8 marca 2007 r.

Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Praw Człowieka i Praworządności. W pierwszym punkcie porządku dziennego rozpatrywano ustawę o zmianie ustawy - Kodeks cywilny.

Rozpatrywana nowelizacja dotyczy zmiany art. 442 kc i przedłuża do 20 lat termin przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym (jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku). Do reprezentowania stanowiska rządu w tej sprawie upoważniony był minister sprawiedliwości, którego reprezentował wiceminister Krzysztof Józefowicz. Swoją opinię przedstawiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

W głosowaniu senatorowie postanowili zaproponować Izbie wprowadzenie 2 poprawek do rozpatrywanej ustawy sejmowej. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Janusza Kubiaka.

Następnie Komisja Praw Człowieka i Praworządności przystąpiła do rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy - Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw. Senatorowie wysłuchali uzasadnienia i rekomendacji przyjęcia nowelizacji, przekazanej przez wiceministra sprawiedliwości Andrzeja Dudę. Zapoznano się także z opiniami zainteresowanych środowisk prawniczych: Joanny Agackiej-Indeckiej i Andrzeja Siemińskiego z Naczelnej Rady Adwokackiej oraz wiceprezes Krajowej Rady Radców Prawnych Elżbiety Kwiatkowskiej-Falęckiej. Uwagi szczegółowe zgłosiło senackie biuro legislacyjne.

Rozpatrywana nowelizacja zmierza do zwiększenia nadzoru ministra sprawiedliwości nad działalnością samorządu adwokackiego i radcowskiego, jego ujednolicenia, a także ujednolicenia postępowań dyscyplinarnych w obu tych korporacjach.

W dyskusji senatorowie zgadzali się z kierunkiem zmian zaproponowanych w rozpatrywanej nowelizacji, zgłoszono jednak propozycje, które następnie poddano pod głosowanie.

Ostatecznie Komisja Praw Człowieka i Praworządności postanowiła zarekomendować Senatowi wprowadzenie 8 poprawek do ustawy o zmianie ustawy - Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Kosmę Złotowskiego.

Jedna ze zaproponowanych zmian do dodanego przez Sejm art. 13a zmierzała do tego, by uchwały organów adwokatury w sprawach, dla których przewiduje się tryb administracyjny, były przesyłane ministrowi w terminie dwudziestu jeden dni po uprawomocnieniu się. W kolejnej zmianie rozszerzono sankcje dla wydalonych z adwokatury aplikantów, tak by nie mogli w przyszłości ubiegać się o wpis na listę adwokatów. Ponadto do trzydziestu (z czternastu) przedłużono termin, w którym stronom, a także ministrowi sprawiedliwości, służy odwołanie od orzeczeń i postanowień kończących postępowanie dyscyplinarne.

W trzecim punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisji Praw Człowieka i Praworządności rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o prokuraturze.

Na temat ustawy, uchwalonej z przedłożenia rządowego, wypowiadali się zastępca prokuratura generalnego Przemysław Piątek oraz zastępca naczelnego prokuratora wojskowego Zbigniew Woźniak. Swoje uwagi przekazało senackie biuro legislacyjne.

Rozpatrywana nowelizacja ma na celu umożliwienie delegowania lub zatrudniania prokuratorów powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury w wojskowych jednostkach organizacyjnych prokuratury.

W głosowaniu senatorowie postanowili zaproponować Izbie wprowadzenie 3 poprawek do nowelizacji ustawy o prokuraturze. Ustalono, że ich przyjęcie zarekomenduje podczas posiedzenia plenarnego Izby senator Aleksander Bentkowski.

Senatorowie rozpatrzyli także ustawę o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw.

Przyjęcie ustawy, uchwalonej przez Sejm na podstawie projektu wniesionego przez Radę Ministrów, rekomendował senatorom zastępca prokuratora generalnego P. Piątek. Ponadto wysłuchano opinii prezesa Stowarzyszenia Prokuratorów RP Krzysztofa Parulskiego. Swoje uwagi szczegółowe przedstawiło senackie biuro legislacyjne.

W toku prac legislacyjnych Sejm wprowadził zmiany do projektu rządowego, m.in. nie uwzględnił rządowej propozycji usunięcia z ustawy - Kodeks postępowania karnego art. 55 zawierającego możliwość wniesienia samodzielnie przez pokrzywdzonego aktu oskarżenia w sprawie o przestępstwo publiczno-skargowe.

Ustawa sejmowa reguluje dwie zasadnicze kwestie. Pierwszą z nich jest zagadnienie podległości służbowej prokuratorów. Drugą - poważne zmiany Kodeksu postępowania karnego, dotyczące zasad prowadzenia postępowania przygotowawczego.

W głosowaniu Komisja Praw Człowieka i Praworządności postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 7 poprawek do ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora A. Bentkowskiego.

W piątym punkcie porządku dziennego senatorowie rozpatrzyli ustawę o zmianie ustawy o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury.

Rozpatrywana ustawa zmierzała do wprowadzenia w Polsce nowego modelu kształcenia wstępnego i ustawicznego kandydatów na stanowiska sędziów sądów powszechnych i wojskowych oraz prokuratorów powszechnych i wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury. Zgodnie z nowelizacją w miejsce dotychczasowego, zdecentralizowanego systemu kształcenia kadr na potrzeby wymiaru sprawiedliwości powstanie system funkcjonujący w oparciu o jeden ośrodek - powołane ustawą z 1 lipca 2005 r. - Krajowe Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury.

W ustawie zaproponowano stworzenie jednolitej trzyletniej aplikacji sądowo-prokuratorskiej prowadzonej przez Krajowe Centrum oraz jego filie. Zmianie ulegnie status prawny aplikanta - inaczej niż obecnie, nie będzie on już wynagradzanym, etatowym aplikantem konkretnego sądu, ale "słuchaczem" Krajowego Centrum. Tym samym zniesiony zostanie podział na aplikantów etatowych (zatrudnionych na podstawie umowy o pracę) oraz pozaetatowych. Wzorem rozwiązań przyjętych w wypadku naboru na inne aplikacje prawnicze, warunkiem dopuszczenia do konkursu organizowanego przez Krajowe Centrum będzie wniesienie opłaty.

W ustawie zawarto kompleksową regulację dotyczącą zasad naboru na aplikację i jej przebiegu, praw i obowiązków aplikanta, zawieszania i skreślania go z listy oraz możliwości dodatkowego zarobkowania.

Po wysłuchaniu przedstawiciela Ministra Sprawiedliwości oraz zapoznaniu się z uwagami senackiego biura legislacyjnego w głosowaniu Komisja Praw Człowieka i Praworządności zarekomendowała przyjęcie ustawy z 8 poprawkami. Większość z nich miała charakter legislacyjny, dwie zmiany zmierzały do tego, aby ukończenie aplikacji sądowo-prokuratorskiej i zdanie odpowiedniego egzaminu nie uprawniało jeszcze do wykonywania zawodu kuratora zawodowego. W opinii senatorów, specyfika tego zawodu wymaga od kandydata kwalifikacji wykraczających poza znajomość prawa i procedury sądowej.

Na sprawozdawcę stanowiska komisji w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury wybrano senator Annę Kurską.

Na zakończenie posiedzenia Komisja Praw Człowieka i Praworządności postanowiła nie zgłaszać zastrzeżeń do ustawy o zmianie ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach oraz ustawy - Kodeks pracy. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Zbigniewa Romaszewskiego.

Stanowisko rządu przedstawił wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Tomasz Merta. Ponadto wysłuchano dyrektora naczelnego Archiwów Państwowych Sławomira Radonia, prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Janusza Kurtyki, Magdaleny Sender z Departamentu Ochrony Informacji Niejawnych w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, Waldemara Wójcika z Centralnego Archiwum Wojskowego oraz naczelnika Stefana Cimaszewskiego z Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. Ponadto zapoznano się z opinią senackiego biura legislacyjnego.

Rozpatrywana ustawa dotyczyła rozszerzenia katalogu komórek organizacyjnych posiadających uprawnienia archiwum wyodrębnionego, wykonujących zadania w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa, utworzonych w państwowych jednostkach organizacyjnych, innych niż posiadające dotychczas takie archiwa.