 w § 7 skreśla się wyraz "skazującego";

5)

w art. 1 w pkt 3 w lit. b, § 19 otrzymuje brzmienie:

"§ 19. Osobą pełniącą funkcję publiczną jest funkcjonariusz publiczny, członek organu samorządowego, osoba zatrudniona w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, chyba że wykonuje wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba, której uprawnienia i obowiązki w zakresie działalności publicznej są określone lub uznane przez ustawę lub wiążącą Rzeczpospolitą Polską umowę międzynarodową.";

6)

w art. 1 w pkt 4, w art. 229:

a) § 6 otrzymuje brzmienie:

"§ 6. Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w § 1-5 zawiadomił organ powołany do ścigania o fakcie przestępstwa i okolicznościach jego popełnienia, zanim organ ten o nich się dowiedział, sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może odstąpić od jej wymierzenia.",

b) dodaje się § 7 w brzmieniu:

"§ 7. Nie podlega karze sprawca, o którym mowa w § 6, jeżeli korzyść majątkowa lub osobista, udzielona na żądanie osoby pełniącej funkcję publiczną, została przyjęta.";

7)

w art. 1 w pkt 5, w art. 230a:

a) § 3 otrzymuje brzmienie:

"§ 3. Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w § 1 albo w § 2 zawiadomił organ powołany do ścigania o fakcie przestępstwa i okolicznościach jego popełnienia, zanim organ ten o nich się dowiedział, sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może odstąpić od jej wymierzenia.",

b) dodaje się § 4 w brzmieniu:

"§ 4. Nie podlega karze sprawca, o którym mowa w § 3, jeżeli korzyść majątkowa lub osobista, udzielona na żądanie, została przyjęta.";

8)

w art. 1 w pkt 6, w art. 250a § 4 otrzymuje brzmienie:

"§ 4. Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w § 1 albo w § 3 w związku z § 1 zawiadomił organ powołany do ścigania o fakcie przestępstwa i okolicznościach jego popełnienia, zanim organ ten o nich się dowiedział, sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może odstąpić od jej wymierzenia.";

9)

w art. 1 w pkt 7, w art. 296a:

a) § 5 otrzymuje brzmienie:

"§ 5. Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w § 2 albo w § 3 w związku z § 2 zawiadomił organ powołany do ścigania o fakcie przestępstwa i okolicznościach jego popełnienia, zanim organ ten o nich się dowiedział, sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może odstąpić od jej wymierzenia.",

b) dodaje się § 6 w brzmieniu:

"§ 6. Nie podlega karze sprawca, o którym mowa w § 5, jeżeli korzyść majątkowa lub osobista, udzielona na żądanie, została przyjęta.";

10)

w art. 1 w pkt 7, w art. 296b:

a) § 4 otrzymuje brzmienie:

"§ 4. Jeżeli sprawca przestępstwa określonego w § 2 albo w § 3 w związku z § 2 zawiadomił organ powołany do ścigania o fakcie przestępstwa i okolicznościach jego popełnienia, zanim organ ten o nich się dowiedział, sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może odstąpić od jej wymierzenia.",

b) dodaje się § 5 w brzmieniu:

"§ 5. Nie podlega karze sprawca, o którym mowa w § 4, jeżeli korzyść majątkowa lub osobista, udzielona na żądanie, została przyjęta.";

11)

w art. 2 skreśla się pkt 1-4;

12)

w art. 3 w pkt 1, w art. 25 w § 1 skreśla się wyrazy "nawiązki na rzecz Skarbu Państwa,";

13)

w art. 3 w pkt 2, w art. 27 po wyrazie "przepadku" dodaje się wyrazy "oraz nawiązki na rzecz Skarbu Państwa";

14)

w art. 3 w pkt 4, w art. 29a w § 1 wyrazy "w czasie orzeczenia" zastępuje się wyrazami "w chwili wydania orzeczenia";

15)

w art. 3 w pkt 4, w art. 29a w § 2 po wyrazie "Osoba" dodaje się wyraz "fizyczna";

16)

w art. 3 w pkt 7, w art. 187 po wyrazie "przepadku" dodaje się wyrazy "lub nawiązki na rzecz Skarbu Państwa";

17)

w art. 3 w pkt 11, w § 1 wyraz "darowaniu" zastępuje się wyrazem "darowania";

18)

art. 4 otrzymuje brzmienie:

"Art. 4. W ustawie z dnia 10 stycznia 2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, ustawy o świadku koronnym oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 17, poz. 155) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 1 w pkt 133:

a) w art. 325b § 2 otrzymuje brzmienie:

"§ 2. Spośród spraw o przestępstwa wymienione w § 1 pkt 1 nie prowadzi się dochodzenia w sprawach o przestępstwa określone w Kodeksie karnym w art. 155, 156 § 2, art. 157a § 1, art. 164 § 2, art. 165 § 2, art. 168, 174 § 2, art. 175, art. 181-184, art. 186, art. 187, art. 197 § 2, art. 201, art. 228 § 2, art. 229 § 2, art. 230 § 2, art. 230a § 2, art. 231 § 1 i 3, art. 233 § 1 i 4, art. 234, art. 235, art. 240 § 1, art. 250a § 1-3, art. 258 § 1 i 2, art. 265 § 1 i 3, art. 266 § 2, art. 271 § 1 i 2 oraz w rozdziale XXXVI i XXXVII.",

b) w art. 325f § 1 otrzymuje brzmienie:

"§ 1. Jeżeli dane uzyskane w toku czynności, o których mowa w art. 308 § 1, lub prowadzonego przez okres co najmniej 5 dni dochodzenia nie stwarzają dostatecznych podstaw do wykrycia sprawcy w drodze dalszych czynności procesowych, można wydać postanowienie o umorzeniu dochodzenia i wpisaniu sprawy do rejestru przestępstw.",

c) art. 325h otrzymuje brzmienie:

"Art. 325h. Dochodzenie można ograniczyć do ustalenia, czy zachodzą wystarczające podstawy do wniesienia aktu oskarżenia lub innego zakończenia postępowania. Należy jednak dokonać czynności przewidzianych w art. 321 § 1-5 oraz w art. 325g § 2, przesłuchać podejrzanego i pokrzywdzonego oraz przeprowadzić i utrwalić w protokołach czynności, których nie będzie można powtórzyć. Utrwalenie innych czynności dowodowych następuje w formie protokołu ograniczonego do zapisu najbardziej istotnych oświadczeń osób biorących udział w czynności; przepisu art. 148 § 2 zdanie pierwsze nie stosuje się.";

2) w art. 1 w pkt 136, w art. 331 § 1 otrzymuje brzmienie:

"§ 1. W ciągu 14 dni od daty zamknięcia śledztwa albo od otrzymania aktu oskarżenia sporządzonego przez Policję w dochodzeniu, prokurator sporządza akt oskarżenia lub zatwierdza akt oskarżenia sporządzony przez Policję w dochodzeniu i wnosi go do sądu albo sam wydaje postanowienie o umorzeniu, o zawieszeniu albo o uzupełnieniu śledztwa lub dochodzenia.";

3) art. 3 otrzymuje brzmienie:

"Art. 3. W ustawie z dnia 25 czerwca 1997 r. o świadku koronnym (Dz. U. Nr 114, poz. 738 i Nr 160, poz. 1083, z 1999 r. Nr 83, poz. 931, z 2001 r. Nr 5, poz. 40 oraz z 2003 r. Nr 17, poz. 155) w art. 1 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Przepisy ustawy stosuje się także w sprawach o przestępstwa określone w art. 228 § 1 i 3-6, art. 229 § 1 i 3-5, art. 230 § 1, art. 230a § 1, art. 231 § 1 i 2, art. 250a § 1 i 2 oraz w art. 258 Kodeksu karnego.".".

WICEMARSZAŁEK SENATU

Jolanta Danielak

Uzasadnienie

Spośród kilkunastu poprawek wniesionych przez Senat do ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy o świadku koronnym najwięcej poprawek dotyczy prawa karnego materialnego. W części ogólnej Kodeksu karnego Senat zmodyfikował dodaną przez Sejm definicję "osoby pełniącej funkcję publiczną". Celem Izby było doprecyzowanie tego pojęcia. Ponadto dokonał zmiany w zakresie przepadku korzyści majątkowej nie podlegającej przepadkowi przedmiotów albo jej równowartości - w miejsce rozwiązania przewidującego nie we wszystkich wypadkach obligatoryjny przepadek korzyści majątkowej albo jej równowartości, wprowadził obowiązek orzeczenia takiego przepadku, jeżeli sprawca osiągnął z popełnienia przestępstwa korzyść majątkową. Senat uznał za bardziej odpowiadające celowi stosowania tego środka takie rozwiązanie, jeżeli tylko korzyść lub jej równowartość nie podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi.

Natomiast w części szczególnej Senat wprowadził do kilku "przestępstw antykorupcyjnych" w miejsce przyjętej przez Sejm klauzuli bezkarności dla sprawcy spełniającego określone wymogi - klauzulę obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary lub możliwość odstąpienia od wymierzenia kary. Izba uznała, że zastosowanie klauzuli bezkarności będzie uzasadnione w takim wypadku, gdy korzyści majątkowej lub osobistej, która została przyjęta, udzielono na żądanie. W wypadku art. 250a Senat przyjął także, że bardziej adekwatne do pozostałych przepisów z tej grupy będzie rozwiązanie polegające na zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary lub możliwości odstąpienia od jej wymierzenia wobec osoby uprawnionej do głosowania przyjmującej korzyść majątkową lub osobistą w zamian za głosowanie w określony sposób, a nie wobec udzielającego korzyści.

W zakresie nowelizacji Kodeksu postępowania karnego Senat postanowił w celu zachowania poprawności zasad techniki prawodawczej zmienić ustawę o zmianie Kodeksu postępowania karnego z 10 stycznia 2003 roku, a w konsekwencji - tytuł ustawy. Ponadto wprowadził następujące zmiany do Kpk w stosunku do tekstu przyjętego przez Sejm:- wyłączenie prowadzenia dochodzenia także w przypadku art. 258 § 2,

- pozostawienie możliwości umorzenia dochodzenia i wpisania sprawy do rejestru przestępstw, jeżeli dane uzyskane w toku czynności podejmowanych na podstawie art. 308 § 1 kpk nie umożliwią wykrycia sprawcy w toku dalszych czynności,

- wyłączenie z koniecznych czynności prowadzonych w trakcie dochodzenia art. 321 § 6.

W związku z tym, że ustawa o świadku koronnym była przedmiotem zmian w styczniowej nowelizacji Kodeksu postępowania karnego w takim samym zakresie, jak uczynił to Sejm w ustawie z 23 kwietnia 2003 r., Senat także tej zmiany dokonał do styczniowej noweli Kpk, uzupełniając jednak przepis. Celem uzupełnienia było stosowanie instytucji świadka koronnego również w sprawach o przestępstwo z art. 231 § 2.

W zakresie Kodeksu karnego wykonawczego Senat w celu przyspieszenia egzekucji i zwiększenia jej skuteczności postanowił przekazać prowadzenie egzekucji nawiązki orzekanej na rzecz Skarbu Państwa do kompetencji urzędów skarbowych.

W pozostałym zakresie poprawki mają charakter doprecyzowujący lub redakcyjny.