21 października 2004 r.

Na swym posiedzeniu, zgodnie z art. 6 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, Komisja Spraw Unii Europejskiej opiniowała projekty aktów prawnych Unii Europejskiej.

- Wniosek dotyczący decyzji Rady zezwalającej Francji i Włochom na zastosowanie środków odstępujących od art. 3 ust. 1 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych (COM(2004)598) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12609/04.

Resort wiodący: Ministerstwo Finansów.

Referent: senator Andrzej Wielowieyski.

Celem opiniowanego projektu decyzji było upoważnienie Francji i Włoch w drodze derogacji od art. 3 szóstej dyrektywy 77/388/EWG do uznania autostrady biegnącej wewnątrz tuneli Mont Blanc i Fréjus, na całej jej długości, za część obszaru tego państwa członkowskiego, na terenie którego rozpoczyna się przejazd autostradą.

Projektowana decyzja odnosiła się tylko do poboru opłat za przejazd tunelami (nie ma wpływu na określenie terytorium Włoch i Francji w odniesieniu do innych dostaw) oraz miała na celu uproszczenie sposobu obliczania i rozliczania podatku VAT od tych opłat.

Derogacja, która ma być przyznana na czas nieokreślony, nie będzie miała negatywnego wpływu na obliczanie środków własnych UE opartych na podatku VAT.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu w tej sprawie nie zgłoszono żadnych uwag do projektu decyzji Rady upoważniającej Francję i Włochy do stosowania środka stanowiącego odstępstwo od art. 3 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG.

Jak uzasadniono, projektowana decyzja dotyczy wyłącznie rozwiązań stosowanych we Francji i Włoszech (nie wpływa na zakres stosowania podatku od towarów i usług w Polsce).

W przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej opinii wyrażono poparcie dla wniosku dotyczącego decyzji Rady.

- Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1059/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia wspólnej klasyfikacji jednostek terytorialnych dla celów statystycznych (NUTS) w związku z wstąpieniem do Unii Europejskiej Republiki Czeskiej, Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier, Malty, Polski, Słowenii i Słowacji (Proposal for a Regulation of the European Parliament and of the Council amending Regulation (EC) No 1059/2003 of the European Parliament and of the Council on the establishment of a common classification of territorial units for statistics (NUTS) by reason of the accession of the Czech Republic, Estonia, Cyprus, Latvia, Lithuania, Hungary, Malta, Poland, Slovenia and Slovakia to the European Union (COM(2004)592) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12586 /04.

Resort wiodący: Główny Urząd Statystyczny.

Referent: senator Andrzej Wielowieyski.

Opiniowane przez Komisję Spraw Unii Europejskiej rozporządzenie zawierało precyzyjne kryteria, na podstawie których wyznaczane są poziomy regionalne w krajach UE, m.in. obowiązujące podziały administracyjne oraz liczba ludności wyznaczona w określonych przez rozporządzenie przedziałach dla poszczególnych poziomów nomenklatury. Wprowadzenie tego aktu prawnego ma również na celu m.in. zwiększenie stopnia harmonizacji danych statystycznych w celu zapewnienia ich porównywalności na całym obszarze Unii Europejskiej, a także ustalenie określonych międzynarodowych standardów statystycznych, stosowanych w procesie zbierania, przekazywania oraz publikowania krajowych i wspólnotowych danych statystycznych.

W związku z rozszerzeniem UE konieczna stała się nowelizacja obowiązującego rozporządzenia (WE) nr 1059/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 maja 2003 r. w sprawie ustalenia wspólnej Klasyfikacji Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NUTS), uwzględniająca uzgodnione z tymi krajami regionalne poziomy jednostek terytorialnych.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu stwierdzono, że Rada Ministrów popiera opiniowany projekt rozporządzenia. Podkreślono także, iż uwzględnienie w tym projekcie rozwiązań określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 27 kwietnia br. uwzględniony został podział kraju na 6 regionów na poziomie NUTS 1, zmieniającym obowiązujące rozporządzenie w sprawie wprowadzenia Nomenklatury Jednostek Terytorialnych do celów Statystycznych (NTS) z 13 lipca 2000 r.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu projektu stanowiska rządu, przedłożony projekt nie będzie miał wpływu na uwarunkowania społeczno-ekonomiczne kraju. Wprowadzony nowy poziom NUTS będzie służył głównie celom porównań wspólnotowych określonych statystyk dziedzinowych.

Skutki finansowe wprowadzenia rozporządzenia pokryte zostaną z budżetu w części dotyczącej GUS przeznaczonej na badania statystyczne.

W przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej opinii wyrażono poparcie dla wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady.

- Wniosek dotyczący decyzji Rady zmieniającej decyzję Rady 2002/883/WE w sprawie udzielenia dalszej pomocy makrofinansowej Bośni i Hercegowinie (COM(2004)604) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12885/04.

Resort wiodący: Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

Referent: senator Janusz Bargieł.

Zapoznając się z celem projektowanej decyzji Rady Unii Europejskiej, senatorowie z Komisji Spraw Unii Europejskiej zostali poinformowani, że 5 listopada 2002 r. Rada postanowiła udzielić Bośni i Hercegowinie makrofinansowej pomocy w wysokości do 60 milionów euro, udogodnienia w formie pożyczki w wysokości 20 milionów euro oraz udogodnienia w formie dotacji w wysokości 40 milionów euro.

Celem tej pomocy było wsparcie bilansu płatniczego i dopomożenie w złagodzeniu zewnętrznych ograniczeń finansowych kraju, jak również ulżenie w wysiłkach związanych z reformami oraz we wdrażaniu powszechnych instytucji i polityki zgodnej z porozumieniem pokojowym z Dayton. Pomoc została udzielona warunkowo po odnotowaniu zadowalających wyników programu dostosowania i reform w tym kraju w ramach umowy o kredycie stand-by z Międzynarodowego Funduszu Walutowego, zatwierdzonej w sierpniu 2002 r. Ostateczny i pozytywny przegląd umowy z MFW został zatwierdzony przez zarząd MFW w lutym 2004 r. Władze MFW i Bośni i Hercegowiny prowadzą obecnie rozmowy w sprawie następnej umowy.

Ze względu na opóźnienia władz Bośni i Hercegowiny w realizacji wymaganych reform politycznych; opóźnienia w ratyfikowaniu umowy pożyczkowej przez parlament tego kraju (co zajęło ponad cztery miesiące) oraz potrzebę zmiany umowy w celu spełnienia zobowiązań wynikających z rozporządzenia finansowego WE warunki dla trzeciej transzy zostały spełnione dopiero pod koniec 2003 r. Transza ta została zwolniona przed końcem grudnia 2003 r. (składnik dotacyjny) i stycznia 2004 r. (składnik pożyczkowy). Dalsze opóźnienia w realizacji przez władze programu reform spowodowały również opóźnienie zwolnienia trzeciej transzy, która pozostaje w zawieszeniu.

Bośnia i Hercegowina wymaga dalszej pomocy finansowej ze strony Wspólnoty oraz innych dwustronnych i wielostronnych donatorów w celu wsparcia jej działań związanych ze stabilizacją ekonomiczną i reformami. Jednak podstawowa decyzja Rady (2002/883/WE z 5 listopada 2002 r.) została oparta na oczekiwaniu, że program stabilizacji ekonomicznej i reform władz Bośni i Hercegowiny, uzgodniony w ramach umowy o kredycie stand-by z MFW, zostanie wdrożony w 2002 i 2003 r. i będzie trwał 15 miesięcy, od sierpnia 2002 r. do listopada 2003 r. MFW zgodził się na przedłużenie tego okresu do lutego br., co jest terminem ostatniego przeglądu. W związku z tym artykuł 6 decyzji Rady z 5 listopada 2002 r. zastrzega, że decyzja ta będzie obowiązywać do dwóch lat od dnia jej opublikowania w Dzienniku Urzędowym. Decyzja została opublikowana 9 listopada 2002 r., a zatem przestała obowiązywać 9 listopada br.

W tym kontekście wydaje się konieczna zmiana decyzji Rady 2002/883/WE, tak aby umożliwić kontynuowanie realizacji tej pomocy i zwolnić trzecią i ostatnią transzę w wysokości 25 milionów euro przed końcem br. lub ewentualnie w pierwszym półroczu 2005 r. Zgodnie z wymogami budżetowymi zmieniona decyzja Rady określałaby znowelizowaną datę wygaśnięcia decyzji na 30 czerwca 2005 r.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu stwierdzono, że Polska poprze przyjęcie decyzji o wydłużeniu okresu uprawnienia Bośni i Hercegowiny do otrzymania trzeciej transzy makrofinansowej pomocy Wspólnoty Europejskiej w wysokości 25 mln euro do 30 czerwca 2005.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu stanowiska rządu, opiniowany projekt decyzji Rady nie rodzi bezpośrednich skutków dla polskiego systemu prawnego, a także nie powoduje żadnych skutków społecznych, finansowych dla budżetu państwa ani gospodarczych. Przewiduje jedynie przedłużenie okresu obowiązywania decyzji Rady, będącej podstawą świadczenia pomocy na rzecz Bośni i Hercegowiny. Cele, na które została przeznaczona pomoc, wysokość przeznaczonych środków oraz inne warunki udzielenia pomocy nie ulegają zmianie.

W przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej opinii wyrażano poparcie dla wniosku dotyczącego decyzji Rady Unii Europejskiej.

- Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie pomocy makrofinansowej dla Serbii i Czarnogóry i zmieniającej decyzję 2002/882/WE, udzielającą dalszej pomocy makrofinansowej Federalnej Republice Jugosławii (COM(2004)605) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12886/04.

Resort wiodący: Ministerstwo Finansów.

Referent: senator Janusz Bargieł.

Celem decyzji Rady Unii Europejskiej wyrażonej w dokumencie COM (2004) 605 jest przedłużenie terminu udzielenia pomocy finansowej dla Serbii i Czarnogóry poprzez przyjęcie poprawki do decyzji Rady UE nr 2002/882/EC. Pierwotnie pomoc finansowa UE dla Federalnej Republiki Jugosławii przyznana w 2002 r. w wysokości 130 milionów euro miała być wykorzystana do 9 listopada br. Ze względu na przekształcenie Federalnej Republiki Jugosławii w Serbię i Czarnogórę oraz przyznanie temu państwu w 2003 r. dodatkowych 70 milionów euro zaistniała konieczność zmiany podstawy prawnej przyznania proponowanej pomocy poprzez dodanie drugiego podpunktu w art. 6 decyzji 2002/882/EC. Dodanie tego podpunktu pozwoli na przedłużenie terminu wykorzystania przyznanej już wcześniej pomocy finansowej dla Serbii i Czarnogóry do 30 czerwca 2006 r.

W uzasadnieniu przedstawionego Komisji Spraw Unii Europejskiej projektu stanowiska rządu stwierdzono, że Polska popiera podjęcie decyzji przez Radę Unii Europejskiej, wyrażonej w dokumencie nr COM (2004) 605, dotyczącej pomocy finansowej dla Serbii i Czarnogóry poprzez przyjęcie poprawki do decyzji Rady UE nr 2002/882/EC, która ustanawiała pomoc finansową dla Federalnej Republiki Jugosławii. Przyjęcie tej decyzji pozwoli na przedłużenie terminu wykorzystania pomocy finansowej Unii Europejskiej przez Serbię i Czarnogórę do 30 czerwca 2006 r.

W uzasadnieniu projektu stanowiska rządu w tej sprawie stwierdzono, że po uzyskaniu przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej przyłączyliśmy się do wcześniejszej decyzji Rady UE numer 2002/882/EC, przewidującej przyznanie Federalnej Republice Jugosławii pomocy finansowej w wysokości 130 milionów euro. Pomoc ta miała być zrealizowana w latach 2002-05. Dwie transze tej pomocy w wysokości 105 milionów euro zostały przekazane Federalnej Republice Jugosławii w 2002 r. Trzecia transza w wysokości 25 milionów euro nie została przekazana z powodu fundamentalnej zmiany konstytucyjnej i przekształcenia Federalnej Republiki Jugosławii w nowe państwo będące jej prawnym sukcesorem: Serbię i Czarnogórę. W listopadzie 2003 r. Rada UE zdecydowała o podniesieniu wysokości pomocy finansowej o kolejne 70 milionów euro - do łącznej wysokości 200 milionów euro. Jak podkreślono w uzasadnieniu, zasady i warunki polityczne, na których zostanie przyznane Serbii i Czarnogórze kolejne 70 milionów euro, zostaną wynegocjowane i uzgodnione w przyszłości. Ponieważ zarówno cele, na które została przeznaczona pomoc, wysokość przeznaczonych środków, jak i inne warunki udzielenia pomocy nie ulegają zmianie, Rada Ministrów zaproponowała poparcie tej decyzji.

W opinii Rady Ministrów rozpatrywana decyzja Rady Unii Europejskiej nie wywoła żadnych skutków społecznych, gospodarczych ani negatywnych skutków finansowych.

W przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej wyrażono poparcie dla wniosku dotyczącego decyzji Rady Unii Europejskiej.

- Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania umowy pomiędzy Wspólnotą Europejską i Królestwem Danii rozszerzającej na Danię postanowienia rozporządzenia Rady (WE) nr 343/2003 ustanawiającego kryteria i mechanizmy dla określenia Kraju Członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o azyl złożonego w jednym z Krajów Członkowskich przez obywatela trzeciego kraju i rozporządzenia Rady (WE) nr 2725/2000 dotyczącego ustanowienia systemu "Eurodac" służącego porównywaniu odcisków palców w celu efektywnego stosowania Konwencji Dublińskiej

Proposal for a Council Decision on the signing of the Agreement between the European Community and the Kingdom of Denmark extending to Denmark the provisions of Council Regulation (EC) No 343/2003 establishing the criteria and mechanisms for determining the Member State responsible for examining an asylum application lodged in one of the Member States by a third-country national and Council Regulation (EC) No 2725/2000 concerning the establishment of "Eurodac" for the comparison of fingerprints for the effective application of the Dublin Convention.

Proposal for a Council Decision on the conclusion of the Agreement between the European Community and the Kingdom of Denmark extending to Denmark the provisions of Council Regulation (EC) No 343/2003 establishing the criteria and mechanisms for determining the Member State responsible for examining an asylum application lodged in one of the Member States by a third-country national and Council Regulation (EC) No 2725/2000 concerning the establishment of "Eurodac" for the comparison of fingerprints for the effective application of the Dublin Convention (COM(2004)594) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12599/04.

Resort wiodący: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Referent: senator Jerzy Smorawiński.

Omawiając cel opiniowanego projektu decyzji Rady Unii Europejskiej poinformowano, że w stosunku do Królestwa Danii nie stosuje się postanowień rozporządzenia Rady UE Nr 343/2003 ustanawiającego kryteria i mechanizmy określania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosków o azyl złożonych w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego i postanowieniami rozporządzenia Rady UE Nr 2725/2000 w sprawie ustanowienia systemu "Eurodac" służącego porównywaniu odcisków palców w celu efektywnego stosowania Konwencji Dublińskiej.

Zgodnie z art. 1 i 2 protokołu w sprawie Danii załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o Wspólnocie Europejskiej, Dania nie brała udziału w przyjmowaniu tych rozporządzeń, ponieważ zastrzegła sobie w Traktacie Amsterdamskim z 1997 r. prawo do odmowy związania się aktami prawa unijnego w obszarze wiz, azylu, imigracji i innych dziedzin związanych ze swobodnym przepływem osób i skorzystała z tego prawa w odniesieniu do powyższych rozporządzeń. W chwili obecnej w sprawach objętych postanowieniami rozporządzeń Królestwo Danii stosuje konwencję wyznaczającą państwo odpowiedzialne za rozpatrywanie wniosków o azyl złożonych w jednym z państw członkowskich Wspólnot Europejskich, podpisaną w Dublinie w dniu 15 czerwca 1990 r.

6 maja 2003 r. Rada WE udzieliła decyzją pełnomocnictwa Komisji Europejskiej do wynegocjowania z Królestwem Danii umowy rozciągającej na Danię zastosowanie postanowień rozporządzenia Rady (WE) nr 343/2003 i rozporządzenia Rady (WE) nr 2725/2000. Tekst umowy parafowano 8 czerwca br.

Proponowane instrumenty prawne dotyczą podpisania i przyjęcia wynegocjowanej umowy, a tym samym objęcie Królestwa Danii na jego wniosek postanowieniami rozporządzenia Rady (WE) nr 343/2003 i postanowieniami rozporządzenia Rady (WE) nr 2725/2000. Dania będzie również partycypowała w kosztach utrzymania Jednostki Centralnej systemu "Eurodac".

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu opowiedziano się za przyjęciem projektowanych decyzji.

Jak uzasadniono, Traktat Amsterdamski z 1997 r. wprowadził do Traktatu ustanawiającego Wspólnoty Europejskie nowy Tytuł IV "Wizy, azyl, imigracja i inne polityki związane ze swobodnym przepływem osób". Efektem tego było objęcie wymienionych zagadnień prawem wspólnotowym. Mając na uwadze potrzebę możliwie daleko idącej jednolitości w stosowaniu prawa wspólnotowego i pożądaną konieczność stosowania tego prawa w pełnym zakresie przez wszystkie państwa członkowskie, poparcie przedłożonych projektów jest w pełni słuszne.

Podjęcie decyzji w tej sprawie nie spowoduje żadnych skutków społecznych, gospodarczych. Projekty nie powinny również pociągnąć za sobą skutków finansowych. Od 1 maja do 28 września br. Polska otrzymała z Danii jeden wniosek o przejęcie odpowiedzialności za rozpatrzenie wniosku o azyl cudzoziemca - rozpatrzony odmownie.

W przyjętej opinii Komisja Spraw Unii Europejskiej wyraziła poparcie dla wniosku dotyczącego decyzji Rady Unii Europejskiej.

- Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania w imieniu Unii Europejskiej Porozumienia pomiędzy Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącego włączenia tej ostatniej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen.

- Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Porozumienia pomiędzy Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącego włączenia tej ostatniej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen.

- Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej Porozumienia pomiędzy Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską dotyczącego jej włączenia we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen.

Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania w imieniu Wspólnoty Europejskiej Porozumienia pomiędzy Wspólnotą Europejską i Szwajcarią dotyczącego kryteriów i mechanizmów określania państwa właściwego dla rozpatrywania wniosku o udzielenie azylu złożonego w Państwie Członkowskim lub w Szwajcarii.

- Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej Porozumienia pomiędzy Wspólnotą Europejską i Szwajcarią dotyczącego kryteriów i mechanizmów określania państwa właściwego dla rozpatrywania wniosku o udzielenie azylu złożonego w Państwie Członkowskim lub w Szwajcarii.

- wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12601/04.

Resort wiodący: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Referent: senator Henryk Dzido.

Jak poinformowano podczas posiedzenia Komisji Spraw Unii Europejskiej, na mocy upoważnienia udzielonego Komisji Europejskiej 17 czerwca 2002 r. przez Radę UE, przeprowadzono negocjacje z Konfederacją Szwajcarską dotyczące jej włączenia we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen, przepisów prawnych ustanawiających "Eurodac" oraz przepisów odnośnie do określania państwa właściwego dla rozpatrywania wniosku o udzielenie azylu (zwane Rozporządzeniem Dublińskim). W konsekwencji uzgodniono teksty dwóch odrębnych porozumień.

Zgodnie z wytycznymi negocjacyjnymi, porozumienia powielają model porozumień zawartych z Norwegią i Islandią - dotyczących włączenia tych państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen oraz dotyczących kryteriów i mechanizmów określania państwa właściwego dla rozpatrywania wniosku o udzielenie azylu złożonego w państwie członkowskim lub w Islandii albo Norwegii - po ich zaadaptowaniu do specyficznych wymogów konstytucyjnych Szwajcarii.

Ponadto wytyczne negocjacyjne wymagały od Szwajcarii przyjęcia dorobku Schengen i jego rozwoju, a także dorobku Dublin/"Eurodac" i jego rozwoju, bez wyjątków lub derogacji. Wytyczne negocjacyjne wymagały również, by Szwajcaria wnosiła roczny wkład na poczet kosztów administracyjnych i operacyjnych Schengen i Dublin/"Eurodac".

W opinii Komisji Europejskiej, teksty są zgodne z wytycznymi negocjacyjnymi przyjętymi przez Radę 17 czerwca 2002 r. Jedynym wyjątkiem od zasady pełnego przyjęcia bieżącego i przyszłego dorobku Schengen jest derogacja udzielona Szwajcarii w zakresie przyjmowania przyszłego dorobku dotyczącego wniosków o przeszukanie i konfiskatę w związku z przestępstwami dotyczącymi podatków bezpośrednich, które - w wypadku ich popełnienia w Szwajcarii - nie byłyby karane aresztem zgodnie z szwajcarskim prawem. Derogacja ta była konieczna w celu zawarcia porozumienia ze Szwajcarią w dziedzinie opodatkowania oszczędności, co z kolei było konieczne dla wejścia w życie dyrektywy Rady 2003/48/WE z dnia 3 czerwca 2000 r. w sprawie opodatkowania przychodów z oszczędności w formie płatności odsetkowych. Derogacja została zatwierdzona przez COREPER 17 maja br. w ramach ogólnego kompromisu ze Szwajcarią w wielu sektorach, uzgodnionego na szczycie UE - Szwajcaria 19 maja br.

W przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej projekcie stanowiska rządu opowiedziano się za przyjęciem projektowanych decyzji, skutkujących objęciem Szwajcarii dorobkiem Schengen oraz uregulowań dotyczących odpowiedzialności za rozpatrzenie wniosku o nadanie statusu uchodźcy.

Jak uzasadniono, 1 czerwca 2002 r. weszło w życie siedem porozumień z 1999 r., zawartych pomiędzy Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską. Konfederacja Szwajcarska złożyła deklaracje, dołączone do porozumień, odnośnie do polityki migracyjnej i azylowej, deklarując swój zamiar uczestniczenia w unijnym systemie koordynowania polityki i wnosząc o otwarcie negocjacji w sprawie zawarcia konwencji analogicznej do Konwencji Dublińskiej.

W opinii rządu, potrzeba przystąpienia Szwajcarii do tych porozumień związana jest z geograficznym położeniem tego państwa oraz naturalnymi związkami jego obywateli z państwami członkowskimi UE.

Ponadto wskazano, że wraz z wejściem w życie Traktatu Amsterdamskiego Unia Europejska wyznaczyła sobie za cel utrzymanie i rozwijanie Unii jako przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w ramach której zapewniony jest swobodny przepływ osób w powiązaniu z odpowiednimi działaniami w dziedzinie kontroli granic zewnętrznych, azylu, imigracji, jak i zapobiegania przestępczości oraz walki z tym zjawiskiem. Dorobek Schengen, włączony w ramy Unii Europejskiej, stanowi część postanowień mających na celu zrealizowanie tej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości w tym znaczeniu, że tworzą one przestrzeń bez kontroli na granicach wewnętrznych i przewidują działania zastępcze umożliwiające zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu, uczestnictwo Konfederacji Szwajcarii w dorobku Schengen i w poszukiwaniu jego rozwijania umożliwi, po pierwsze, wyeliminowanie niektórych przeszkód w swobodnym przepływie osób, które wynikają z położenia geograficznego Konfederacji Szwajcarii, a po drugie, wzmocnienie współpracy między Unią Europejską i Konfederacją Szwajcarii w dziedzinach objętych dorobkiem Schengen.

Ponadto podkreślono, że na mocy porozumienia zawartego 18 maja 1999 r. przez Radę Unii Europejskiej z Republiką Islandii i Królestwem Norwegii te dwa państwa zostały włączone do wdrażania, stosowania i rozwijania dorobku Schengen. Jest zatem pożądane, aby - z uwagi na analogiczny charakter stowarzyszenia z Unią - do współpracy w tym obszarze została włączona w równym stopniu Konfederacja Szwajcarii.

Z kolei uczestnictwo Konfederacji Szwajcarii w dorobku wspólnotowym, objętym rozporządzeniami dublińskimi oraz "Eurodac", pozwoli wzmocnić współpracę między Wspólnotą Europejską i tym państwem.

Przyjęcie opiniowanych projektów nie spowoduje skutków społecznych, gospodarczych ani finansowych.

W przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej wyrażono poparcie dla wniosków dotyczących decyzji Rady Unii Europejskiej.

- Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania w imieniu Wspólnoty Europejskiej i jej Państw Członkowskich, protokołu do Umowy między Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi z jednej strony a Konfederacją Szwajcarską z drugiej strony w sprawie swobodnego przepływu osób, w związku z udziałem w charakterze Umawiających się Stron, Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej, w następstwie przystąpienia tych Państw do Unii Europejskiej

- Wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie przyjęcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej i jej Państw Członkowskich, Protokołu do Umowy między Wspólnotą Europejską i Państwami Członkowskimi z jednej strony a Konfederacją Szwajcarską z drugiej strony w sprawie swobodnego przepływu osób, w związku z udziałem w charakterze Umawiających się Stron, Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej, w następstwie przystąpienia tych Państw do Unii Europejskiej (COM(2004) 596) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 12579/04.

Resort wiodący: Ministerstwo Gospodarki i Pracy.

Referent: senator Henryk Dzido.

Opiniowane przez Komisję Spraw Unii Europejskiej projekty decyzji Rady Unii Europejskiej dotyczyły odpowiednio podpisania oraz zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej i jej państw członkowskich Protokołu do Porozumienia pomiędzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony a Konfederacją Szwajcarską z drugiej strony w sprawie swobodnego przepływu osób w związku rozszerzeniem Unii Europejskiej.

Umowa pomiędzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony a Konfederacją Szwajcarską z drugiej strony w sprawie swobodnego przepływu osób weszła w życie w 1 czerwca 2002 r. W związku rozszerzeniem Unii Europejskiej, powstała konieczność stosownej modyfikacji umowy. Na podstawie upoważnienia z 5 maja 2003 r. Komisja Europejska prowadziła ze stroną szwajcarską negocjacje w sprawie protokołu do umowy. Podczas szczytu UE - Szwajcaria, 19 maja br., uzgodnione zostały zasadnicze postanowienia protokołu.

Protokół przewiduje stosowanie rozwiązań przejściowych w zakresie dostępu do szwajcarskiego rynku dla pracowników i osób świadczących usługi w określonych sektorach z nowych państw członkowskich z wyjątkiem Malty i Cypru. Okres przejściowy może trwać maksymalnie do 30 kwietnia 2011 r.

Ponadto protokół zawiera uzgodnienia dotyczące nabywania nieruchomości oraz adaptacje techniczne w zakresie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (załącznik II) i uznawania kwalifikacji zawodowych (załącznik III).

Jak stwierdzono w projekcie stanowiska rządu przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej, rząd popiera przyjęcie obu decyzji.

Jak uzasadniono, zgodnie z art. 6 ust. 2 Traktatu o Przystąpieniu nowe państwa członkowskie zobowiązały się przystąpić na warunkach określonych w tym akcie do porozumień i umów zawartych lub tymczasowo stosowanych wspólnie przez obecne państwa członkowskie i Wspólnotę. Przystąpienie nowych państw członkowskich do umowy mieszanej - jaką jest przedmiotowa umowa - nastąpi przez zawarcie niniejszego protokołu.

W opinii rządu, przystąpienie Polski do Umowy WE-Szwajcaria będzie stanowiło wypełnienie zobowiązań wynikających z traktatu akcesyjnego, świadectwo zdolności do uczestnictwa w życiu Unii Europejskiej i wykonywania obowiązków z tym związanych, jak również potwierdzenie praw przysługujących Polsce jako państwu członkowskiemu.

Jak stwierdzono, prawo polskie jest już dostosowane do wymogów acquis communautaire w zakresie uregulowanych umową ułatwień w przepływie osób. Przystąpienie Polski do umowy o swobodnym przepływie osób spowoduje jednak konieczność rozszerzenia stosowania niektórych przepisów dotyczących obywateli państw członkowskich UE i EOG również w odniesieniu do obywateli Szwajcarii.

Przystąpienie Polski do tej umowy powinno, zdaniem rządu, spowodować ułatwienie migracji osób między Polską a Szwajcarią w celu wykonywania pracy, prowadzenia działalności gospodarczej, a także bez motywów zarobkowych. Docelowo umowa przewiduje wprowadzenie między stronami swobody przepływu osób (w tym pracowników) na zasadach stosowanych w Unii Europejskiej. Umowa kompleksowo reguluje m.in. kwestie dostępu do rynku pracy, prawa do wykonywania usług, koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, wzajemnego uznawania kwalifikacji zawodowych, prawa wjazdu i pobytu.

Wspólnotowe reguły wzajemnego uznawania kwalifikacji zawodowych powinny praktycznie ułatwić migrację pracowników. Ich wzajemne stosowanie w Polsce i w Szwajcarii leży w interesie obywateli polskich, którzy będą chcieli podjąć pracę w Szwajcarii, oraz w interesie obywateli szwajcarskich chcących podjąć zatrudnienie w Polsce. Będą oni mogli pracować w każdym z krajów zgodnie ze swoimi kwalifikacjami nabytymi w Polsce, innym kraju Unii Europejskiej lub w Szwajcarii.

Istotną gwarancją` swobody przepływu pracowników jest koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego. Jej funkcjonowanie pomiędzy Polską i Szwajcarią zapewni poszanowanie praw migrujących pracowników w zakresie zabezpieczenia społecznego. W szczególności zagwarantuje równe traktowanie, jedność stosowanego ustawodawstwa, sumowanie okresów, które w danym ustawodawstwie wymagane są dla nabycia lub zachowania prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, wypłacanie świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego proporcjonalnie do okresu ubezpieczenia w danym państwie.

Zdaniem rządu, przystąpienie Polski do umowy WE-Szwajcaria nie wpłynie w istotny sposób na sytuację na rynku pracy. Nie należy oczekiwać większego napływu obywateli Szwajcarii do Polski po liberalizacji migracji na podstawie niniejszej umowy. Migracja obywateli polskich do Szwajcarii również nie powinna być znacząca, aczkolwiek prawdopodobnie istotnie przewyższy przepływ pracowników ze Szwajcarii do Polski. Otwarcie polskiego rynku pracy dla obywateli Szwajcarii nie powinno mieć zatem zauważalnego wpływu na bieżącą sytuację w dziedzinie zatrudnienia. Z ułatwień uzyskanych na podstawie umowy w zakresie dostępu do rynku pracy, uznawania kwalifikacji zawodowych, prawa wjazdu i pobytu oraz koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego obywatele polscy będą w praktyce korzystać częściej niż obywatele szwajcarscy.

Ponadto wykonywanie umowy spowoduje niewielki wzrost wydatków, jak też przychodów sektora finansów publicznych. Stosunkowo najwyższe wydatki będą ponoszone w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w celu finansowania świadczeń zdrowotnych, udzielanych w Szwajcarii obywatelom polskim objętym polskim systemem zabezpieczenia społecznego (tj. niepodlegającym systemowi szwajcarskiemu). Niższe będą przychody uzyskiwane w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych obywatelom szwajcarskim ubezpieczonym w Szwajcarii. Brak jednak wystarczających danych do oszacowania skutków finansowych realizacji umowy. W szczególności nie można określić liczby osób, które w kolejnych latach będą przemieszczały się między Polską i Szwajcarią, korzystając z postanowień umowy. Należy podkreślić, że w kontekście przystąpienia Polski do UE i koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego Polski i innych państw członkowskich wzrost wydatków budżetowych, wynikający z koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego Polski i Szwajcarii, nie będzie znaczący.

W przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej opinii wyrażono poparcie dla obu wniosków dotyczących decyzji Rady Unii Europejskiej.

- Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady rozszerzającego ostateczne cła antydumpingowe, wprowadzone rozporządzeniem Rady (WE) nr 1796/1999 na import lin stalowych i kabli pochodzących, między innymi, z Chińskiej Republiki Ludowej, na import lin stalowych i kabli wysyłanych z Maroka, obojętnie, czy zadeklarowanych jako pochodzące z Maroka, czy też nie, i kończącego dochodzenie w odniesieniu do importu od jednego marokańskiego eksportera (Proposal for a COUNCIL REGULATION extending the definitive anti-dumping duty imposed by Council Regulation (EC) N° 1796/1999 on imports of steel ropes and cables originating, inter alia, in the People's Republic of China to imports of steel ropes and cables consigned from Morocco, whether declared as originating in Morocco or not, and terminating the investigation in respect of imports from one Moroccan exporter COM(2004) 0637) wraz z projektem stanowiska Rządu w tej sprawie - sygnatura Rady UE 13238/04.

Resort wiodący; Ministerstwo Gospodarki i Pracy.

Referent: senator Andrzej Wielowieyski.

Celem przedmiotowego rozporządzenia opiniowanego przez Komisję Spraw Unii Europejskiej było rozszerzenie działania środka antydumpingowego nałożonego Rozporządzeniem Rady Nr 1796/1999 na import lin i drutów stalowych pochodzących między innymi z Chin w związku obejściem ustanowionego środka antydumpingowego poprzez przywóz tego samego towaru z Maroka oraz propozycja wyłączenia jednego marokańskiego eksportera spod działania tego środka.

W stanowisku przedstawionym Komisji Spraw Unii Europejskiej stwierdzono, że Polska popiera proponowane rozporządzenie Rady.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu stanowiska rządu, w sierpniu 1999 r. zostało nałożone cło antydumpingowe ad valorem w wysokości 60,4% na przywóz lin i drutów stalowych z Chin.

W styczniu br. został złożony wniosek Europejskiej Federacji Przemysłu Lin i Drutów Stalowych (EWRIS) wskazujący na obserwowany wzrost importu lin i drutów stalowych pochodzenia chińskiego z Maroka, co powoduje obejście nałożonego środka antydumpingowego.

W lutym br. wszczęto postępowanie o obejście nałożonego środka antydumpingowego. W toku postępowania ustalono, iż rzekomi producenci marokańscy są w rzeczywistości firmami chińskimi działającymi w Maroku, które założono w celu omijania nałożonych unijnych ceł antydumpingowych. Propozycja wyłączenia spod działania środka jednego z producentów marokańskich wynika z faktu, że w wypadku tego konkretnego producenta nie wykazano jego związków z producentami chińskimi.

W Polsce istnieje duży producent lin i drutów stalowych, który przed akcesją Polski do UE był objęty zobowiązaniem cenowym w postępowaniu prowadzonym przez Komisję Europejską. Środki te wygasły w związku z procesem poszerzenia UE, a sytuacja polskiego przemysłu drutów i lin polepszyła się. Zatem dodatkowa ochrona realizowana poprzez rozszerzenie działania środka także na przywóz tego towaru z Maroka będzie korzystna dla naszego przemysłu krajowego.

Jak stwierdzono, rozporządzenie rozszerza obowiązek uiszczania cła antydumpingowego przez podmioty importujące na rynek unijny liny i druty stalowe z Maroka. Jego wejście w życie nie powinno wywołać żadnych skutków społecznych.

Przed rozszerzeniem Unii Europejskiej polski eksport lin i drutów stalowych był objęty środkami unijnymi, co przyczyniło się do utraty rynków zbytu. Następnie sytuacja zmieniła się, gdyż środek antydumpingowy został uchylony w związku z akcesją Polski do UE. Przyczyniło się to do odbudowy polskiego przemysłu, wpłynęło też na polepszenie kondycji przedsiębiorstw produkujących te towary. Jednocześnie nie przewiduje się niekorzystnego wpływu rozszerzenia tego środka na polskie gałęzie przemysłu. Rozszerzenie środka antydumpingowego nie wpłynie także na wzrost poziomu cen lin i drutów. Co więcej, wejście w życie rozporządzenia polepszy konkurencyjność polskich producentów i eksporterów na rynkach innych krajów UE, na które po rozszerzeniu środków antydumpingowych zostanie ograniczony napływ produktów z kierunku objętego rozszerzonym środkiem.

W opinii rządu, poprawi się sytuacja finansowa polskich producentów lin i drutów stalowych z uwagi na sprzedaż polskich towarów na rynkach zagranicznych i jednoczesne ograniczenie dostępu tych towarów z kierunków objętych rozszerzonym środkiem. Skorzysta na tym także budżet państwa z uwagi na wpływy z tytułu podatków. Jednocześnie budżet państwa nie odczuje braku wpływu cła antydumpingowego z uwagi na brak importu tego towaru do Polski z Maroka i niewielki import z Chin zarówno w 2003 r., jak i w 7 miesiącach br. Wejście w życie rozporządzenia nie wymaga finansowania ze środków budżetowych.

W przyjętej przez Komisję Spraw Unii Europejskiej wyrażono poparcie dla wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady Unii Europejskiej.