Diariusz Senatu nr 36
16-31 maja 2009 r.
|
27 i 28 maja 2009 r. odbyło się 34. posiedzenie Senatu. Senat podjął uchwałę w sprawie uczczenia pamięci Wojciecha Korfantego (1873-1939) - współtwórcy II Rzeczypospolitej "Jesteśmy pełni uznania dla Wojciecha Korfantego, który przez swe umiłowanie Ojczyzny i ogromne poświęcenie zwrócił Polsce Górny Śląsk" - czytamy w uchwale podjętej przez Senat. W tekście przypomniano m.in., że rok 2009 został ogłoszony na Śląsku rokiem Korfantego. Jak stwierdzono, z jego postacią wiążą się najpiękniejsze karty w dziejach tego regionu - powrót do macierzy. Komisarz plebiscytowy i przywódca zwycięskiego III powstania śląskiego dał się poznać jako rozważny polityk, człowiek o wielkiej odwadze osobistej i żarliwy patriota. W uchwale przypomniano jego drogę życiową, często trudną, wypełnioną działalnością na rzecz państwa polskiego. Jak stwierdzono, mając w pamięci jego zasługi, waleczność i odwagę, senatorowie oddają mu cześć i wyrażają najwyższy szacunek, pragnąc, by jego patriotyzm stanowił wzór dla współczesnej młodzieży. Projekt uchwały wniosła grupa senatorów, reprezentujących zarówno Platformę Obywatelską, jak i Prawo i Sprawiedliwość. Podjęciu uchwały towarzyszy w Senacie wystawa poświęcona temu wybitnemu politykowi, przygotowana przez Archiwum Państwowe w Katowicach, dokumentująca życie i działalność tego polityka. Ustawa o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o cudzoziemcach - przyjęta bez poprawek Senat poparł nowelizację ustawy o cudzoziemcach, w myśl której w paszportach uchodźców będą umieszczane odciski linii papilarnych, a dokument będzie musiał zostać przez nich odebrany osobiście. Za jej przyjęciem bez poprawek głosowało 85 senatorów, 1 był przeciw. Uchwalone zmiany mają na celu dostosowanie polskiego prawa do regulacji unijnych. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Europejskiej z 2004 r. w paszportach i dokumentach podróży mają być zamieszczane dane biometryczne, tzn. wizerunek twarzy i odciski palców. Dokument ten musi zostać odebrany osobiście po potwierdzeniu tego przez cudzoziemca własnoręcznym podpisem. W wypadku osoby małoletniej natomiast odbioru dokumentu może dokonać jeden z opiekunów lub rodziców. Małoletni lub osoba ubezwłasnowolniona, którzy ukończyli 13 lat, odbierają dokument podróży w obecności co najmniej jednego z rodziców lub opiekunów. Nowela wprowadza także przepisy ograniczające czas przechowywania danych biometrycznych do dnia odebrania przez cudzoziemca dokumentu. Dane biometryczne są przechowywane w krajowym zbiorze rejestrów, ewidencji i wykazie w sprawach cudzoziemców "System pobyt". Nowelizacja, która trafi teraz do podpisu prezydenta, ma wejść w życie 29 czerwca 2009 r. Senat poprawił ustawę o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o cenach Senat przyjął 21 poprawek, głównie o charakterze doprecyzowującym i porządkującym, do nowelizacji ustawy określającej zasady tworzenia koszyka świadczeń medycznych. W czasie prac nad projektem Komisja Zdrowia przyjęła poprawki i odrzuciła wniosek mniejszości o odrzucenie ustawy w całości. Podczas obrad plenarnych senatorowie także nie poparli tego wniosku. Przeciwko niemu głosowały 53 osoby, a 34 były za. Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jest projektem rządowym. Przewiduje, że minister zdrowia będzie określał w rozporządzeniu wykaz świadczeń gwarantowanych, czyli świadczeń opieki zdrowotnej częściowo lub całkowicie finansowanych ze środków publicznych. Nowela określa kryteria, które będą uwzględniane przy kwalifikowaniu świadczeń jako gwarantowanych. Wykaz świadczeń gwarantowanych ma być dla pacjentów źródłem informacji o tym, jakie świadczenia będą finansowane w ramach obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, a za które będą musieli częściowo zapłacić. Minister zdrowia będzie określał w rozporządzeniu, jaka część świadczenia zostanie sfinansowana ze środków publicznych, a jaka przez pacjenta. Postępowaniem w sprawach kwalifikowania świadczeń zdrowotnych gwarantowanych zajmie się Agencja Oceny Technologii Medycznych (AOTM). Podejmowane przez nią decyzje będą poprzedzane opiniami konsultantów krajowych z danej dziedziny medycyny, prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia i Rady Konsultacyjnej. Dopiero po uzyskaniu tych wszystkich rekomendacji minister zdrowia zdecyduje, które świadczenia, w jakim stopniu i na jakich warunkach będą gwarantowane. Jego decyzja będzie niezależna od rekomendacji AOTM. Agencji, działającej dotychczas na podstawie zarządzenia ministra, nadano status państwowej jednostki organizacyjnej mającej osobowość prawną. W wypadku kwalifikowania leku lub wyrobu medycznego jako świadczenia gwarantowanego wymagana jest, przygotowana przez Agencję Oceny Technologii Medycznych, ocena raportu w sprawie oceny leku lub wyrobu medycznego, dołączonego przez wnioskodawcę. Rada Konsultacyjna zajmuje stanowisko wobec oceny raportu. Dwie z poprawek wprowadzonych przez Senat służą jednoznacznemu wskazaniu, które wysokospecjalistyczne świadczenia gwarantowane są finansowane przez Ministerstwo Zdrowia, a także określeniu zakresu rozporządzenia dotyczącego wykazu świadczeń gwarantowanych. Poza tym uzupełniono katalog świadczeń o programy zdrowotne. Część uchwalonych zmian doprecyzowało brzmienie delegacji dla ministra właściwego do spraw zdrowia do określenia, w poszczególnych zakresach, wykazów świadczeń gwarantowanych wraz z konsekwencjami w innych przepisach ustawy. Kolejna z przyjętych poprawek rozszerza skład Rady Konsultacyjnej Agencji Ochrony Technologii Medycznych o przedstawiciela Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, uściśla też uregulowania w zakresie wskazywanych przedstawicieli przez uprawnione podmioty (rektorów uczelni medycznych) oraz czasu trwania pierwszej kadencji rady części jej członków. Największa grupa zmian służyła wyeliminowaniu błędów i odpowiedniemu zastosowaniu zasad techniki prawodawczej, a także uściśleniu przepisów i ujednoliceniu terminologii. Poprawki Senatu rozpatrzy teraz Sejm. Ustawa o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu oraz o zmianie niektórych innych ustaw - przyjęta z poprawkami Cel ustawy, uchwalonej przez Sejm 7 maja 2009 r., to wprowadzenie do ustawy przepisów, których istotą jest wzmocnienie systemu walki z "praniem" pieniędzy i finansowaniem terroryzmu, między innymi poprzez jej dostosowanie do dyrektyw unijnych z 2005 r. Ustawa zawiera również przepisy, które są pochodną wejścia w życie dwóch rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie kontroli środków pieniężnych wwożonych do Wspólnoty lub wywożonych ze Wspólnoty oraz w sprawie informacji o zleceniodawcach, które towarzyszą przekazom pieniężnym. Nowelizacja rozszerza katalog instytucji obowiązanych i obejmuje przepisami ustawy wszystkie instytucje finansowe i kredytowe, w tym prowadzące działalność w zakresie przekazów pieniężnych, i podmioty uprawnione do usługowego prowadzenia ksiąg. W związku z wprowadzeniem jako instytucji obowiązanej instytucji finansowej zgodnie z definicją zawartą w ustawie - Prawo bankowe zrezygnowano z wyliczenia każdego rodzaju działalności mieszczącej się w definicji instytucji finansowej. Ustawa będzie stosowana do stowarzyszeń, a także fundacji prowadzących działalność gospodarczą, których głównym celem jest realizacja celów statutowych, ale istnieje ryzyko popełnienia przestępstwa z udziałem takich instytucji. W nowelizacji wprowadza się obowiązek stosowania przepisów ustawy do przedsiębiorców przyjmujących płatności w gotówce o równowartości co najmniej 15 tysięcy euro. Znalazły się w niej też nowe definicje niezbędne do prawidłowego rozumienia przepisów ustawy: pojęcia rzeczywistego beneficjenta, podmiotu świadczącego usługi finansowe, banku fikcyjnego, stosunków gospodarczych, przeprowadzania transakcji, osób zajmujących eksponowane stanowiska polityczne, transakcji, rachunku, zamrożenia. Ustawa rozszerza zadania generalnego inspektora informacji finansowej o przyznanie mu uprawnienia do nakładania kar pieniężnych w razie stwierdzenia naruszenia przepisów ustawy, rozstrzygania w kwestii zwolnienia zamrożenia wartości majątkowych. Ponieważ państwa członkowskie zostały zobowiązane do wskazania organu właściwego w zakresie stosowania sankcji za naruszenie przepisów rozporządzenia, kompetencje organu w zakresie nakładania sankcji zostały przyznane generalnemu inspektorowi. Wobec podmiotów obowiązanych ustawa wprowadza obowiązek stosowania wobec klientów środków bezpieczeństwa finansowego, polegających na identyfikacji i weryfikacji danych klienta oraz podmiotu odnoszącego rzeczywiste korzyści, uzyskiwania informacji na temat celu i zamierzonego charakteru prowadzonej przez klienta działalności gospodarczej oraz prowadzenia bieżącego monitoringu jego działalności. Na mocy nowych regulacji instytucje obowiązane muszą dokonywać analizy ryzyka i na podstawie jej wyników określać środki bezpieczeństwa dla poszczególnych kategorii klientów. Wprowadzono przepisy umożliwiające stosowanie w określonych sytuacjach uproszczonych środków bezpieczeństwa finansowego. Regulacja ta jest związana z mniejszym ryzykiem wystąpienia przestępstwa "prania" pieniędzy lub finansowania terroryzmu w wypadkach wskazanych w przepisach. Przewidziane zostało także uprawnienie dla ministra finansów do określenia w drodze rozporządzenia innych zwolnień. Nowelizacja nakłada także obowiązek stosowania wzmożonych środków bezpieczeństwa finansowego w sytuacjach, z którymi wiąże się wyższe ryzyko "prania" pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Ministrowi finansów w porozumieniu z ministrem do spraw zagranicznych przyznano uprawnienia do publikacji krajowej listy osób, podmiotów i organizacji terrorystycznych w rozporządzeniu. Ma to służyć monitorowaniu między innymi rachunków instytucji obowiązanych i przeciwdziałać wykorzystywaniu ich do finansowania terroryzmu. Określono zasady unieważniania takich list. To uprawnienie warunkowe, z którego ministrowie mogą korzystać, ale takich list nie muszą tworzyć. Proponuje się także utworzenie Międzyresortowego Komitetu Bezpieczeństwa Finansowego, działającego przy generalnym inspektorze informacji finansowej, składającego się z przedstawicieli różnych resortów i służb. Zadaniem komitetu będzie przedstawianie propozycji zamieszczenia podmiotów lub osób na liście oraz propozycji usunięcia z listy, a także wyrażanie opinii w zakresie całkowitego lub częściowego uwolnienia zamrożonych środków. Ustawa określa sposób postępowania w wypadkach zamrażania wartości majątkowych, przewiduje też częściowe lub całkowite zwolnienie zamrożonych środków w drodze decyzji administracyjnej, wydanej przez generalnego inspektora informacji finansowej. Dyrektywa nakłada również na państwa członkowskie obowiązek wprowadzenia skutecznych proporcjonalnych kar, w tym pieniężnych, za braki proceduralno-organizacyjne, nakładane przez generalnego inspektora informacji finansowej w drodze postępowania administracyjnego. Ustawa zawiera również system kar stosowanych jako konsekwencja naruszeń przepisów poszczególnych rozporządzeń. Komisja Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zaproponowały Izbie wprowadzenie poprawek do nowelizacji. Swoje wnioski zgłosił też senator Kazimierz Kleina. Akceptację senatorów uzyskało 10 zmian. Senat uznał, że wyrażenie: "dla organizacji o celu niezarobkowym" może być interpretowane jako odnoszące się wyłącznie do stowarzyszeń. Izba ustaliła, że intencją ustawodawcy nie było wyłączenie innych organizacji niedziałających w celu osiągnięcia zysku, a niebędących organizacjami "o celach niezarobkowych". Kolejna poprawka Senatu służy wyraźnemu wskazaniu, jakie obowiązki nakładane ustawą na podmioty obowiązane nie muszą być wykonywane przez adwokatów, radców prawnych i prawników zagranicznych. Dwie następne zmiany dotyczyły art. 8 ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej oraz niektórych innych ustaw, który w zamierzeniu ustawodawcy miał być uchylony w ciągu vacatio legis ustawy, czyli przed dniem jej wejścia w życie. Ponieważ art. 8 zdąży jednak wejść w życie 18 czerwca 2009 r., wprowadzane nim zmiany należy dostosować do aktualnie dokonywanej nowelizacji ustawy. Pozostałe poprawki służą uporządkowaniu przepisów ustawy¸ ich doprecyzowaniu i dostosowaniu do dynamicznie zmieniającego się prawa. Senackimi poprawkami zajmie się teraz Sejm. Senat wprowadził poprawki do ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym Senatorowie zdecydowali o wprowadzeniu poprawek do nowelizacji ustawy o transporcie kolejowym, uchwalonej przez Sejm na 41. posiedzeniu, 7 maja 2009 r. Ma ona dostosować polskie prawo do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Europy, dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady, zmieniającej poprzednią dyrektywę Rady w sprawie rozwoju kolei wspólnotowych oraz dyrektywę w sprawie alokacji i zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej i pobierania opłat za użytkowanie infrastruktury kolejowej, oraz do kolejnej dyrektywy w sprawie przyznania uprawnień maszynistom prowadzącym lokomotywy i pociągi w obrębie systemu kolejowego Wspólnoty. Na podstawie nowelizacji prezes Urzędu Transportu Kolejowego, jako organ nadzorujący przestrzeganie przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, będzie rozpatrywał skargi pasażerów dotyczące naruszenia ich praw przez przewoźnika kolejowego, zarządcę infrastruktury kolejowej, właściciela dworca bądź zarządzającego dworcem. Gdy skarga okaże się uzasadniona, prezes UTK wyda decyzję administracyjną, w której określi zakres nieprawidłowości i termin ich usunięcia. Kolejna dyrektywa otwiera rynek przewozów kolejowych. W ustawie zaproponowano otwarcie tych rynków kolejowych wraz z prawem do zapewnienia podróżnym możliwości wsiadania na każdej stacji znajdującej się na trasie międzynarodowej i wysiadania na innej takiej stacji, w tym na stacjach znajdujących się w tym samym państwie członkowskim, wraz z możliwością wprowadzenia ograniczeń takich przewozów, gdyby zagrożona była równowaga ekonomiczna krajowych usług publicznych. Przewoźnikowi kolejowemu, mającemu siedzibę w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu, uprawnionemu do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu kolejowego na podstawie przepisów obowiązujących w państwie, w którym znajduje się jego siedziba, od 1 stycznia 2010 r. przysługiwać będzie prawo dostępu do infrastruktury kolejowej w celu wykonywania międzynarodowych przewozów kolejowych. Prezes Urzędu Transportu Kolejowego zostanie uprawniony do wydania decyzji w sprawie ograniczenia dostępu do tej infrastruktury, jeżeli większość przewozów planowanych przez przewoźnika będzie wykonywana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jeżeli planowane połączenia międzynarodowe naruszą równowagę ekonomiczną usług wykonywanych na podstawie umów o świadczeniu usług publicznych. Kolejny element związany z projektem ustawy stanowią uprawnienia maszynistów, sposób ich szkolenia i egzaminowania. W ustawie zaproponowano stworzenie systemu uznawania kwalifikacji zawodowych maszynistów, określono zasady ich szkolenia, egzaminowania oraz wydawania licencji i świadectw maszynisty. Licencję maszynisty będzie mogła uzyskać osoba, która ukończyła 20 lat, nie była karana, ma co najmniej wykształcenie zasadnicze, spełnia wymogi zdrowotne, fizyczne, odbyła szkolenie i zdała egzamin maszynisty. To właśnie prezes Urzędu Transportu Kolejowego będzie organem właściwym do wydawania, przedłużania ważności, zawieszania i cofania licencji maszynisty oraz aktualizacji danych zawartych w licencji i do wydawania wtórników. Szacuje się, że przeszkolenie jednego maszynisty, aż do wydania certyfikatu włącznie, kosztuje około 20 tysięcy zł. Pracująca nad nowelizacją Komisja Gospodarki Narodowej zaproponowała do niej 11 poprawek. Wnioski legislacyjne złożyli także senatorowie Grzegorz Banaś i Jan Wyrowiński. Ostatecznie Izba poparła 12 zmian. Przyjmując trzy z nich, Senat zapewnił zgodność noweli z zasadami techniki prawodawczej, na podstawie której przepisy o charakterze merytorycznym powinny być zamieszczane w ustawie nowelizowanej. Kolejne dwie poprawki precyzyjnie określają zakres uprawnień kontrolnych prezesa Urzędu Transportu Kolejowego w stosunku do sprzedawców biletów i operatorów turystycznych. Ponadto Senat wskazał, że kary pieniężne nakładane na przewoźnika kolejowego lub zarządcę infrastruktury kolejowej na podstawie art. 22e ust. 5 podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie egzekucji obowiązków o charakterze pieniężnym i stanowią dochód budżetu państwa. Pozostałe senackie poprawki stanowią konsekwencję zmian wprowadzonych do ustawy nowelizowanej przez Sejm i zmierzają do zapewnienia ustawie poprawności terminologicznej. Teraz ustawa o zmianie ustawy o transporcie kolejowym wróci do Sejmu. Ustawa o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw - przyjęta z poprawkami Ustawa, uchwalona przez Sejm na 41. posiedzeniu, 7 maja 2009 r., ma na celu zapewnienie samorządom województw dodatkowego, oprócz dochodów własnych, źródła finansowania pojazdów kolejowych (zakupy, modernizacja, naprawy), wykorzystywanych do wykonywania regionalnych przewozów pasażerskich w latach 2009-2015. Środki na te cele zostaną uzyskane poprzez zmianę zasad podziału kwoty osiąganej z opłaty paliwowej. Obecnie 20% tych środków wpływa na Fundusz Kolejowy, 80% natomiast na Krajowy Fundusz Drogowy. W 2009 r. środki Krajowego Funduszu Drogowego zostaną pomniejszone o 200 mln zł na rzecz Krajowego Funduszu Kolejowego (zasilenie działalności operacyjnej przejmowanej spółki), a w latach 2010-2015 - o 100 mln zł rocznie (współfinansowanie inwestycji). W ustawie przewiduje się również kontrolę wydatkowanych przez województwa środków Funduszu Kolejowego. Proponuje się, aby województwa składały do ministra właściwego do spraw transportu projekty planów rzeczowo-finansowych oraz do ministra właściwego do spraw transportu i ministra właściwego do spraw finansów publicznych - sprawozdanie z realizacji przyjętych planów. Rozwiązaniu przyjęte w nowelizacji pozwolą na uelastycznienie zarządzania środkami Funduszu Kolejowego poprzez stworzenie ministrowi właściwemu do spraw transportu możliwości dokonywania przesunięć środków pomiędzy zadaniami inwestycyjnymi, ujętymi w programie rzeczowo-finansowym, zatwierdzanym uchwałą Rady Ministrów. W ustawie proponuje się również wypełnienie przez Radę Ministrów zobowiązania do podwyższenia od 2010 r. udziału województw w podatku dochodowym od osób prawnych, czyli tak zwanym CIT, z 14 do 14,75%. Ma to zapewnić województwom sfinansowanie straty operacyjnej. Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zaproponowała 3 poprawki do nowelizacji, Komisja Gospodarki Narodowej zaś - 8 zmian. W wyniku głosowań Izba opowiedziała się za wprowadzeniem 6 poprawek do nowelizacji. W pierwszej z nich Senat uznał za konieczne doprecyzowanie przepisów i ujednolicenie brzmienia art. 3 ust. 5 i 6 ustawy o Funduszu Kolejowym. Dostrzegając sprzeczność pomiędzy art. 37i ust. 2 i 3 ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym a art. 5 ust. 2 i 3 ustawy o Funduszu Kolejowym, Izba wprowadziła następną zmianę, jednoznacznie przesądzającą, że wpłaty na Fundusz Kolejowy dokonywane z bieżących wpływów dotyczą jedynie roku 2009. Zgodnie z art. 9 ust. 5 i 6 ustawy o Funduszu Kolejowym przesunięcie środków pomiędzy zadaniami, o których mowa w art. 9 ust. 2 pkt 2, nie może przekraczać 20% wartości kosztorysowej. W opinii Senatu, ustawowe wprowadzenie pojęcia: "wartość kosztorysowa" wymaga ujęcia tej wartości w programie rzeczowo-finansowym wykorzystania środków funduszu. Dlatego Izba uchwaliła kolejną poprawkę. Jednocześnie ujednolica ona przepisy ustawy. Trzy ostatnie zmiany służą poprawieniu czytelności przepisów i doprecyzowaniu odesłania. Ustawa o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw wraz z poprawkami Senatu wróci teraz do Sejmu. Ustawa o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji - przyjęta z poprawkami Senat wprowadził 4 doprecyzowujące poprawki do nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji, zmieniającej zasady przyznawania koncesji radiowo-telewizyjnych. Nowelizację poparło 89 senatorów, nikt nie był przeciw, a 1 osoba wstrzymała się od głosu. Zmiany mają pozwolić na udzielanie koncesji nie tylko, jak obecnie, osobom fizycznym i prawnym, ale też spółkom osobowym (spółki jawne, partnerskie i komandytowe). Z inicjatywą nowelizacji ustawy wyszła komisja nadzwyczajna "Przyjazne Państwo", która zwróciła uwagę, że obecnie zachodzi nierówność podmiotów, ponieważ ustawa nie pozwala jedynie przyznawać koncesji spółkom osobowym z siedzibą na terytorium Polski. Koncesję można natomiast przyznać zagranicznym spółkom osobowym. Nowelizacja ma też chronić interesy przedsiębiorstw medialnych i ich pracowników na wypadek śmierci osoby, która uzyskała koncesję. Zakłada bowiem, że wspólnicy spółek osobowych za zgodą Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji będą mogli przenosić prawa do posiadanej koncesji na te spółki. Według komisji, zmiany wyeliminują sytuacje, gdy wskutek śmierci właściciela stacji, mającego uprawnienia koncesyjne, pracę może stracić cała załoga. W obecnym stanie prawnym nie ma możliwości zbycia lub przepisania koncesji. W pierwszej z czterech poprawek wprowadzonych przez Senat uznano, iż nie wszystkie spółki osobowe mogą otrzymywać koncesje. Dlatego doprecyzowano, iż uprawnione będą jedynie spółki osobowe utworzone na podstawie kodeksu spółek handlowych. Przyjęcie drugiej zmiany wynikało z przeświadczenia, iż dodanie do katalogu uprawnionych do otrzymania koncesji bez określenia warunków ich funkcjonowania może spowodować obejście ograniczeń, dotyczących udziału w spółkach osób zagranicznych z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). Jedynie niektóre ograniczenia dotyczące spółek będą miały zastosowanie do spółek osobowych (kapitał zakładowy, rada nadzorcza, walne zgromadzenie - występuje wyłącznie w spółce komandytowo-akcyjnej, a zarząd - w spółce partnerskiej). Uzupełniono więc wykaz warunków, jakie musi spełnić spółka z udziałem osób zagranicznych, o pojęcia dotyczące pozostałych spółek (udział kapitałowy, głosowanie w spółce, uprawnienie do reprezentowania i prowadzenia spraw spółki). Senat uznał także, iż koncesję można przenieść wyłącznie na spółkę, do której będą miały zastosowanie ograniczenia dotyczące siedziby w Polsce lub na obszarze EOG oraz udziału osób zagranicznych. Ponadto Senat uznał za konieczne ograniczenie swobody uznaniowej Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji przy wydawaniu uchwały odmawiającej wyrażenia zgody na przeniesienie koncesji. Krajowa Rada będzie mogła odmówić wyrażenia zgody na przekazanie koncesji z tych samych przyczyn, z których odmawia wydania koncesji. Ponadto Senat postanowił, że organem wykonawczym Krajowej Rady jest jej przewodniczący. Wskazano, iż to on wydaje decyzje na podstawie uchwały Krajowej Rady w sprawie wyrażenia zgody bądź odmowy na przeniesienie uprawnień wynikających z koncesji na spółkę. Ustawę o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji wraz z poprawkami Senatu ponownie rozpatrzą posłowie. Senat poprawił ustawę o zmianie ustawy - Kodeks pracy Nowelizacja kodeksu pracy, uchwalona przez Sejm na 41. posiedzeniu, 7 maja 2009 r., eliminuje - uznane przez pracodawców za absurdalne - rozwiązania dotyczące ochrony przeciwpożarowej. Chodzi o przepisy uchwalone w listopadzie 2008 r., które nałożyły na pracodawców dodatkowe obowiązki w postaci wyznaczenia pracowników do udzielania pierwszej pomocy, ochrony przeciwpożarowej oraz ewakuacji pracowników. Zgodnie z przepisami z listopada 2008 r. musiałby to robić również przedsiębiorca zatrudniający jedną osobę, co generowałoby koszty i w praktyce w wielu małych firmach byłoby niewykonalne. Według wyliczeń organizacji pracodawców, koszt szkolenia przeciwpożarowego jednego pracownika to około 1250 zł. Senat generalnie uznał nowelizację, która eliminuje te przepisy, za celową. Wprowadził jednak jeden wyjątek - pracodawców, którzy zatrudniają wyłącznie młodocianych lub niepełnosprawnych. Tacy przedsiębiorcy będą musieli wyznaczyć osobę odpowiedzialną za takie sprawy jak ochrona przeciwpożarowa, ewakuacja pracowników i udzielanie pierwszej pomocy. Poprawkę Senatu, przyjętą 88 głosami, przy 1 wstrzymującym się, oceni teraz Sejm. Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym Senatorowie jednomyślnie, 90 głosami, opowiedzieli się za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Projekt nowelizacji Sejm uchwalił na 42. posiedzeniu, 22 maja 2009 r. Zmienia on przepisy odnoszące się do zasad stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy oraz wprowadza szereg ułatwień w handlu produktami tytoniowymi ze starymi znakami akcyzy. Pierwsza zmiana pozwala importerom gazu płynnego na przemieszczanie go w procedurze zawieszania poboru akcyzy do składu podatkowego. Nie musi być spełniony warunek, że właścicielem składu podatkowego jest importer gazu płynnego, może to być jakikolwiek skład podatkowy. Druga grupa zmian dotyczy rozszerzenia zabezpieczenia ryczałtowego: będzie ono stosowane nie tylko w odniesieniu do podmiotu prowadzącego skład podatkowy, ale również do zarejestrowanego handlowca czy podmiotu pośredniczącego. Zabezpieczenie to wynosi 30% zabezpieczenia generalnego. Rozwiązanie to może zdecydowanie pomóc podmiotom gospodarczym, jest znacznie prostsze w obsłudze. Zabezpieczenie ryczałtowe to bowiem mniejsze nakłady finansowe, brak saldowania. Może to ułatwić obrót towarami i surowcami objętymi podatkiem akcyzowym, zwiększyć konkurencyjność polskich firm. Trzeci obszar to systemowe zmiany, jeżeli chodzi o ograniczenie tworzenia przez firmy tytoniowe nadmiernych zapasów papierosów lub tytoniu do palenia, wprowadzanych na rynek krajowy przed terminem wprowadzania podwyżek stawek podatku akcyzowego na te wyroby. W okresie poprzedzającym przewidywane podwyżki podatku akcyzowego producenci papierosów i tytoniu do palenia znacznie zwiększają produkcję, aby zgromadzić zapasy wyrobów tytoniowych o niższej stawce akcyzy. Następnie sprzedają te wyroby z niższą akcyzą przez wiele miesięcy po podwyżce podatku akcyzowego. Budżet państwa ma w tym czasie zdecydowanie mniejsze wpływy. Zaproponowane rozwiązanie wprowadza zasadę, że w danym roku kalendarzowym wyroby tytoniowe będą oznaczone wyłącznie znakami akcyzy, których rok wytworzenia, nadrukowany na znaku, odpowiada bieżącemu rokowi. Wyjątek mają stanowić sytuacje, w których będzie można odebrać znaki akcyzy na kolejny rok kalendarzowy pod koniec roku poprzedniego, aby zapewnić ciągłość procesu oznaczania wyrobów tytoniowych na przełomie roku. Znaki akcyzy naniesione w danym roku będą zachowywały ważność do ostatniego dnia lutego kolejnego roku kalendarzowego. Z kolei znaki akcyzy niewykorzystane w danym roku będą podlegały zwrotowi do 31 stycznia kolejnego roku. Wprowadzenie tego rozwiązania ograniczy gromadzenie zapasów do dwóch miesięcy. W czwartej grupie znalazły się zmiany dotyczące obniżenia podstawy opodatkowania ambulansów wyposażonych w specjalistyczną aparaturę medyczną. Wartość ambulansów w stosunku do sprzętu, który się w nim znajduje, to czasem jedna trzecia wartości samochodu. Projekt ustawy uzyskał pozytywną opinię między innymi Business Centre Club, Konfederacji Pracodawców Polskich, Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych "Lewiatan", Krajowej Izby Gospodarczej, Narodowego Banku Polskiego czy Krajowej Izby Biegłych Rewidentów. Teraz nowelizacja czeka na podpis prezydenta. Senat nie wyraził zgody na pociągnięcie do cywilnej odpowiedzialności sądowej senatora Andrzeja Owczarka Wicemarszałek Krystyna Bochenek przypomniała, że 4 lutego 2009 r. marszałek Senatu, na podstawie art. 7c ust. 1, w związku z ust. 7, ustawy z 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora oraz art. 26 ust. 1, w związku z art. 27 ust. 1, Regulaminu Senatu, skierował do Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich wniosek spółki "Melkator" spółka z o.o. z siedzibą w Katowicach, reprezentowanej przez adwokata Jarosława Smolarka, o wyrażenie przez Senat zgody na pociągnięcie do cywilnej odpowiedzialności sądowej senatora Andrzeja Owczarka. Komisja na posiedzeniu 6 maja 2009 r. rozpatrzyła wniosek. Jej sprawozdawca senator Zbigniew Szaleniec przypomniał, że to sprawa z powództwa cywilnego. Przedstawiciel wspomnianej firmy wystąpił z wnioskiem o ukaranie senatora A. Owczarka z powodu naruszenia dóbr osobistych. Senator miał je naruszyć w trakcie wygłaszania swojego oświadczenia, skierowanego do ministra pracy, kiedy przekonywał, że pewne działania tej firmy, dotyczące wpłat na ZUS pracowników, powodują zaniżenie tych wpłat, a więc jakby zmniejszanie dochodów ZUS. Uznał to za pewną nieprawidłowość i prosił ministerstwo o podjęcie działań sprawdzających w tej kwestii. Firma "Melkator" uznała się za poszkodowaną i wystąpiła do marszałka, zgodnie z regulaminem i ustawą o pełnieniu mandatu posła i senatora, o uchylenie immunitetu senatorowi A. Owczarkowi. Komisja zwróciła uwagę, że immunitet parlamentarny w zakresie dotyczącym odpowiedzialności cywilnej za naruszenie praw osób trzecich przez działalność senatora wchodzącą w zakres sprawowania mandatu istnieje po to, aby chronić senatora i umożliwić mu na przykład swobodną wypowiedź na sali senackiej, czyli najbardziej podstawową formę wykonywania mandatu. W opinii komisji, w przedmiotowej sprawie chodzi właśnie o ochronę swobody wyrażania swojego stanowiska w parlamencie. Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw Senatorskich postanowiła wnieść o odrzucenie wniosku o uchylenie immunitetu senatorowi A. Owczarkowi. W wyniku głosowania tajnego senatorowie jednomyślnie, 88 głosami, nie wyrazili zgody na pociągnięcie do cywilnej odpowiedzialności sądowej senatora A. Owczarka. Wymagana bezwzględna większość głosów ustawowej liczby senatorów wynosiła 51. Drugie i trzecie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw Rozpatrywany projekt to inicjatywa grupy senatorów, przewidująca powołanie nowej instytucji w prawie cywilnym, w dziale zobowiązań, czyli darowiznę na wypadek śmierci. Instytucja ta nawiązuje do starorzymskiej donatio mortis causa, a więc nie zupełnie nowa, stanowi jednak nowość w naszym prawie cywilnym. Wnioskodawcy podkreślali, że z upływem czasu instytucje należy zmienić bądź powołać nowe. Chodzi przede wszystkim o to, żeby zapewnić bezpośrednią możliwość zadysponowania konkretnego przedmiotu przez darczyńcę na rzecz obdarowanego po śmierci. Żadna inna instytucja nie zagwarantuje tego, żeby w wypadku śmierci darczyńcy konkretny przedmiot, a nie cały spadek dostał się w określone ręce. Nadal będą obowiązywały również testament, zapis i zwykła darowizna. W projekcie w szczególności chodzi na przykład o udziały w akcjach, o firmy rodzinne, o to, aby bez przeprowadzania długoletniego procesu obdarowany mógł od razu rozpocząć czy kontynuować działalność, a często procesy doprowadzają do upadku firm właśnie wskutek dotychczasowych przepisów. Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji wprowadziły poprawki do projektu ustawy. W wyniku głosowania (88 głosów za, 1 - przeciw, 1 wstrzymujący się) Senat przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw i podjął uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy. Izba upoważniła senatora Kazimierza Kleinę do reprezentowania w Sejmie. Drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 20 lutego 2006 r., stwierdzającego niezgodność z konstytucją art. 6 ust. 1 i art. 6a ust. 1 ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw z 16 lipca 1998 r. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej spowodowało konieczność przyznania osobom niemającym obywatelstwa polskiego, ale będącym obywatelami jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej, czynnego i biernego prawa wyborczego do organów samorządu terytorialnego szczebla podstawowego, pochodzących z wyborów powszechnych. Projekt ustawy dostosowującej w tym zakresie polskie prawo do prawa Unii Europejskiej został przedłożony przez Radę Ministrów w 2003 r. Nie przewidywał wprowadzenia jakichkolwiek ograniczeń w zakresie czynnego lub biernego prawa wyborczego w wyborach do organów samorządu terytorialnego szczebla podstawowego, pochodzących z wyborów powszechnych. W toku prac nad projektem w Sejmie zostały wprowadzone poprawki przyznające prawo wyborcze wyłącznie osobom wpisanym do stałego rejestru wyborczego, prowadzonego w danej gminie, nie później niż na 12 miesięcy przed dniem wyborów. Zmiana ta oznaczała wprowadzenie w wyborach do organów gmin cenzusu domicylu. Ograniczenie to zostało nałożone zarówno na obywateli polskich, jak i na osoby niemające polskiego obywatelstwa, ale będące obywatelami jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej i z tego tytułu uprawnione do udziału w wyborach do rad gmin. Komisje: Ustawodawcza oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej na wspólnym posiedzeniu rozpatrzyły w pierwszym czytaniu przedstawiony przez wnioskodawców projekt ustawy i wniosły o przyjęcie go bez poprawek. W trakcie dyskusji nad projektem wicemarszałek Zbigniew Romaszewski stwierdził, że stwarza on "niewiarygodne problemy w zakresie rzeczywistej wiarygodności (...) wyborów". "Doprowadzanie do sytuacji, w której podobnie jak w krajach ościennych, czyli na Ukrainie i Białorusi, wyborcy będą przyjeżdżali, żeby zagłosować, jest całkowicie niecelowe" - dodał. Wicemarszałek wniósł o odrzucenie tej ustawy i skierował wniosek do rozpatrzenia przez Komisję Ustawodawczą oraz Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o referendum lokalnym Projekt ustawy został wniesiony przez Komisję Ustawodawczą. Stanowi wykonanie obowiązku dostosowania prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 26 lutego 2003 r., który zajmował się oceną konstytucyjności treści art. 2 ust. 1 ustawy o referendum lokalnym. Ocenił i zinterpretował go jako zgodny z konstytucją, ale jeżeli będzie się go rozumieć w ten sposób, że nie wyłącza on prawa członków wspólnoty samorządowej do wyrażania w drodze referendum stanowiska w istotnych sprawach, dotyczących społecznych, gospodarczych lub kulturowych więzi łączących tę wspólnotę, a niezastrzeżonych do wyłącznej kompetencji organów innych władz publicznych. Przywoływany art. 2 ust. 1 ustawy o referendum lokalnym stanowi: "W referendum lokalnym, zwanym dalej «referendum», mieszkańcy jednostki samorządu terytorialnego jako członkowie wspólnoty samorządowej wyrażają w drodze głosowania swoją wolę co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej tej wspólnoty, mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów danej jednostki lub w sprawie odwołania organu stanowiącego tej jednostki, a w wypadku gminy także wójta (burmistrza, prezydenta miasta)". Zmiana zaproponowana przez komisje polegała na tym, aby członkowie wspólnoty samorządowej mogli zajmować stanowisko w referendum w istotnych sprawach dotyczących społecznych, gospodarczych lub kulturowych więzi łączących wspólnotę, a nie zastrzeżonych do wyłącznej kompetencji organów innych władz publicznych. Podczas dyskusji senator Bohdan Paszkowski złożył wnioski o charakterze legislacyjnym, dlatego projekt skierowano do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Drugie czytanie projektu ustawy zmieniającej ustawę o samorządzie gminnym Projekt ustawy został wniesiony przez grupę senatorów. Nowelizacja ma na celu powołanie w gminach rad seniorów. Zakres uprawnień i sposób funkcjonowania rad określałyby swobodnie rady gminy, biorąc pod uwagę głosy środowiska seniorskiego i dobro wspólnoty. Projektem zajmowały się komisje: Ustawodawcza, Rodziny i Polityki Społecznej oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, które wniosły o jego przyjęcie bez poprawek. Wniosek komisji poparło 67 senatorów, 11 było przeciw, a 12 wstrzymało się od głosu. Tym samym Senat przyjął projekt uchwały w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o samorządzie gminnym i podjął uchwałę w sprawie wniesienia go do Sejmu. Izba upoważniła senatora Mieczysława Augustyna do reprezentowania w trakcie dalszych prac. Informacja Rzecznika Praw Dziecka o działalności za rok 2008 wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka Senat wysłuchał informacji o działalności Rzecznika Praw Dziecka za ubiegły rok wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dzieci. Przedstawił ją Marek Michalak, który funkcję rzecznika praw dziecka objął w lipcu 2008 r. Jak poinformował, w ubiegłym roku jego biuro podjęło 10 578 spraw (rok wcześniej - 7981). Najwięcej dotyczyło praw dzieci niepełnosprawnych (3,8 tys.), wychowania w rodzinie (2,8 tys.) i ochrony przed przemocą (1,6 tys.). W 2008 r. znowelizowano ustawę o Rzeczniku Praw Dziecka, która wzmocniła jego kompetencje. Uzyskał m.in. uprawnienia do wszczęcia postępowania w sprawach cywilnych i administracyjnych oraz brania w nich udziału na prawach przysługujących prokuratorowi. Według RPD dzieci w Polsce nadal nie są w wystarczającym stopniu otoczone opieką zdrowotną, czego główną przyczyną jest niedobór środków finansowych. M. Michalak zwrócił uwagę na niewystarczający dostęp do pediatrów. Według niego w celu poprawienia dostępu chorych dzieci do lekarzy specjalistów należy dokonać "stosownych" zmian legislacyjnych w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej. Rzecznik zwrócił także uwagę na niski standard opieki medycznej w szkołach. Jak poinformował, około 2/3 szkół podstawowych, 1/2 gimnazjów i 1/3 liceów, techników i szkół specjalnych jest pozbawiona gabinetów pomocy przedlekarskiej. "Rzeczywista liczba uczniów podlegających opiece pielęgniarki, szczególnie w szkołach specjalnych i na wsi, jest stanowczo zbyt wysoka" - stwierdził. W ocenie rzecznika pobieranie opłat za pobyt opiekunów przy dziecku w trakcie jego hospitalizacji jest nieuzasadnione. "Opłaty te są często nieproporcjonalnie wysokie wobec zapewnianego standardu pobytu. Część rodziców z tego powodu rezygnuje ze stałej opieki nad dzieckiem, przebywającym w szpitalu" - wskazał. M. Michalak zwrócił też uwagę na przestrzeganie praw dzieci w rodzinach zastępczych. Według GUS w 2007 r. w 37,3 tys. rodzin zastępczych przebywało ponad 52 tys. dzieci do lat 18 (odpowiednio w 2005 r. - 36,5 tys. i ponad 49 tys., a w 2006 r. - 36,9 tys. i ponad 51 tys.). Ponad 85% wszystkich rodzin zastępczych stanowią rodziny spokrewnione z dzieckiem. Według rzecznika, brakuje kandydatów na rodziców zastępczych. "Największą barierą dla rodzin, rozważających założenie rodziny zastępczej, są kwestie finansowe, potencjalne problemy wychowawcze oraz brak gwarancji pomocy i wsparcia ze strony instytucji państwowych" - zauważył rzecznik. Jak przypomniał, zgodnie z danymi Biura Migracji przy Parlamencie Europejskim w Brukseli liczba spraw spornych o charakterze międzynarodowym z udziałem Polaków w ostatnim roku wzrosła mniej więcej o 50%. Według RPD brakuje spójnego systemu przeciwdziałania przemocy, koordynacji i współpracy wszystkich instytucji i organizacji zajmujących się tym problemem. "Należy utworzyć zespoły interdyscyplinarne, złożone z przedstawicieli różnych służb, m.in. policji, prokuratury, pomocy społecznej, ochrony zdrowia, których zadaniem będzie prowadzenie skoordynowanych działań w środowisku zagrożonym przemocą, inicjowanie interwencji oraz monitorowanie sytuacji" - podkreślił M. Michalak. Jego zdaniem, brak także przepisów gwarantujących skuteczną ochronę dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym z użyciem nowych technologii. Chodzi m.in. o tzw. grooming, czyli nagabywania nieletnich w celach seksualnych z wykorzystaniem Internetu czy telefonów komórkowych. Rzecznik uważa, że w przepisach brakuje jednoznacznego zakazu stosowania kar cielesnych wobec dzieci. Jego zdaniem w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym należy precyzyjnie określić, że przemoc wobec dzieci jest zakazana, a władza rodzicielska nie może być wykonywana z naruszeniem godności dziecka. W opinii rzecznika, w Polsce w dalszym ciągu jest zbyt mało adopcji dzieci niepełnosprawnych. Należy zatem wdrożyć programy zwiększające zainteresowanie dziećmi niepełnosprawnymi oczekującymi na adopcję i wprowadzające ułatwienia finansowe dla rodziców adoptujących. Drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka oraz niektórych innych ustaw Projekt ustawy został wniesiony przez grupę senatorów. Zakłada on, że rzecznik praw dziecka powinien mieć prawo występowania przed Trybunałem Konstytucyjnym i wnoszenia skarg kasacyjnych. Obecnie w sprawach związanych z prawami dzieci do Trybunału Konstytucyjnego zwraca się rzecznik praw obywatelskich. Zgodnie z projektem rzecznik praw dziecka będzie mógł samodzielnie wnosić skargi konstytucyjne do TK, uczestniczyć w postępowaniu przed trybunałem wszczętym na wniosek rzecznika praw obywatelskich. Projekt przewiduje także możliwość wnoszenia przez rzecznika praw dziecka skargi kasacyjnej. Dotychczas taką możliwość mieli jedynie prokurator generalny i rzecznik praw obywatelskich. W ocenie rzecznika praw dziecka Marka Michalaka zmiany te poszerzą kompetencje rzecznika i będzie mógł on bardziej kompleksowo zabiegać o prawa dzieci. W październiku ubiegłego roku znowelizowano już ustawę o rzeczniku praw dziecka, m.in. wzmacniając jego uprawnienia. Wcześniej rzecznik dysponował niewielkimi kompetencjami, a społeczne oczekiwania wobec tego urzędu były duże. Znowelizowana wówczas ustawa daje rzecznikowi możliwość wnikliwego badania interesujących go spraw. Umożliwia mu dostęp do wszelkich dokumentów i daje prawo do badania, bez uprzedzenia, "każdej sprawy na miejscu". Rzecznik, w myśl nowelizacji, może inicjować postępowania w sprawach karnych, administracyjnych i cywilnych oraz uczestniczyć w nich na prawach oskarżyciela. Zajmujące się projektem Komisja Ustawodawcza, Komisja Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji wprowadziły do niego poprawki. Podczas debaty także został zgłoszony wniosek o charakterze legislacyjnym i Senat odesłał projekt do dalszych prac w komisjach. Pozostałe prace Izby:
Oświadczenia Po wyczerpaniu porządku 34. posiedzenia oświadczenia złożyli senatorowie: Kazimierz Jaworski, Jan Dobrzyński, Tadeusz Skorupa, Jan Rulewski, Zbigniew Cichoń, Norbert Krajczy, Ryszard Knosala, Kazimierz Kleina, Sławomir Kowalski, Marek Konopka, Janusz Rachoń, Stanisław Gogacz, Lucjan Cichosz, Czesław Ryszka, Maciej Klima, Stanisław Karczewski, Andrzej Person, Władysław Ortyl, Jan Wyrowiński, Piotr Gruszczyński, Eryk Smulewicz, Ryszard Górecki, Zbigniew Szaleniec, Grzegorz Wojciechowski, Andrzej Szewiński, Janina Felińska, Małgorzata Adamczak, Krzysztof Kwiatkowski, Waldemar Kraska. do góry 28 maja 2009 r. odbyło się 42. posiedzenie Prezydium Senatu. W sprawach polonijnych Prezydium Senatu rozpatrzyło wnioski o zlecenie zadań o charakterze programowym i przyznanie dotacji na ich wykonanie. Podjęto następujące decyzje:
do góry 19 maja 2009 r. Podczas posiedzenia Komisja Rodziny i Polityki Społecznej rozpatrzyła ustawę o zmianie ustawy - Kodeks pracy. Sejmową ustawę uchwalono na podstawie trzech projektów poselskich i projektu wniesionego przez Komisję Nadzwyczajną "Przyjazne Państwo" ds. związanych z ograniczaniem biurokracji. Zawiera ona przepisy mające wyeliminować, często uznawane przez pracodawców za absurdalne, przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej. Nowelizację poparło 404 posłów, dwóch było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Chodzi o przepisy uchwalone w listopadzie 2008 r., które nałożyły na pracodawców dodatkowe obowiązki w postaci wyznaczenia pracowników do udzielania pierwszej pomocy, ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników. W nowelizacji znalazło się m.in. zobowiązanie pracodawców do wyznaczenia pracowników do udzielania pierwszej pomocy - w zależności od charakteru prowadzonej działalności i wielkości zakładów. Zgodnie z prawem, musi to robić również przedsiębiorca zatrudniający jedną osobę, co generuje koszty i w praktyce w wielu małych firmach jest niewykonalne. Nowela sejmowa stanowi, że pracodawca będzie miał łączność ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w zakresie ratownictwa, udzielania pierwszej pomocy i ochrony przeciwpożarowej. Według wyliczeń organizacji pracodawców, koszt szkolenia przeciwpożarowego jednego pracownika to około 1250 zł. W Sejmie nad zgłoszonymi projektami pracowała Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach. Podczas drugiego czytania zgłoszono dwie poprawki o charakterze merytorycznym. Pierwsza z nich, która uzyskała poparcie Izby, umożliwia samodzielne wykonywanie czynności pierwszej pomocy oraz podejmowanie działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników pracodawcy zatrudniającemu wyłącznie pracowników młodocianych lub niepełnosprawnych. Zmiana ta uznana została za "dopuszczalną" w opinii wyrażonej przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej. Wymagany przez Dyrektywę Rady 89/391/EWG z 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzania środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy poziom ochrony jednak " może zostać uzyskany jedynie w wypadku, gdy pracodawca jest także osobiście zaangażowany w pracę na terenie zakładu analogicznie do pracowników, tak iż można zakładać ze znacznym prawdopodobieństwem, że w razie zajścia okoliczności wymagających podjęcie działań w zakresie udzielania pierwszej pomocy lub w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji, pracodawca będzie mógł je podjąć". Druga poprawka, zgłoszona podczas drugiego czytania, miała na celu zapewnienie możliwości samodzielnego wykonywania czynności pierwszej pomocy oraz działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników pracodawcy zatrudniającemu mniej niż 20 pracowników. Poprawka ta została negatywnie zaopiniowana przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, jako niezgodna z art. 8 Dyrektywy Rady 89/391/EWG z 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzania środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy. Podczas posiedzenia Komisji Rodziny i Polityki Społecznej wprowadzenie tej zmiany postulował Andrzej Stępnikowski ze Związku Rzemiosła Polskiego. Nie uzyskała ona jednak poparcia senatorów ze względu na niezgodność z dyrektywą unijną. Senatorowie zapoznali się z opiniami o ustawie sejmowej, przedstawionymi przez wicedyrektor Departamentu Prawa Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Anitę Gwarek, komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej Wiesława Leśniakiewicza, a także reprezentantów Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych "Lewiatan" i Konfederacji Pracodawców. Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu stwierdziło, że rozpatrywana nowelizacja sejmowa nie budzi żadnych zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym. W wyniku głosowania Komisja Rodziny i Polityki Społecznej postanowiła zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek sejmowej nowelizacji kodeksu pracy. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Mieczysława Augustyna. * * * Senatorowie z Komisji Budżetu i Finansów Publicznych postanowili zaproponować poprawki do ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Podczas posiedzenia przyjęcie ustawy, uchwalonej przez Sejm na podstawie projektu rządowego, rekomendował senatorom podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Andrzej Parafianowicz. Przebieg prac sejmowych omówił poseł sprawozdawca Witold Namyślak. Zapoznano się także z opiniami i uwagami o ustawie, przedstawionymi przez Roberta Kamionowskiego z Krajowej Rady Radców Prawnych, Patrycję Tomaszycką z Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych "Lewiatan" i Ryszarda Woźniaka ze Związku Banków Polskich. Uwagi szczegółowe zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. Zmiany uchwalone przez Sejm mają na celu zwalczanie "prania" brudnych pieniędzy. Przyjęte rozwiązania służą zwiększeniu przejrzystości przepływów finansowych w polskim systemie gospodarczym, wzmocnieniu systemu walki z "praniem" brudnych pieniędzy i ograniczyć możliwości finansowania terroryzmu. Ustawa rozszerza katalog instytucji zobowiązanych do rejestracji określonych transakcji oraz powiadamiania o nich Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF). Do takich podmiotów zaliczono wszystkie instytucje finansowe i kredytowe, w tym prowadzące przekazy pieniężne oraz zajmujące się usługowym prowadzeniem ksiąg. Do grupy objętych tymi obowiązkami Sejm wpisał też stowarzyszenia prowadzące działalność gospodarczą i przedsiębiorców przyjmujących płatności w gotówce o równowartości co najmniej 15 tys. euro. Za niezarejestrowanie transakcji oraz niepowiadamianie o nich GIIF będą grozić kary pieniężne. Instytucje zobowiązane do rejestrowania i przekazywania informacji mają identyfikować i weryfikować dane klientów i podmiotów odnoszących rzeczywiste korzyści z transakcji. Informacje powinny obejmować również cel i charakter działalności gospodarczej prowadzonej przez klienta. Obowiązek rejestracji transakcji nałożono też na te kategorie instytucji obowiązanych, które nie dokonują bezpośrednio transakcji, ale uczestniczą w ich przygotowywaniu lub wiedzą o ich przeprowadzeniu (pośrednicy nieruchomości, notariusze itp.). Zgodnie z sejmową nowelizacją przy Generalnym Inspektorze Informacji Finansowej ma powstać międzyresortowy Komitet Bezpieczeństwa Finansowego, który będzie m.in. przedstawiał propozycje zamieszczenia lub usunięcia z listy osób lub organizacji terrorystycznych. Rozpatrywana nowela sejmowa dostosowuje polskie prawo do przepisów unijnych. Komisja Europejska w styczniu 2009 r. pozwała Polskę do unijnego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu za niewdrożenie unijnej dyrektywy, dotyczącej zwalczania "prania" brudnych pieniędzy. Czas na wdrożenie tych dyrektyw minął 15 grudnia 2007 r. Jak uzasadniało Ministerstwo Finansów, spóźnienie było konsekwencją przedterminowych wyborów w 2007 r. W wyniku głosowania Komisja Budżetu i Finansów Publicznych poparła poprawki zgłoszone przez senatora Kazimierza Kleinę, w większości o charakterze legislacyjnym, porządkującym zapisy sejmowej nowelizacji. Wśród zaaprobowanych zmian znalazła się także poprawka, potrzebę wprowadzenia której sygnalizował obecny na posiedzeniu przedstawiciel Krajowej Rady Radców Prawnych. Dotyczyła ona wyłączenia niektórych obowiązków podmiotów w stosunku do radców prawnych, adwokatów i prawników zagranicznych, np. otwierania rachunków bankowych czy przepisów skierowanych do uruchamiających kasyna. Ustalono, że sprawozdanie w sprawie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu oraz o zmianie niektórych innych ustaw przedstawi Izbie senator K. Kleina. * * * Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Rozwiązania przyjęte w ustawie, uchwalonej przez Sejm na podstawie projektu rządowego, omówiła dyrektor Departamentu Kolejnictwa w Ministerstwie Infrastruktury Jadwiga Stachowska. Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu. Zwróciło ono uwagę, że sejmowa nowelizacja wymaga wprowadzenia zmian techniczno-legislacyjnych i przedstawiło propozycje stosownych poprawek, w większości pozytywnie ocenionych przez przedstawicielkę resortu infrastruktury. Rozpatrywana nowelizacja zmienia kilka ustaw: o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, o Funduszu Kolejowym, o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz o transporcie kolejowym. Zgodnie z art. 37i ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym opłata paliwowa stanowi w 80% przychód Krajowego Funduszu Drogowego, a w 20% – Funduszu Kolejowego. W noweli zaproponowano zmianę podziału przychodów obydwu funduszy w latach 2009–2015 i powiększono przychody Funduszu Kolejowego o 200 mln zł w 2009 r. i o 100 mln zł corocznie w latach 2010–2015. Odbywałoby się to kosztem pomniejszenia o te kwoty przychodów Krajowego Funduszu Drogowego. Zgodnie ze zmianami wprowadzonymi w ustawie o Funduszu Kolejowym kwoty, o które zwiększą się przychody Funduszu Kolejowego, zostaną przeznaczone na finansowanie lub współfinansowanie przez samorządy województw wydatków na zakup, modernizację i naprawę pojazdów kolejowych przeznaczonych do przewozów pasażerskich, wykonywanych na podstawie umowy o świadczenie usług publicznych. Zgodnie z sejmową nowelizacją minister właściwy do spraw transportu będzie mógł dokonywać przesunięć środków Funduszu Kolejowego między zadaniami inwestycyjnymi ujętymi w programie rzeczowo-finansowego wykorzystania środków funduszu, w ramach limitu środków określonych na te zadania. W noweli podwyższono także od 2010 r. udział województw w dochodach z podatku dochodowego od osób prawnych (z 14% do 14,75% –zmiana ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego). Zmodyfikowano również definicję umowy o świadczenie usług publicznych, zawartą w ustawie o transporcie kolejowym. Zmiana ta wiąże się z wejściem w życie 3 grudnia 2009 r. rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z 23 października 2007 r., dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70. Rozpatrywana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem zmian w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, które mają wejść w życie 1 stycznia 2010 r., oraz z wyjątkiem zmian w ustawie o transporcie kolejowym, które zaczną obowiązywać 3 grudnia 2009 r. W trakcie dyskusji senatorowie zgłosili szereg pytań do obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu. Dotyczyły one m.in. możliwości sumowania środków Funduszu Kolejowego, podziału i przeznaczenia wpływów z podatku CIP, a także stanowiska marszałków województw w sprawie nowelizacji rozpatrywanej przez komisję. Dyrektor J. Stachowska, odpowiadając na pytania senatorów, wyjaśniła, że podział środków będzie dokonywany na dotychczasowych zasadach. Poinformowała także, iż marszałkowie województw pozytywnie ocenili proponowane zmiany. W wyniku głosowania Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, na wniosek przewodniczącego senatora Mariusza Witczaka, postanowiła zaproponować Senatowi przyjęcie trzech poprawek do ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw, sugerowanych w opinii biura legislacyjnego. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Władysława Dajaczka. W drugim punkcie porządku dziennego senatorowie rozpatrzyli ustawę o uchyleniu lub zmianie niektórych upoważnień do wydawania aktów wykonawczych. Ustawę, uchwaloną przez Sejm z przedłożenia Rady Ministrów, przedstawił prezes Rządowego Centrum Legislacji Maciej Berek. Jak stwierdził, celem ustawy jest uporządkowanie systemu prawa i wyeliminowanie wadliwych lub zbędnych upoważnień ustawowych, dostosowanie ich do wymogów konstytucji i przepisów ustawowych. W trakcie prac sejmowych wprowadzono zmiany zmierzające do skorelowania rozpatrywanej ustawy z innymi ustawami - zarówno tymi, nad którymi zakończono już prace parlamentarne, jak również tymi, nad którymi prace prowadzone są równolegle. Senatorowie zapoznali się także z opinią senackiego biura legislacyjnego, które zwróciło uwagę na nieścisłości w sformułowaniu niektórych przepisów ustawy i przedstawiło propozycje stosownych zmian. W wyniku głosowania, na wniosek senatora M. Witczaka, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej postanowiła zaproponować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o uchyleniu lub zmianie niektórych upoważnień do wydawania aktów wykonawczych. Na sprawozdawcę stanowiska komisji podczas posiedzenia plenarnego Izby wybrano senatora Stanisława Jurcewicza. * * * Na swym posiedzeniu Komisja Zdrowia zgłosiła poprawki do ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o cenach. Zmiany zaproponowane przez senatorów mają przede wszystkim charakter legislacyjny, doprecyzowujący zapisy ustawy sejmowej. Ustalono, że podczas posiedzenia plenarnego Izby poprawki zarekomenduje senator Michał Okła. Do stanowiska komisji zgłoszono dwa wnioski mniejszości, których sprawozdawcą będzie senator Stanisław Karczewski. Podczas posiedzenia przyjęcie ustawy sejmowej, uchwalonej na podstawie przedłożenia Rady Ministrów, rekomendował wiceminister zdrowia Jakub Szulc. Przebieg prac sejmowych omówiła posłanka sprawozdawczyni Beata Małecka-Libera. Senatorowie zapoznali się także z opiniami przedstawionymi przez wiceprezesa Narodowego Funduszu Zdrowia Jacka Grabowskiego, prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych Elżbietę Buczkowską, Andrzeja Włodarczyka z Naczelnej Rady lekarskiej i prezesa Naczelnej Rady Aptekarskiej Grzegorza Kucharewicza. Uwagi o charakterze legislacyjnym zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. W trakcie dyskusji senator S. Karczewski (PiS) zgłosił wniosek o odrzucenie ustawy sejmowej. W wyniku głosowania nie uzyskał on jednak poparcia Komisji Zdrowia. Postanowiono go zgłosić jako wniosek mniejszości. W opinii senatora S. Karczewskiego, ustawa jest źle przygotowana i nie zawiera oczekiwanych zmian. Ustawy bronił natomiast wiceminister zdrowia J. Szulc. Senator Janina Fetlińska postulowała natomiast wprowadzenie poprawki, sygnalizowanej przez prezes E. Buczkowską, zmierzającej do rozszerzenia delegacji do wydania rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie opieki zdrowotnej nad uczniami szkół ponadgimnazjalnych do czasu ukończenia szkoły. W wyniku głosowania proponowana zmiana nie uzyskała poparcia Komisji Zdrowia i została zgłoszona jako wniosek mniejszości. Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, uchwalona z przedłożenia Rady Ministrów, określa zasady tworzenia koszyka świadczeń medycznych gwarantowanych ze środków publicznych. Przewiduje, że minister zdrowia będzie określał w rozporządzeniu wykaz świadczeń gwarantowanych, czyli świadczeń opieki zdrowotnej częściowo lub całkowicie finansowanych ze środków publicznych. W noweli zawarto kryteria, które będą uwzględniane przy kwalifikowaniu świadczeń jako gwarantowanych. Zakwalifikowanie danego świadczenia do koszyka świadczeń zdrowotnych będzie oznaczało jego finansowanie w całości lub w części ze środków publicznych. W intencji ustawodawcy, wykaz świadczeń gwarantowanych ma być dla pacjentów źródłem informacji o tym, które z nich będą finansowane w ramach obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, a za które trzeba będzie częściowo zapłacić. Minister zdrowia określi w rozporządzeniu, jaka część świadczenia zostanie sfinansowana ze środków publicznych, a jaka przez pacjenta. Postępowaniem w sprawach kwalifikowania świadczeń zdrowotnych gwarantowanych zajmie się Agencja Oceny Technologii Medycznych (AOTM). Podejmowane przez nią decyzje poprzedzi wydanie opinii przez konsultantów krajowych z danej dziedziny medycyny, prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia i Rady Konsultacyjnej. Dopiero po uzyskaniu tych wszystkich rekomendacji minister zdrowia zadecyduje, które świadczenia, w jakim stopniu i na jakich warunkach będą gwarantowane. Jego decyzja będzie niezależna od rekomendacji AOTM. W ustawie znalazły się także przepisy regulujące procedurę usuwania świadczenia z koszyka czy zmiany sposobu finansowania. W tych wypadkach AOTM będzie musiała przygotować raport, zawierający szczegółowy opis uzasadniający podjęcie decyzji o usunięciu świadczenia z wykazu. Wnioski w sprawie usunięcia świadczenia z koszyka będą mogli składać do ministra zdrowia konsultanci krajowi, prezes NFZ oraz stowarzyszenia i fundacje działające na rzecz ochrony praw pacjenta. Ostateczną rekomendację prezesa agencji poprzedzi wydanie opinii przez Radą Konsultacyjną. Sejm zmienił także przepisy dotyczące świadczeń wysokospecjalistycznych. W myśl noweli będą one świadczeniami gwarantowanymi, finansowanymi z części budżetu państwa, której dysponentem jest minister zdrowia. Określono tryb przekazywania środków publicznych na te świadczenia i sposób ustalania ceny za nie. Podstawą ich wykonania ma być umowa zawarta ze świadczeniodawcą. Ceny świadczeń będą ustalane w drodze negocjacji. Minister zdrowia dokona wyboru świadczeniodawców na podstawie konkursu ofert. Sejmowa ustawa zmierza również do zmiany struktury organizacyjnej i statusu AOTM. Instytucja ta uzyska osobowość prawną, dzięki czemu będzie mogła swobodnie występować we własnym imieniu i na własny rachunek, posiadając odrębny majątek. Nadzór nad agencją sprawować będzie minister zdrowia. Na konieczność określenia zakresu świadczeń opieki zdrowotnej przysługujących w ramach środków publicznych zwrócił uwagę Trybunał Konstytucyjny w wyroku ze stycznia 2004 r., w którym stwierdzono niezgodność ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym w NFZ z konstytucją. 20 maja 2009 r.
W pierwszym punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej oraz ustawy o dozorze technicznym. Przyjęcie sejmowej nowelizacji rekomendowała senatorom Anna Wypych-Namiotko, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury. Ustawa dostosowuje polskie prawo do wymogów ustawodawstwa unijnego w zakresie wymagań technicznych dla statków żeglugi śródlądowej. Jak podkreśliła wiceminister, Polska jest jednym z pierwszych krajów członkowskich, który wdraża zapisy dyrektywy unijnej. Sejmowa nowela wprowadza m.in. wspólnotowe świadectwo zdolności żeglugowej, a także określa zasady i tryb wydawania tych dokumentów. Stanowi, że świadectwa, oprócz dotychczas funkcjonujących świadectw zdolności żeglugowej, będą wydawać urzędy żeglugi śródlądowej statkom nowym i takim, które zarobkowo przewożą osoby lub towary po wodach Unii Europejskiej. Dokument ten będzie wydawany przez dyrektora urzędu żeglugi śródlądowej dla statków nowo budowanych oraz tych o określonych parametrach technicznych, wykonujących zarobkowy przewóz osób lub rzeczy po śródlądowych drogach wodnych UE. Zgodnie z nowymi przepisami świadectwa będą wydawane na czas określony, w wypadku statków pasażerskich nie dłuższy niż 5 lat, a dla pozostałych statków - 10 lat. Wspólnotowe świadectwo zdolności żeglugowej będzie można uzyskać po poddaniu statku inspekcji technicznej, przeprowadzonej przez specjalną komisję. Takie komisje będą tworzone w wyznaczonych urzędach żeglugi śródlądowej. Przyjęcie nowych rozwiązań jest wykonaniem zobowiązań wynikających z dyrektywy unijnej, ustanawiającej wymagania techniczne dla statków żeglugi śródlądowej. Wspólnotowe świadectwo zdolności żeglugowej ma potwierdzać wymóg, że statek spełnia odpowiednie kryteria techniczne i bezpieczeństwa. Bez tego statek nie może pływać po wodach unijnych. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać po dłuższym vacatio legis. Podczas posiedzenia senatorowie zapoznali się także z opinią Biura legislacyjnego Kancelarii Senatu, które nie zgłosiło do sejmowej ustawy żadnych uwag o charakterze legislacyjnym. Ponieważ ustawa nie budziła zastrzeżeń senatorów, przewodniczący Komisji Gospodarki narodowej senator Jan Wyrowiński poddał pod głosowanie wniosek o przyjęcie jej bez poprawek. Senatorowie jednogłośnie poparli przedstawiony wniosek i postanowili zarekomendować Izbie przyjęcie ustawy o zmianie ustawy o żegludze śródlądowej oraz ustawy o dozorze technicznym. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora J. Wyrowińskiego. Kolejnym rozpatrywanym aktem prawnym była ustawa o zmianie ustawy - Kodeks pracy. Rozwiązania przyjęte w ustawie sejmowej, uchwalonej na podstawie projektów poselskich i komisyjnego, przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Radosław Mleczko. Sejmowa nowelizacja zmierza do złagodzenia wymogów związanych z obowiązkiem wyznaczania pracowników do wykonywania czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników. Zgodnie z ustawą pracodawca zatrudniający wyłącznie osoby młodociane lub niepełnosprawne będzie mógł samodzielnie wykonywać powyższe działania. Przedstawicielka senackiego biura legislacyjnego nie zgłaszała żadnych uwag o charakterze legislacyjnym. W trakcie dyskusji senatorowie pytali m.in. o liczbę firm zatrudniających wyłącznie osoby niepełnosprawne i młodociane, stosowanie zapisów ustawy w odniesieniu do stowarzyszeń i spółdzielni socjalnych, a także o możliwość różnej interpretacji omawianych zapisów przez organa kontrolne. Odpowiedzi na pytania senatorów udzielał wiceminister R. Mleczko. Senator Stanisław Kogut zgłosił poprawkę, polegającą na wykreśleniu § 4, umożliwiającego samodzielne wykonywanie przez pracodawcę czynności związanych z ochroną przeciwpożarową w wypadku zatrudniania wyłącznie osób niepełnosprawnych i młodocianych. Obecna na posiedzeniu Grażyna Spytek-Bandurska z Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych "Lewiatan" zwróciła się o wprowadzenie poprawki umożliwiającej samodzielne wykonywanie czynności związanych z ochroną przeciwpożarową tym pracodawcom, którzy zatrudniają mniej niż 20 pracowników. Poprawkę senatora S. Koguta poparł wiceminister pracy i polityki społecznej. Wyraził natomiast sprzeciw wobec propozycji zgłoszonej przez przedstawicielkę PKPP "Lewiatan", ponieważ jest ona niezgodna z prawem unijnym. Nikt z senatorów nie zgłosił formalnie tej zmiany. W wyniku głosowania Komisja Gospodarki Narodowej jednomyślnie przyjęła poprawkę postulowaną przez senatora S. Koguta. Ustalono, że jej przyjęcie zarekomenduje Izbie senator Stanisław Jurcewicz. W trzecim punkcie porządku dziennego rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Cel i przedmiot rozpatrywanej nowelizacji omówiła Patrycja Wolińska-Bartkiewicz, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury. Nowela uchwalona przez Sejm umożliwia ministrowi właściwemu do spraw transportu przesunięcie środków z Krajowego Funduszu Drogowego na rzecz Krajowego Funduszu Kolejowego. Ustawa przewiduje również zwiększenie z 14 do 14,75% udziału województw w przeznaczaniu środków z podatku dochodowego od osób prawnych na zakup, modernizację i naprawy pojazdów kolejowych w realizacji regionalnych przewozów pasażerskich. Senatorowie zapoznali się także z opinią senackiego biura legislacyjnego, które zgłosiło 8 uwag o charakterze legislacyjno-doprecyzowującym. W trakcie dyskusji senatorowie wskazywali m.in. na trudną sytuację kolei. Mówiono też o funkcjonowaniu spółki "Przewozy Regionalne", podziale środków finansowych i kondycji Krajowego Funduszu Drogowego. Odpowiedzi na pytania senatorów udzielali wiceminister infrastruktury P. Wolińska-Bartkiewicz, wicedyrektor Departamentu Kolejnictwa w tym resorcie Tomasz Warsza i wiceprezes Banku Gospodarstwa Krajowego Arkadiusz Nieradko. W trakcie dyskusji senator Andrzej Owczarek zgłosił dwie poprawki, dotyczące zasad i trybu emisji obligacji gwarantowanych przez Skarb Państwa, z których środki finansowe przeznacza się na finansowanie inwestycji drogowych. Zdaniem senackiego legislatora, wykraczały one poza materię rozpatrywanej nowelizacji sejmowej. Poprawki zawarte w opinii senackiego biura legislacyjnego przejęli i zgłosili senatorowie S. Kogut (2), J. Wyrowiński (5) i Tadeusz Gruszka (1). W kolejnych głosowaniach komisja poparła zmiany zgłoszone przez senatora A. Owczarka. Odrzuciła natomiast dwie poprawki senatora S. Koguta, a zaaprobowała zmiany zgłoszone przez senatorów T. Gruszkę i J. Wyrowińskiego. Całość ustawy wraz z ośmioma przyjętymi poprawkami przyjęto 5 głosami, przy 4 wstrzymujących się. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w sprawie ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw wybrano senatora A. Owczarka. Na zakończenie posiedzenia senatorowie przyjęli stanowisko w sprawie ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym. Rozwiązania zawarte w ustawie sejmowej, uchwalonej z przedłożenia Rady Ministrów, przedstawiła i uzasadniła podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury P. Wolińska-Bartkiewicz. Ustawa zmierza do dostosowania prawa polskiego do wymogów Unii Europejskiej w zakresie tzw. trzeciego pakietu kolejowego. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady zobowiązała państwa członkowskie do wprowadzenia przepisów niezbędnych do jej wykonania do 4 czerwca 2009 r. Przewidziano, że część przepisów rozpatrywanej nowelizacji wejdzie w życie 4 czerwca 2009 r., a reszta do 4 grudnia 2010 r. Zapisy sejmowej noweli przewidują m.in. otwarcie rynku kolejowych międzynarodowych przewozów pasażerskich, stworzenie systemu uznawania kwalifikacji zawodowych maszynistów, zapewnienie nadzoru nad przestrzeganiem stosowania rozporządzenia w sprawie praw i obowiązków pasażerów. Organem nadzorującym przestrzeganie praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym będzie prezes Urzędu Transportu Kolejowego. Zgodnie z ustawą, od 1 stycznia 2010 r. przewoźnicy z innych krajów UE będą mogli oferować swoje usługi na terenie Polski na prawie kabotażu. Kabotaż polega na tym, że przedsiębiorstwo zarejestrowane w jednym państwie może wykonywać usługi przewozowe na terenie innego państwa. Przewoźnicy jadący po trasach międzynarodowych będą mogli zabierać pasażerów także na stacjach pośrednich, czego do tej pory nie mogli robić. Urząd Transportu Kolejowego (UTK) będzie mógł ograniczyć takie przewozy, gdy uzna, że zagrożona została równowaga ekonomiczna krajowych usług publicznych. Ponadto nowelizacja wprowadza stworzenie systemu uznawania kwalifikacji zawodowych maszynistów. Określa także procedury i warunki wydawania maszynistom licencji i świadectw. Zgodnie z nowymi przepisami, prezes UTK będzie wydawał maszynistom licencje, prowadził ich rejestr oraz listę podmiotów uprawnionych do szkolenia i egzaminowania osób ubiegających się o licencje i świadectwa maszynisty. Licencja będzie wydawana na 10 lat - z możliwością przedłużenia o kolejne 10, po uprzednim sprawdzeniu, czy maszynista spełnia warunki fizyczne i psychiczne do jej uzyskania. Jak napisano w uzasadnieniu projektu, rejestr licencji maszynistów ma powstać do 4 grudnia 2010 r. Do tego też czasu będą wydawane licencje i świadectwa tym maszynistom wykonującym przewozy transgraniczne, kabotażowe lub towarowe w innym państwie. Wszyscy maszyniści bez wyjątku są zobowiązani posiadać licencję i świadectwa do 2017 r. Senatorowie z Komisji Gospodarki Narodowej zapoznali się z opinią senackiego biura legislacyjnego, które zgłosiło 6 uwag o charakterze legislacyjno-doprecyzowującym. W trakcie dyskusji senator S. Kogut zgłosił 2 poprawki, dotyczące badań pracowniczych pracowników kolei, senator J. Wyrowiński przejął natomiast 5 zmian zaproponowanych przez senackie biuro legislacyjne. W kolejnych głosowaniach wszystkie zgłoszone poprawki zostały przyjęte przez komisję. Na jej sprawozdawcę stanowiska w tej sprawie wyznaczono senatora Grzegorza Banasia. 21 maja 2009 r. Senatorowie z Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji rozpatrzyli ustawę o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przebieg prac sejmowych nad tą ustawą omówił poseł sprawozdawca Ryszard Chmielewski. Senacką procedurę legislacyjną dotyczącą ustawy o zmianie konstytucji omówił przedstawiciel Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu. Zasady postępowania w Senacie z uchwaloną przez Sejm ustawą o zmianie konstytucji określają ust. 2 i 4 art. 235 ustawy zasadniczej. Zgodnie z nimi zmiana konstytucji następuje w drodze ustawy uchwalonej w jednakowym brzmieniu przez Sejm i następnie, w terminie nie dłuższym niż 60 dni, przez Senat. Senat uchwala ustawę o zmianie konstytucji bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów. Procedura legislacyjna dotycząca ustawy o zmianie konstytucji jest zupełnie inna od postępowania Senatu w wypadku ustawy zwykłej uchwalonej przez Sejm. Senat uchwala ustawę o zmianie konstytucji w brzmieniu uchwalonym przez Sejm, czyli nie głosuje za jej przyjęciem bez zmian, odrzuceniem lub wprowadzeniem poprawek, ale za jej uchwaleniem. Nie jest dopuszczalny w związku z tym wniosek o odrzucenie ustawy, którego przyjęcie sugerowałoby konieczność ponownego rozpatrzenia przez Sejm uchwały Senatu odrzucającej ustawę. Senator będący przeciw ustawie o zmianie konstytucji wyraża swoją wolę, głosując przeciw jej uchwaleniu. Nie ma też możliwości zgłaszania poprawek, ustawa taka musi być bowiem uchwalona w brzmieniu uchwalonym uprzednio przez Sejm. Poprawka oznaczałaby brak zgody na brzmienie ustawy przyjęte przez Sejm, czyli w konsekwencji brak zgody na zmianę konstytucji, taką zaś wolę wyraża się poprzez głosowanie przeciwko uchwaleniu tej zmiany. Możliwe jest tylko jednokrotne głosowanie za uchwaleniem ustawy o zmianie konstytucji. Jeżeli za jej uchwaleniem nie zagłosuje większość bezwzględna senatorów, nie dochodzi do zmiany konstytucji. Nie jest możliwe kolejne głosowanie, choćby nie upłynął jeszcze termin 60 dni od uchwalenia ustawy przez Sejm. Niezajęcie przez Senat stanowiska w sprawie ustawy o zmianie konstytucji w ciągu 60 dni od uchwalenia ustawy przez Sejm oznacza, odmiennie niż w wypadku ustawy zwykłej, niedojście zmiany konstytucji do skutku. Przyjmując ustawę o zmianie konstytucji, uchwaloną na podstawie projektu poselskiego, Sejm wprowadził do ustawy zasadniczej zapis zakazujący kandydowania do parlamentu osobom skazanym prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego. Za wprowadzeniem takiej poprawki do konstytucji opowiedziało się 406 posłów, nikt nie był przeciw, 9 osób wstrzymało się od głosu. Większość 2/3 potrzebna do uchwalenia zmian wynosiła 276 głosów. Wprowadzony w 99 artykule przepis brzmi: "Wybraną do Sejmu lub do Senatu nie może być osoba skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego". Zmiany będą obowiązywać od następnej kadencji parlamentu. Posłowie pracowali nad zgłoszonym przez klub PO projektem zmiany konstytucji prawie przez rok. Po wielu posiedzeniach komisji, wystąpieniach ekspertów w lutym 2009 r. udało się wypracować kompromisową formułę. Pierwsze czytanie projektu odbyło się na 15. posiedzeniu Sejmu, 8 maja 2008 r. Projekt ustawy skierowano do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskich projektów ustaw o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W toku jej prac zgłoszono propozycje zmian do przepisów projektu, których efektem było pozostawienie tylko jednej przesłanki utraty biernego prawa wyborczego, a mianowicie "skazania prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego". Zrezygnowano natomiast z ograniczenia biernego prawa wyborczego tych osób, wobec których wydano prawomocny wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w sprawie popełnienia przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego. Komisja wprowadziła do omawianego projektu regulację intertemporalną (art. 2), polegającą na odroczeniu terminu rozpoczęcia działania nowelizacji "do kadencji Sejmu i Senatu następujących po kadencji, w czasie której ustawa weszła w życie". Podczas drugiego czytania, na 39. posiedzeniu Sejmu, 1 kwietnia 2009 r., zgłoszono jedną poprawkę. W związku z tym projekt został ponownie skierowany do komisji nadzwyczajnej. Proponowana zmiana zmierzała do ograniczenia biernego prawa wyborczego Podczas posiedzenia senatorowie zapoznali się także z opinią eksperta dr. Ryszarda Piotrowskiego z Instytutu Nauk o Państwie i Prawie na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Jego zdaniem, rozwiązanie zaproponowane przez Sejm budzi wątpliwości zarówno z punktu widzenia fundamentalnej zasady ustrojowej, jak i z punktu widzenia racjonalności tworzenia prawa. Wydaje się także wątpliwe z punktu widzenia racjonalnej kryminalizacji. W opinii eksperta, rozwiązanie to stwarza również ryzyko ograniczenia demokracji. Może być wykorzystywane wobec przeciwników politycznych. Taki jest standard oceny tego rozwiązania w światowej literaturze, gdzie wskazuje się, że ograniczenie biernego prawa wyborczego, oparte na uprzednim wskazaniu karnym, oddziałuje w szczególności na polityków opozycyjnych, którzy mogą być poddani pozornemu prześladowaniu karnemu. W obliczu tego problemu więcej argumentów przemawia na rzecz pozostawienia sprawy jako otwartej wyborcom poprzez minimalne wymagania ograniczające bierne prawo wyborcze. Jak zauważył dr R. Piotrowski, zwiększając możliwości wyborców, można również dokonać rozstrzygnięcia kontrowersyjnego, zwłaszcza tam, gdzie radykalne opinie w konsekwencji woli wyborców potem będą wyrażane w parlamencie. Zawsze należy jednak ocenić, czy lepiej pozostawić możliwość wyrażania tych opinii w parlamencie, czy też skierować je na pole działalności pozaparlamentarnej. To standard w literaturze światowej, jeżeli chodzi o określenie tego dylematu. Następnie dr R. Piotrowski omówił pięć różnych rozwiązań dotyczących kandydowania skazanych w wyborach w państwach demokratycznych: po pierwsze, każdy ma prawo wybieralności (Finlandia, Portugalia); drugi model - tylko sąd może pozbawić prawa wybieralności (Austria, Holandia, Izrael, Polska); kolejny wariant polegający na tym, że nie mają prawa wybieralności skazani, ale odbywający karę (Albania, Armenia, Bułgaria, Litwa, Rosja, Republika Południowej Afryki.); czwarte rozwiązanie - nie mają prawa wybieralności skazani za określone przestępstwa wymienione w ustawie (Grecja) i ostatni wariant - prawa wybieralności nie mają w ogóle jacykolwiek skazani (Dania, Norwegia, Ukraina, Luksemburg, Brazylia). Jeśli chodzi o rozwiązanie amerykańskie, to konstytucja Stanów Zjednoczonych w czternastej poprawce mówi, że nie mają biernego prawa wyborczego przeciwnicy polityczni, to znaczy ci, którzy się zbuntowali przeciwko Stanom Zjednoczonym, ale można im to wybaczyć i przyznać bierne prawo wyborcze. Jak stwierdził dr R. Piotrowski, nie ma jednolitego standardu dla krajów demokratycznych, "jakiejś świętej księgi demokracji", w której powiedziano, że jest tak albo tak. Są natomiast różne rozwiązania, ogólnie wywodzące się z takiej zasady kształtującej się w dziewiętnastym wieku, zgodnie z którą nie może tworzyć prawa ten, kto jest przestępcą. Później tę zasadę poddawano pewnym modyfikacjom, wykorzystując ją do celów politycznych. Przede wszystkim z tego powodu pojawiło się zatem w różnych konstytucjach rozwiązanie mniej lub bardziej permisywne w stosunku do tej kategorii. Zdaniem dr. R. Piotrowskiego, można powiedzieć o tym stanie normatywnym, że istnieje relacja pomiędzy poziomem kultury politycznej w danym kraju, jego tradycjami i przyjętym wariantem w tym zakresie. W opinii dr. R. Piotrowskiego, rozwiązanie zaproponowane przez Sejm stwarza ryzyko ograniczenia demokracji i może być wykorzystywane wobec przeciwników politycznych. To również rozwiązanie wątpliwe ze względu na sprzeczność ze standardami przyzwoitej legislacji. Po pierwsze, jest nieproporcjonalne, jak powiedział dr R. Piotrowski: "nagle uderzamy z armaty do wróbla". Po drugie, zawiera implikowaną retroaktywność. Niepokój eksperta budziło także zawarcie w konstytucji norm karnoprawnych. Kolejne zastrzeżenie dotyczyło wprowadzenia automatyzmu w dziedzinie karania. Jak stwierdził w konkluzji, rozwiązanie istniejące i dobre, które może wymaga jakiejś korekty na poziomie ustawy, zastępujemy rozwiązaniem nowym, wątpliwym. Budziłoby może mniej wątpliwości, gdyby pisano nową konstytucję, od początku. Zdaniem dr. R. Piotrowskiego, nie sposób nie zauważyć tego, że proponowane rozwiązanie jest ryzykowne z punktu widzenia wartości ustroju demokratycznego. Zakłada także istnienie zjawiska, które nie występuje. W wyniku głosowania Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji jednomyślnie (5 senatorów wstrzymało się od głosu) postanowiła nie rekomendować Senatowi uchwalenia ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Ustalono, że stanowisko komisji w tej sprawie podczas posiedzenia plenarnego Izby przedstawi senator Stanisław Piotrowicz. W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia senatorowie rozpatrzyli ustawę o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Przyjęcie ustawy, uchwalonej przez Sejm z przedłożenia rządowego i zawierającej przepisy mające na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej, rekomendował senatorom wiceminister finansów Andrzej Parafianowicz. Nowe rozwiązania mają zwiększyć przejrzystość przepływów finansowych w polskim systemie gospodarczym, a w efekcie przeciwdziałać praktyce tzw. prania brudnych pieniędzy. Ustawa przewiduje m.in. rozszerzenie katalogu tzw. instytucji obowiązanych, czyli podmiotów uczestniczących w obrocie finansowym (m.in. instytucje finansowe, kredytowe oraz podmioty zajmujące się usługowym prowadzeniem ksiąg), mających obowiązek rejestracji określonych transakcji oraz powiadamiania o nich Generalnego Inspektora Informacji Finansowej. Powołany ma zostać także Międzyresortowy Komitet Bezpieczeństwa Finansowego, działający przy Generalnym Inspektorze Informacji Finansowej. Senatorowie zapoznali się także z opiniami o sejmowej nowelizacji, wyrażonymi przez przedstawicieli Związku Banków Polskich, Narodowego Banku Polskiego i Komendy Głównej Policji. Swoje uwagi szczegółowe zgłosiło senackie biuro legislacyjne. W wyniku głosowania Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji postanowiła zarekomendować Senatowi wprowadzenie poprawek do nowelizacji sejmowej, przede wszystkim o charakterze legislacyjnym. Ustalono, że ich przyjęcie zarekomenduje Izbie senator Piotr Wach. 26 maja 2009 r. Senatorowie z Komisji Gospodarki Narodowej zapoznali się z informacją na temat sytuacji dużych zakładów przemysłowych w związku ze wzrastającymi kosztami zakupu energii elektrycznej. W posiedzeniu wzięli udział sekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Jan Bury, podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Joanna Strzelec-Łobodzińska, wicedyrektor Departamentu Energetyki w tym resorcie Tomasz Dąbrowski, wicedyrektorzy Departamentu Gospodarki Narodowej i Departamentu Podatku Akcyzowego i Ekologicznego w resorcie finansów Grażyna Kozłowska-Plewa i Mieczysław Grzebulski, przedstawiciele Urzędu Regulacji Energetyki - prezes Mariusz Swora, dyrektor Departamentu Taryf Tomasz Kawalak i wicedyrektor Departamentu Promowania Konkurencji Zofia Janiszewska, wicedyrektor Departamentu Innowacyjnej Gospodarki w Agencji Rozwoju Przemysłu SA Mirosław Semczuk, prezes Towarowej Giełdy Energii SA Grzegorz Onichimowski, przewodniczący i wiceprzewodniczący Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu Henryk Kaliś i Daniel Borsucki, prezydent Stalowej Woli Andrzej Szlęzak, a także przedstawiciele Towarzystwa Obrotu Energią, firm energetycznych, Huty Stali Jakościowych SA w Stalowej Woli, IMPEXMETAL SA, Krajowej Izby Gospodarczej, Business Centre Club i Instytutu Sobieskiego. Podczas posiedzenia problemy polskich zakładów przemysłowych w związku ze wzrostem cen energii elektrycznej przedstawił prezes Urzędu Regulacji Energetyki M. Swora. Jak stwierdził, przemysłowi odbiorcy, w szczególności ci "energochłonni", zużywają 10% energii elektrycznej sprzedawanej odbiorcom końcowym. Dla połowy tych odbiorców energia elektryczna stanowi około 20-30% kosztów prowadzonej działalności, a z uwagi na pogłębiający się kryzys gospodarczy przychody uzyskiwane z produkcji podstawowej nie wystarczają na pokrycie kosztów zaopatrzenia w nośniki energii. W drastycznych wypadkach przyczyniło się to do zwolnień pracowników i likwidacji nierentownej działalności. Prezes M. Swora poinformował także senatorów o podejmowanych działaniach, polegających m.in. na monitorowaniu tego zjawiska, wystąpieniach do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a także na wydaniu komunikatów wzywających przedsiębiorstwa energetyczne do zmiany polityki cenowej wobec odbiorców przemysłowych i do renegocjacji kontraktów. Zdaniem prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, jednym ze sposobów poprawienia sytuacji byłoby wprowadzenie obligatoryjnego obrotu giełdowego dla wytwórców energii elektrycznej oraz wyposażenie prezesa URE w uprawnienia niezbędne do skutecznego kontrolowania rynku. Dyrektor biura Towarzystwa Obrotu Energią Marek Kulesa omówił przyczyny wzrostu cen energii elektrycznej na początku 2009 r. Wskazał m.in. na wzrost cen węgla, utrzymywanie obowiązku zatwierdzania taryf w segmencie gospodarstw domowych, potrzeby inwestycyjne, a także niewystarczające limity pozwoleń na emisję CO2. Według Towarzystwa Obrotu Energią, w celu poprawy konkurencyjności i efektywności na rynku energii elektrycznej konieczne jest m.in. pełne uwolnienie cen energii, opracowanie jednolitej procedury zmiany sprzedawcy energii i jednolitego wzoru tzw. generalnej umowy dystrybucyjnej, umożliwiającej dostęp stron trzecich do sieci elektroenergetycznych, urynkowienie handlu węglem oraz zmiana formy opodatkowania energii. M. Kulesa negatywnie odniósł się natomiast do pomysłu utworzenia obligatoryjnej giełdy energii. Przewodniczący Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu Henryk Kaliś mówił m.in. o wpływie kosztów energii na konkurencyjność polskiego przemysłu i o skutkach regulacji przyjętych w minionych latach (np. konsolidacja pionowa, rozwiązanie kontraktów długoterminowych w energetyce). Jak stwierdził, brak rozwiązań systemowych dla energochłonnych branż polskiego przemysłu to jeden z powodów mniejszej konkurencyjności tych podmiotów w porównaniu z innymi państwami unijnymi. W Niemczech np. przedsiębiorstwa energochłonne są wspierane przez rząd m.in. poprzez zwolnienie z podatku akcyzowego. H. Kaliś przedstawił także oczekiwania odbiorców energii, przede wszystkim likwidację barier formalnych i stworzenie warunków umożliwiających dostęp do obrotu hurtowego odbiorcom przemysłowym, umożliwienie samodzielnego dostosowywania zawartych kontraktów rynkowych do zmian przewidywanego poboru oraz jak najszybszą zmianę ustawy - Prawo energetyczne, umożliwiającą powyższe działania. Prezes Towarowej Giełdy Energii SA Grzegorz Onichimowski omówił obecne funkcjonowanie rynku energii w Polsce. Zaznaczył m.in., że w wyniku przeprowadzonej konsolidacji pionowej nastąpiła silna koncentracja firm energetycznych, ograniczająca konkurencyjność rynku. Rynek energii jest obecnie rynkiem wytwórców z dominującą pozycją największych grup energetycznych, umożliwiającą narzucanie wysokich cen energii, nierówny dostęp do energii i sztuczne ograniczanie podaży energii na rynku. Sposobem na rozwiązanie tego problemu jest jak najszybsze utworzenie w Polsce przejrzystego, płynnego rynku energii elektrycznej za pomocą giełdy energii. Podobne rozwiązania sprawdzają się i funkcjonują praktycznie we wszystkich krajach "dawnej" UE. Dr Mirosław Barszcz z Business Centre Club wskazał m.in. na wpływ polityki podatkowej na kondycję przedsiębiorstw energochłonnych. Dr Marek Dietl z Instytutu Sobieskiego omówił wyniki badań naukowych, dotyczących czynników mających wpływ na wysokość marż cenowych w energetyce. Do przedstawionych w dyskusji problemów odniósł się wiceminister skarbu państwa J. Bury. Jego zdaniem, na nie najlepszą sytuację na rynku energii elektrycznej wpłynęło wiele czynników, w tym m.in. brak prywatyzacji sektora i związanych z tym inwestycji, wieloletnie umowy społeczne pociągające za sobą ogromne koszty restrukturyzacyjne oraz funkcjonowanie w energetyce spółek niezwiązanych z tą branżą (np. hotele, placówki medyczne, informatyczne czy firmy transportowe). Wiceminister podkreślił, że w najbliższych latach zacznie funkcjonować giełdowy rynek energii, rozpocznie się też budowa elektrowni jądrowej, co zwiększy podaż energii. Nadmienił również, że w niedługim czasie zostaną zakończone prace nad nowelizacją prawa energetycznego i ustawą o efektywności energetycznej. W trakcie dyskusji senatorowie poruszyli m.in. problemy kadrowej polityki rządu w spółkach energetycznych, realizacji krajowej strategii energetycznej, podejmowanych działań, mających na celu obniżenie kosztów funkcjonowania polskich, w szczególności energochłonnych przedsiębiorstw. Odpowiedzi na pytania senatorów udzielali wiceminister J. Bury oraz przedstawiciele firm wytwarzających i dystrybuujących energię. * * * Senatorowie z Komisji Kultury i Środków Przekazu rozpatrzyli ustawę o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji. Podczas posiedzenia zapoznano się z opiniami o sejmowej nowelizacji, które przedstawili: sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Żuchowski, zastępca prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej Krzysztof Dyl i p.o. dyrektora Departamentu Prawnego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Rafał Kontowski. Uwagi szczegółowe, zawierające propozycje poprawek do omawianej ustawy, przedstawiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. Sejmowa nowela zmienia zasady przyznawania koncesji radiowo-telewizyjnych. Pozwoli to na udzielanie koncesji nie tylko, jak obecnie, osobom fizycznym i prawnym, ale też spółkom osobowym (spółki jawne, partnerskie i komandytowe). Projekt powstał z inicjatywy sejmowej komisji nadzwyczajnej "Przyjazne Państwo". W jego uzasadnieniu stwierdzono, że w dotychczas obowiązującym stanie prawnym zachodzi nierówność podmiotów, ponieważ ustawa nie pozwala jedynie przyznawać koncesji spółkom osobowym z siedzibą na terytorium Polski. Koncesję można natomiast przyznać zagranicznym spółkom osobowym. Nowelizacja ma też chronić interesy przedsiębiorstw medialnych i ich pracowników na wypadek śmierci osoby, która uzyskała koncesję. Projekt zakłada bowiem, że wspólnicy spółek osobowych za zgodą Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji będą mogli przenosić prawa do posiadanej koncesji na te spółki. W opinii wnioskodawców, wyeliminuje to sytuacje gdy - jak pokazał przykład szczecińskiej Telewizji Gryf - wskutek śmierci właściciela stacji, który uzyskał uprawnienia koncesyjne, z dnia na dzień pracę straciła 40-osobowa załoga. Stało się tak, ponieważ właściciel stacji miał imienną koncesję na nadawanie, a w obecnym stanie prawnym nie można zbyć lub przepisać koncesji. W trakcie dyskusji senatorowie zwracali uwagę m.in. na rozszerzenie na spółki osobowe ograniczenia dotyczącego udziału osób zagranicznych w spółkach kapitałowych. Dotyczą one wysokości udziału kapitałowego, uprawnionych do reprezentowania i prowadzenia spraw spółki oraz udziału osób zagranicznych w głosowaniu wspólników. Wprowadzenie 4 poprawek do sejmowej nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji zaproponował senator Piotr Ł.J. Andrzejewski. Z ich zasadnością zgodzili się goście obecni na posiedzeniu. W wyniku głosowania Komisja Kultury i Środków Przekazu jednomyślnie poparła postulowane zmiany. Ustalono, że ich przyjęcie podczas posiedzenia plenarnego zarekomenduje Izbie senator P.Ł.J. Andrzejewski. Pierwsza z proponowanych poprawek doprecyzowuje katalog podmiotów uprawnionych do uzyskania koncesji. Będą to jedynie spółki osobowe funkcjonujące na podstawie kodeksu spółek handlowych - jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna. Kolejna zmiana rozszerza na spółki osobowe ograniczenia dotyczące udziału osób zagranicznych w spółkach kapitałowych. Ograniczenia te dotyczą wysokości udziału kapitałowego uprawnionych do reprezentowania i prowadzenia spraw spółki i udziału osób zagranicznych w głosowaniu wspólników. Ponadto senatorowie zaproponowali doprecyzowanie warunków przekazywania koncesji i odmowy wyrażenia zgody na przekazanie koncesji. Osoba fizyczna zyska prawo do przekazania koncesji spółce, do której będą miały zastosowanie ograniczenia ustawowe. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji będzie mogła odmówić wyrażenia zgody na przekazanie koncesji z tych samych przyczyn, z powodu których odmawia wydania koncesji. Ostatnia ze zmian zaproponowanych przez Komisję Kultury i Środków Przekazu ma charakter doprecyzowujący i wskazuje organ wykonujący uchwałę Krajowej Rady. * * * Na swym posiedzeniu Komisja Rodziny i Polityki Społecznej przyjęła stanowisko w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Ustawę, uchwaloną z przedłożenia rządowego, omówił wiceprezes Rządowego Centrum Legislacyjnego Jacek Krawczyk. Na temat rozpatrywanej regulacji wypowiadał się także wiceminister pracy i polityki społecznej Radosław Mleczko. Swoje uwagi szczegółowe zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu, które wskazało na potrzebę doprecyzowania niektórych zapisów ustawy sejmowej. Rozpatrywana nowelizacja uwzględnia orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego i wprowadza do kodeksu pracy pojęcie choroby zawodowej, a także reguluje m.in. zasady zgłaszania chorób zawodowych. Zgodnie z nią pracodawca jest obowiązany przechowywać protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez 10 lat. Musi także zgłosić inspektorowi sanitarnemu i właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy każdy przypadek podejrzenia choroby zawodowej. Obowiązek taki dotyczy też lekarza właściwego do rozpoznania choroby zawodowej. Zgłoszenia takiego może również dokonać pracownik lub były pracownik. Do kodeksu pracy wprowadzono ponadto definicję choroby zawodowej, zgodnie z którą to choroba wymieniona w wykazie chorób zawodowych, "jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z dużym prawdopodobieństwem, że została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy". Zgodnie z nowelizacją Rada Ministrów ma określić w drodze rozporządzenia sposób i tryb postępowania przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, skład zespołu powypadkowego, wykaz chorób zawodowych, okres, po którym wystąpienie choroby może upoważniać do stwierdzenia, że to choroba zawodowa. W wyniku głosowania Komisja Rodziny i Polityki Społecznej postanowiła jednomyślnie zarekomendować Senatowi wprowadzenie 2 poprawek do ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw, przede wszystkim o charakterze legislacyjnym i doprecyzowującym zapisy sejmowej nowelizacji. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Jana Rulewskiego. W drugim punkcie porządku dziennego rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji. Stanowisko rządu w sprawie rozwiązań przyjętych w ustawie przedstawił wiceminister pracy i polityki społecznej R. Mleczko. Senatorowie wysłuchali także opinii senackiego biura legislacyjnego. Sejmową nowelę uchwalono na podstawie projektu wniesionego 14 maja 2009 r. do Sejmu przez Senat. Projekt zmierzał do wykonania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Pierwsze czytanie odbyło się w sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. W opinii senackiego biura legislacyjnego zwrócono uwagę, że Sejm zmienił brzmienie art. 6 i art. 10. Senat, zgodnie z zasadami techniki prawodawczej, proponował uchylenie pkt 2 w art. 6, a także w art. 10 w ust. 2 uchylenie pkt 1 (jedynie eliminacja uregulowania zakwestionowanego przez trybunał), co umożliwia odtworzenie uprzedniej wersji ustawy przy przygotowywaniu tekstu jednolitego. Sejm natomiast nadał brzmienie całemu art. 6 i całemu ust. 2 w art. 10. Senat proponował wejście w życie nowelizacji po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, Sejm przyjął konkretną datę - 8 lipca 2009 r. Jak napisano w opinii, zastosowana przez Sejm technika legislacyjna (art. 6 i art. 10), niezgodna z zasadami techniki prawodawczej, nie powoduje merytorycznych różnic w ustawie przyjętej przez Sejm w stosunku do przedłożenia senackiego. Nowelizacja rozpatrywana przez komisję reguluje zasady wybierania członków rady pracowników, koszty związane z wyborem i działalnością takiej rady oraz regulacje dotyczące przekazywania przez pracodawcę informacji ministrowi o radzie pracowników. W nowelizacji uwzględniono orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego. Zgodnie z sejmową nowelą, członków rady pracowniczej u pracodawcy zatrudniającego do 100 pracowników wybierają oni spośród kandydatów zgłoszonych na piśmie przez grupę co najmniej 10 pracowników. W wypadku zakładów liczących powyżej 100 pracowników członków rady wybierają pracownicy spośród kandydatów zgłoszonych na piśmie przez grupę co najmniej 20 osób. Wybory członków rady pracowniczej organizuje pracodawca na pisemny wniosek co najmniej 10% pracowników, powiadamiając o terminie ich przeprowadzenia i o terminie zgłoszenia kandydatów. Zgodnie z nowelizacją członkostwo w radzie pracowników ustaje w razie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy lub zrzeczenia się funkcji. Pracodawca w ciągu miesiąca od wyboru rady ma przekazać ministrowi pracy informacje jej dotyczące. Koszty działalności rady pracowników - zgodnie z nowelą - ponoszą organizacje związkowe. W wyniku głosowania, na wniosek senatora Mieczysława Augustyna, senatorowie z Komisji Rodziny i Polityki Społecznej postanowili ostatecznie nie zgłaszać zastrzeżeń do sejmowej ustawy o zmianie ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji i zarekomendować Senatowi przyjęcie jej bez poprawek. Wniosek w tej sprawie poparło 4 senatorów, a 1 wstrzymał się od głosu. Na sprawozdawcę stanowiska komisji wybrano senatora J. Rulewskiego. * * * Podczas swego posiedzenia Komisja Ustawodawcza rozpatrywała ustawę o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wprowadzony przez Sejm w art. 99 przepis brzmi: "Wybraną do Sejmu lub do Senatu nie może być osoba skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego". Zmiany mają obowiązywać od następnej kadencji parlamentu. Aby zmiana w konstytucji mogła wejść w życie, w Senacie musi się znaleźć bezwzględna większość, która ją poprze. Oznacza to, że senatorów popierających nowelizację musi być więcej niż jej przeciwników i tych, którzy się wstrzymają od głosu. Procedura zmiany ustawy zasadniczej wygląda inaczej niż nowelizacja zwykłych ustaw. Jak podkreślono w opinii senackiego biura legislacyjnego, Senat nie może do tekstu uchwalonego przez Sejm wprowadzać żadnych poprawek. Po głosowaniach w Izbie wyższej nowelizacja nie wraca do Sejmu. Artykuł 235 ustawy zasadniczej stanowi, że "zmiana konstytucji następuje w drodze ustawy uchwalonej w jednakowym brzmieniu przez Sejm i następnie w terminie nie dłuższym niż 60 dni przez Senat". Komisja Ustawodawcza negatywnie zaopiniowała propozycję posłów. Na posiedzeniu komisji senatorowie wysłuchali krytycznych uwag konstytucjonalisty dr. Ryszarda Piotrowskiego. Przestrzegał on, że wprowadzenie tych przepisów może być niebezpieczne, bo mogą one być wykorzystane do eliminowania przeciwników politycznych. Dr R. Piotrowski zastanawiał się też, czy zmiana konstytucji jest odpowiednim środkiem do osiągnięcia celu, jakim jest uniemożliwienie wybrania do parlamentu osoby skazanej. "Czy trzeba koniecznie mówić suwerenowi po 20 latach od wyborów czerwcowych: «znamy twoje skłonności i nie pozwolimy ci ich zrealizować»?" - pytał konstytucjonalista. Jego zdaniem, należałoby raczej w ustawie zwykłej zobowiązać kandydatów do informowania wyborców, czy byli skazani, czy też nie. Senator Zbigniew Cichoń (PiS) podkreślił, że wprowadzany nowelizacją termin "przestępstwo" może być płynny w zależności od tego, co zapisze się w kodeksie karnym. Dodał, że można zostać skazanym za tzw. przestępstwo urzędnicze, w które zostało się po prostu wrobionym. "Czasami Bogu ducha winnego urzędnika można wrobić w przestępstwo przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków" - zauważył. Podobne stanowisko zaprezentował senator Krzysztof Piesiewicz (PO). "Wystarczy wyrok trzech miesięcy w zawieszeniu na dwa lata, a to mogą być jakieś drobne sprawy, to może być wrobienie kogoś" - powiedział. Ostatecznie Komisja Ustawodawcza nie poparła zmiany zaproponowanej przez Sejm: 6 senatorów wstrzymało się od głosu, a 1 był przeciw. Tego samego dnia odbyło się jubileuszowe, dwusetne posiedzenie Komisji Ustawodawczej, podczas którego podsumowano dotychczasową działalność komisji. Gośćmi senatorów byli marszałek Bogdan Borusewicz, szefowa Kancelarii Senatu minister Ewa Polkowska oraz eksperci Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu. Marszałek Senatu podziękował senatorom za trud i skuteczność ich prac legislacyjnych nad realizacją wyroków Trybunału Konstytucyjnego. Na zakończenie posiedzenia Komisja Ustawodawcza rozpatrzyła wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 24 marca 2009 r., dotyczący ustawy o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania (sygn. akt K 53/07). Po zapoznaniu się ze szczegółową informacją, przedstawioną przez Marka Jarentowskiego z senackiego biura legislacyjnego, na temat sentencji i uzasadnienia tego orzeczenia senatorowie postanowili nie podejmować inicjatywy ustawodawczej, mającej na celu jego realizację. * * * Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Gospodarki Narodowej zapoznano się z informacją Banku Gospodarstwa Krajowego na temat skuteczności działań podejmowanych przez ten bank w celu wsparcia gospodarki. Gośćmi senatorów byli m.in. wiceprezes BGK Marcin Murawski, dyrektor Departamentu Systemu Finansowego w Narodowym Banku Polskim Olga Szczepańska, Norbert Jezielowicz i Arkadiusz Lewicki ze Związku Banków Polskich, a także przedstawiciele Ministerstwa Finansów, UKNF i Konfederacji Pracodawców Polskich "Lewiatan". Informację Banku Gospodarstwa Krajowego przedstawił wiceprezes M. Murawski. Omówił wdrażanie ustawy o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne, ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz niektórych innych ustaw, uchwalonej przez parlament w marcu 2009 r. Jak poinformował, Rada Ministrów 19 maja 2009 r. przyjęła program wspierania przedsiębiorczości z wykorzystaniem poręczeń i gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego, z którego będą mogły korzystać podmioty gospodarcze i te realizujące projekty infrastrukturalne, a także samorządy lokalne wykorzystujące przy ich realizacji środki z Unii Europejskiej. W ramach przyjętych rozwiązań Bank Gospodarstwa Krajowego będzie mógł m.in. uruchomić specjalne linie poręczeniowe do ochrony przed ryzykiem komercyjnego finansowania małych i średnich przedsiębiorstw. Przedsiębiorcy tego sektora będą mogli korzystać z poręczeń spłaty kredytów udzielanych w trybie portfelowym bezpośrednio w bankach kredytujących. Jednym z warunków uruchomienia tego programu jest powołanie komitetu sterującego, którego zadaniem będzie zaopiniowanie umowy pomiędzy Bankiem Gospodarstwa Krajowego a ministrem finansów, umożliwiającej bankowi rozpoczęcie działalności komercyjnej. Jak stwierdził wiceprezes M. Murawski, niestety, do tej pory zainteresowane resorty, m.in. gospodarki i finansów, nie wydelegowały swoich przedstawicieli do komitetu sterującego. W związku z tym połączone komisje postanowiły zwrócić się do szefów zainteresowanych resortów o jak najszybsze wydelegowanie swoich przedstawicieli. * * * Posiedzenie Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zwołano w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o dokumentach paszportowych oraz ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy o cudzoziemcach. Informację na temat zmian wprowadzonych w ustawie o dokumentach paszportowych przedstawiła Mirosława Hellych, wicedyrektor Departamentu Spraw Obywatelskich w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Jak poinformowała, obowiązek wydawania paszportu z dwiema cechami biometrycznymi nałożyło na kraje członkowskie rozporządzenie Rady (WE) 2252/2004 z 13 grudnia 2004 r. w sprawie norm dotyczących zabezpieczeń i danych biometrycznych w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez kraje członkowskie. Znalazło to swój wyraz w art. 64 ustawy o dokumentach paszportowych. Zgodnie z sejmową regulacją od 29 czerwca 2009 r. w paszportach, także dyplomatycznych i służbowych Ministerstwa Spraw Zagranicznych, będzie zamieszczona druga cecha biometryczna w postaci odcisków palców. Uwzględniając fakt, że w odbiorze społecznym gromadzenie w bazach danych odcisków palców budzi liczne obawy, dotyczące m.in. ich właściwego przechowywania, ochrony i przetwarzania, pod koniec ubiegłego roku na forum Parlamentu Europejskiego trwała dyskusja nad wprowadzeniem zakazu gromadzenia tych danych. Ostatecznie pozostawiono tę kwestię do decyzji poszczególnych krajów członkowskich Unii Europejskiej. Komisja Europejska podkreśliła jednak, że dane biometryczne mogą być gromadzone i przechowywane jedynie w celu wydania paszportu lub dokumentu podróży i wykorzystywane wyłącznie w celu sprawdzenia autentyczności dokumentu i tożsamości jego posiadacza. Przedłożony projekt określa, że dane biometryczne w postaci odcisków palców, pobranych od obywateli polskich aplikujących o paszport, nie będą gromadzone w ewidencjach paszportowych i będą usuwane niezwłocznie po otrzymaniu spersonalizowanego dokumentu przez organ paszportowy. Ponadto sejmowa nowela przewiduje, że odciski palców pobrane od osób występujących o wydanie paszportu, zgromadzone w centralnej ewidencji paszportowej, do czasu spersonalizowania tego dokumentu nie będą udostępniane podmiotom wymienionym w art. 52 ust. 2 ustawy. Ponadto ustawa zapewnia organom paszportowym możliwość wprowadzenia do ewidencji paszportowych informacji o zastosowanym przez uprawniony organ środku zapobiegawczym w postaci zakazu opuszczania kraju, połączonym z zatrzymaniem paszportu, o którym mowa w art. 277 § 1 kodeksu postępowania karnego. Pytania senatorów Piotra Wacha i Jana Rulewskiego dotyczyły przede wszystkim ochrony danych biometrycznych pobranych od obywateli, sposobu ich pobierania, a także ochrony przed dostępem niepowołanych podmiotów, a następnie ich zniszczeniem. Podczas posiedzenia senatorowie zapoznali się także z uwagami przedstawionymi przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu, do których ustosunkowali się przedstawiciele rządu obecni na posiedzeniu. Ostatecznie senatorowie nie zgłosili żadnych poprawek do rozpatrywanej ustawy sejmowej. Wobec tego przewodniczący obradom senator Krzysztof Piesiewicz zgłosił wniosek o przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o dokumentach paszportowych. W wyniku głosowania Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji jednomyślnie poparła przedstawiony wniosek. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora J. Rulewskiego. Następnie senatorowie rozpatrzyli ustawę o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy o cudzoziemcach. Zmiany wprowadzone przez Sejm omówił szef Urzędu ds. Cudzoziemców Rafał Rogala. Nowela, uchwalona na podstawie projektu rządowego, dostosowuje ustawy przywołane w tytule do rozporządzenia Rady (WE) nr 2252/2004 z 13 grudnia 2004 r. w sprawie norm dotyczących zabezpieczeń i danych biometrycznych w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez państwa członkowskie. Zgodnie z tym rozporządzeniem w paszportach i dokumentach podróży zamieszcza się dane biometryczne w postaci wizerunku twarzy i odcisków palców. Zaproponowane zmiany umożliwiają pobieranie od cudzoziemców odcisków linii papilarnych w celu umieszczenia ich w wydawanym dokumencie podróży. Rozpatrywana ustawa ma wejść w życie 29 czerwca 2009 r. Wskazanie takiego vacatio legis, a także uznanie przez Radę Ministrów projektu ustawy za pilny uzasadnione jest ostatecznym terminem, od którego należy stosować rozporządzenie Rady Europejskiej w związku z decyzją Komisji Europejskiej z 28 czerwca 2006 r., ustanawiającą specyfikacje techniczne dla norm dotyczących zabezpieczeń i danych biometrycznych w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez państwa członkowskie. W trakcie dyskusji wicemarszałek Zbigniew Romaszewski zwrócił się z pytaniem dotyczącym instytucji, którym - zgodnie z ustawą - danych biometrycznych nie udostępnia się. Odpowiadając, wiceminister R. Rogala wymienił m.in. policję, organy Straży Granicznej, szefów Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, ministrów właściwych do spraw związanych z obroną narodową, finansami, sprawami wewnętrznymi, sprawami zagranicznymi, Radą ds. Uchodźców. Senatorowie zapoznali się także z opinią senackiego biura legislacyjnego, które nie zgłosiło uwag o charakterze legislacyjnym do rozpatrywanej nowelizacji sejmowej. W wyniku głosowania, na wniosek senatora K. Piesiewicza, Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji jednomyślnie postanowiła zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy o cudzoziemcach. Na sprawozdawcę stanowiska komisji podczas posiedzenia plenarnego Izby wybrano senatora P. Wacha. * * * Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Ustawodawcza przeprowadziły pierwsze czytanie projektu ustawy zmieniającej ustawę o systemie oświaty oraz ustawę o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Projekt, wniesiony przez Komisję Ustawodawczą, omówił przedstawiciel Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu Marek Jarentowski. Jak stwierdził, zmierza on do wykonania obowiązku dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 18 grudnia 2008 r., stwierdzającego niezgodność z konstytucją przepisu art. 90 ust. 2c ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Następnie sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Krystyna Szumilas przypomniała opinię resortu o projekcie, zawartą w piśmie przesłanym do komisji, oraz przedstawiła zasygnalizowaną tam propozycję poprawki. Senator Piotr Zientarski poinformował natomiast o stanowiskach zainteresowanych stron w tej sprawie. Jak zaznaczył, projekt był konsultowany ze środowiskami nauczycielskimi i organizacjami samorządowymi. Senator poparł także propozycję poprawki przedstawioną przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. W trakcie dyskusji senator Marek Konopka pytał o konsekwencje nieprzekazania środków przez jednostki samorządu terytorialnego. Odpowiedzi udzieliła wiceminister K. Szumilas. Ponieważ nie było więcej chętnych do zabrania głosu w dyskusji, przewodniczący obradom senator P. Zientarski przystąpił do głosowania nad zgłoszoną poprawką. Uzyskała ona jednogłośne poparcie połączonych komisji. Następnie wobec braku innych wniosków przystąpiono do głosowania nad całym projektem ustawy wraz z przyjętą poprawką. Wniosek poparto jednomyślnie, 15 głosami. W rozpatrzonym przez połączone komisje projekcie, mając na uwadze konieczność wykonania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i kierując się brzmieniem sentencji tego wyroku i motywami jego uzasadnienia, zaproponowano, aby zmiana ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty polegała na dodaniu, w art. 90 ust. 2c ustawy o systemie oświaty, zastrzeżenia, przewidującego, że wskaźnik procentowy, według którego ustala się wysokość kosztów refundowanych przez gminę zobowiązaną, nie może być wyższy niż wskaźnik przyjęty przez tę gminę na potrzeby dotowania przedszkoli niepublicznych znajdujących się na jej terenie, tzn. stosownie do art. 90 ust. 2b. Wobec uchwalenia przez Sejm 19 marca 2009 r. ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw, wprowadzającej identyczny model refundowania dotacji udzielonej niepublicznym przedszkolom, o których mowa w art. 90 ust. 2d ustawy o systemie oświaty, zasadna wydaje się również nowelizacja postanowienia zawartego w art. 1 pkt 38 lit. b tej ustawy, tak aby uwzględnić wskazania Trybunału Konstytucyjnego. W przeciwnym razie art. 90 ust. 2e ustawy o systemie oświaty w brzmieniu, w jakim miałby zacząć obowiązywać 1 stycznia 2010 r., narażony byłby na zarzut niekonstytucyjności w takim samym zakresie, jak poddany kontroli trybunału przepis art. 90 ust. 2c. W opinii wnioskodawców, zachodzi także potrzeba zamieszczenia w ustawie zmieniającej ustawę o systemie oświaty przepisu przejściowego, na mocy którego doprecyzowane zostaną zasady pokrywania kosztów dotacji udzielonych przedszkolom niepublicznym w roku bieżącym. W przepisie tym musi też zostać oznaczona data, od której będzie się stosować art. 90 ust. 2c ustawy o systemie oświaty w nowym brzmieniu. Jak stwierdzono, proponowana nowelizacja nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa i jest zgodna z prawem Unii Europejskiej. Ustalono, że podczas drugiego czytania projektu ustawy zmieniającej ustawę o systemie oświaty oraz ustawę o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw sprawozdanie z prac połączonych komisji złoży senator Marek Trzciński. * * * Na swym posiedzeniu Komisja Środowiska zapoznała się z informacją temat strategii gospodarowania wodami oraz realizacji ramowej dyrektywy wodnej, a także z informacją o źródłach i sposobach finansowania śródlądowych dróg wodnych w Polsce. Tego samego dnia senatorowie wysłuchali informacji Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, dotyczącej egzekwowania prawa w zakresie ochrony zwierząt. Zapoznali się z też z informacją Najwyższej Izby Kontroli na temat wyników kontroli w sprawie ochrony zwierząt. * * * Senatorowie z Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi zapoznali się z informacją Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, dotyczącą polskiego stanowiska w sprawie ochrony nakładów połowowych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej. Informację przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke. Jak przypomniał, zielona księga w sprawie reformy Wspólnej Polityki Rybackiej po raz pierwszy została zaprezentowana podczas posiedzenia Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa, 23-24 kwietnia 2009 r. W księdze ujęto całościowo szereg kwestii dotyczących przyszłości rybołówstwa w Unii Europejskiej. W celu wypracowania stanowiska strona polska podjęła już pierwsze konsultacje wewnątrzkrajowe ze środowiskiem rybackim, naukowcami i administracją rybacką. Na podstawie wstępnych konsultacji ustalono, że Polska generalnie zgadza się z opinią Komisji Europejskiej, iż nadmierna zdolność połowowa jest podstawowym problemem Wspólnej Polityki Rybackiej. Należy jednak podkreślić, że już obecnie istnieją narzędzia pozwalające na rozwiązywanie, a przynajmniej łagodzenie tego problemu przez państwa członkowskie - w ramach Europejskiego Funduszu Rybackiego. Planowana reforma WPR poddaje również pod rozwagę kwestię, czy nadal powinna obowiązywać zasada relatywnej stabilności, odnosząca się do praw historycznych. Jak stwierdził wiceminister, Polska zdecydowanie uważa, że zasada ta musi zostać utrzymana. Takie stanowisko będzie prezentowane przez stronę polską podczas wszystkich spotkań konsultacyjnych poświęconych temu zagadnieniu. Nie wyklucza to jednak wypracowania na poziomie wspólnotowym wytycznych, służących optymalizacji zarządzania zasobami, takich jak indywidualne kwoty transferowalne (ITQs), a także wprowadzenia wymogu przejrzystości rozwiązań alokacyjnych stosowanych na poziomie krajowym. Duże znaczenie ma ochrona małych przedsiębiorstw rybackich, niewątpliwie niewskazana byłaby nadmierna koncentracja kwot połowowych w rękach dużych przedsiębiorców, co wydaje się bardzo prawdopodobne w wypadku wdrożenia na poziomie wspólnotowym obowiązkowego systemu ITQs. W trakcie dyskusji senatorowie pytali o pomoc finansową udzielaną z Programu Operacyjnego "Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013", a także o wysokość rekompensat dla rybaków, którzy ze względu na ograniczenie połowów dorsza będą mieli studwudziestodniowe przerwy w połowach. Senatorowie interesowali się, czy w związku z przeprowadzaną kasacją jednostek rybackich będziemy jeszcze mogli mówić, że posiadamy flotę rybacką. Udzielając odpowiedzi, przedstawiciel resortu rolnictwa poinformował, że cel segmentacji floty stanowi zapewnienie ekonomicznych połowów dla jednostek wychodzących w morze. Kasacja jednostek natomiast jest dobrowolna i korzystna dla małych jednostek. Na zakończenie posiedzenia przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senator Jerzy Chróścikowski poinformował o przebiegu spotkania przewodniczących komisji senackich z marszałkiem Bogdanem Borusewiczem oraz o programie obchodów XX-lecia odrodzonego Senatu. Wiele uwagi poświęcono planowanemu w ramach tych uroczystości spotkaniu prezydiów komisji ds. rolnictwa wszystkich kadencji Senatu. * * * W pierwszym punkcie porządku posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej znalazło się rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o dokumentach paszportowych. W posiedzeniu uczestniczyli reprezentanci Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji: zastępca dyrektora Departamentu Spraw Obywatelskich Mirosława Hellich, główny specjalista ds. legislacji w Departamencie Prawnym Jolanta Płaza i radca ministra Tomasz Wójcik, Urzędu ds. Cudzoziemców: szef urzędu Rafał Rogala i dyrektor Biura Prawnego Bożena Sadowska, a także dyrektor Centrum Personalizacji Dokumentów Przemysław Więcław, radca ministra w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Konrad Białoszewski oraz przedstawiciel Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu Szymon Giderewicz. Ustawę omówił legislator Sz. Giderewicz. Sejm uchwalił ją na 42. posiedzeniu, 21 maja 2009 r., na podstawie pilnego projektu rządowego. Projekt ten był przedmiotem prac sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Komisja po rozpatrzeniu przedłożenia wprowadziła do niego poprawki, mieszczące się w meritum rozwiązań rządowych. W trakcie drugiego czytania nie zostały zgłoszone nowe poprawki. Ustawa została uchwalona w brzmieniu zaproponowanym przez komisję. Nowelizacja dotyczy określenia zasad wpisywania danych biometrycznych (odciski palców) do ewidencji paszportowej, sposobu przechowywania i przetwarzania danych biometrycznych, a także rozszerzenia katalogu informacji gromadzonych w ewidencjach paszportowych o dane dotyczące zastosowania, uchylenia lub zmiany środka zapobiegawczego w postaci zakazu opuszczania kraju połączonego z zatrzymaniem paszportu lub tymczasowym zatrzymaniem tego dokumentu. W paszportach uchodźców będą umieszczane odciski linii papilarnych, a dokumenty będą musieli odbierać osobiście. Zmiany te mają na celu dostosowanie polskiego prawa do regulacji unijnych. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Europejskiej z 2004 r. w paszportach i dokumentach podróży mają być zamieszczane dane biometryczne, tzn. wizerunek twarzy i odciski palców. Dokument musi zostać odebrany osobiście, co cudzoziemiec musi potwierdzić własnoręcznym podpisem. W wypadku osoby małoletniej natomiast odbioru dokumentu może dokonać jeden z opiekunów lub rodziców. Małoletni lub ubezwłasnowolniony, którzy ukończyli 13 lat, odbierają dokument podróży w obecności co najmniej jednego z rodziców lub opiekunów. Nowelizacja wprowadza także przepisy ograniczające czas przechowywania danych biometrycznych do dnia odebrania dokumentu przez cudzoziemca. Dane biometryczne są przechowywane w krajowym zbiorze rejestrów, ewidencji i wykazie w sprawach cudzoziemców "System pobyt". Zgodnie z ustawą dane z ewidencji paszportowych w postaci odcisków palców nie będą mogły być udostępniane Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, policji, prokuratorowi, sądowi, Służbie Więziennej, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Żandarmerii Wojskowej, szefowi Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych oraz Biuru Ochrony Rządu, czyli podmiotom generalnie uprawnionym do korzystania z danych zawartych w centralnej ewidencji paszportowej. Ustawa ma wejść w życie 29 czerwca 2009 r. Przedstawiciel biura legislacyjnego omówił dwie uwagi i propozycje poprawek. Odniosła się do nich dyrektor M. Hellich z MSWiA, która nie podzieliła opinii biura i zwróciła się do senatorów o przyjęcie ustawy bez poprawek. Ponieważ żaden z senatorów nie zgłosił się do dyskusji, senator Mariusz Witczak poddał pod głosowanie wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Komisja przyjęła go jednogłośnie. Na sprawozdawcę komisji na posiedzenie Izby wybrano senatora Sławomira Sadowskiego. W drugim punkcie porządku obrad senatorowie zajęli się rozpatrzeniem ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy o cudzoziemcach. Omówił ją przedstawiciel biura legislacyjnego Sz. Giderewicz. Ustawa ma na celu dostosowanie prawa polskiego do regulacji zawartych w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2252/2004 z 13 grudnia 2004 r. w sprawie norm dotyczących zabezpieczeń i danych biometrycznych w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez państwa członkowskie. Legislator nie zgłosił zastrzeżeń o charakterze legislacyjnych. Zwrócił jedynie uwagę na niekonsekwencje terminologiczne i przedstawił uwagi zawarte w opinii biura. Szef Urzędu ds. Cudzoziemców R. Rogala odniósł się do tych uwag i poprosił o przyjęcie ustawy bez poprawek. Wobec braku głosów w dyskusji przewodniczący senator M. Witczak poddał pod głosowanie wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek, jednogłośnie przyjęty przez komisję. Na sprawozdawcę komisji na posiedzenie Izby wybrano senatora M. Witczaka. * * * Podczas swojego posiedzenia Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą wystosowała apel do Ministerstwa Spraw Zagranicznych o nielikwidowanie etatów polonijnych i promocyjnych w placówkach konsularnych na Białorusi. W przyjętym apelu stwierdzono, że komisja "z najwyższym niepokojem" przyjęła informację o likwidacji tych etatów w trzech konsulatach RP na Białorusi - w Brześciu, Grodnie i Mińsku. Senatorowie zwrócili się o ponowne rozważenie zasadności likwidacji tych etatów. W apelu skierowanym do ministra Radosława Sikorskiego senatorowie przypomnieli, że powszechnie wiadomo, iż próby legalizacji Związku Polaków na Białorusi nie powiodły się, jego działalność jest inwigilowana przez białoruski aparat bezpieczeństwa, działacze szykanowani, a majątek, będący podstawą materialną istnienia związku, został wyprowadzony do fasadowej organizacji "Łącznikowcy". W apelu wskazano ponadto, że jedyną polską organizacją działającą legalnie na Białorusi jest Polska Macierz Szkolna, ale i jej poczynania władze białoruskie "w znacznej mierze paraliżują", odmawiając zgody na organizację jakichkolwiek imprez, choćby nawet bezpośrednio związanych z edukacją. W opinii senatorów, w tych warunkach życie społeczne środowisk Polaków uległoby "całkowitemu unicestwieniu, gdyby nie pomoc konsulatów RP, które są jedynymi podmiotami zdolnymi do organizowania tak bardzo potrzebnych wydarzeń kulturalnych, imprez sportowych i charytatywnych". Zdaniem Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą, konsulaty są w stanie wykonywać te zadania właśnie dzięki zaangażowanej pracy konsulów ds. Polonii i promocji. Jak podkreślono w apelu, ich działalność spotyka się z ogromnym uznaniem zarówno środowisk polskich na Białorusi, jak również senatorów RP. Jednocześnie komisja wyraziła przekonanie, że likwidacja tych stanowisk uniemożliwi należyte wykonywanie obowiązków, jakie ciążą na państwie polskim wobec rodaków mieszkających za wschodnią granicą. Podczas posiedzenia Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą rozpatrzono także wnioski o zlecenie zadań państwowych w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą, złożone przez jednostki niezaliczone do sektora finansów publicznych. Komisja zaopiniowała następujące wnioski o przyznanie dotacji z budżetu Kancelarii Senatu: Wnioski o zlecenie zadań o charakterze programowym i przyznanie dotacji na ich wykonanie (wnioski odłożone):
Wnioski złożone po terminie:
Podczas tego posiedzenia senatorowie zapoznali się też ze sprawozdaniem senator Janiny Fetlińskiej z jej spotkań z Polonią w Dortmundzie, w Niemczech. * * * Podczas posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o dokumentach paszportowych. Rozwiązania zawarte w nowelizacji sejmowej, uchwalonej na podstawie pilnego projektu rządowego, omówiła wicedyrektor Departamentu Spraw Obywatelskich w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Mirosława Hellich. Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które zgłosiło uwagi o charakterze legislacyjnym i propozycje stosownych poprawek. Uwag nie podzieliła obecna na posiedzeniu przedstawicielka MSWiA. Rozpatrywana nowela zawiera przepisy mające na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej i dotyczy przede wszystkim zasad przechowywania w ewidencjach paszportowych danych biometrycznych w postaci odcisków palców. Dane biometryczne w postaci wizerunku twarzy będą wpisywane i przechowywane na dotychczasowych zasadach. W wyniku głosowania Komisja Spraw Zagranicznych opowiedziała się za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o dokumentach paszportowych. Ustalono, że sprawozdanie w tej sprawie podczas posiedzenia plenarnego złoży senator Dorota Arciszewska-Mielewczyk. Następnie senatorowie przystąpili do rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy o cudzoziemcach. Przyjęcie ustawy, uchwalonej przez Sejm z przedłożenia Rady Ministrów, wniesionego w trybie pilnym, rekomendował szef Urzędu ds. Cudzoziemców Rafał Rogala. Senackie biuro legislacyjne nie zgłosiło zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym do ustawy sejmowej. W przedstawionej opinii zwrócono jedynie uwagę na pewne niekonsekwencje terminologiczne. Rozpatrywana przez komisję ustawa zmierza do wykonania prawa Unii Europejskiej i dostosowuje polskie prawo do rozporządzenia Rady (WE) nr 2252/2004 w sprawie norm dotyczących zabezpieczeń i danych biometrycznych w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez państwa członkowskie. Nowela umożliwia pobieranie od cudzoziemców odcisków linii papilarnych w celu umieszczenia ich w dokumencie podróży, przewidzianym w Konwencji Genewskiej. Ponadto określa zakaz wykorzystywania danych biometrycznych w postaci odcisków linii papilarnych do innych celów niż sprawdzanie autentyczności dokumentu i tożsamości jego posiadacza. W wyniku głosowania senatorowie postanowili zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy o cudzoziemcach. Ustalono, że w imieniu komisji stanowisko w tej sprawie podczas posiedzenia plenarnego przedstawi senator Grzegorz Czelej. Kolejną część posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych poświęcono bieżącej sytuacji na Bliskim Wschodzie. Gośćmi senatorów byli ambasador Palestyny w Polsce Khaled Naef Ghazal Soufan i wiceminister spraw zagranicznych Jacek Najder. Ambasador Palestyny szczegółowo omówił proces pokojowy na Bliskim Wschodzie i ostatnie inicjatywy, zmierzające do stabilizacji sytuacji w tym regionie i utworzenia niepodległego państwa palestyńskiego, m.in. podejmowane przez tzw. kwartet i przywódców państw arabskich. Wiceminister J. Najder przedstawił natomiast stanowisko naszego kraju w sprawie sytuacji na Bliskim Wschodzie i trwającego procesu pokojowego. Tego samego dnia senatorowie z Komisji Spraw Zagranicznych zapoznali się z informacją podsumowującą dorobek Rady Europy i polskie w niej uczestnictwo Na temat historii i działalności Rady Europy, a także polskiego w niej uczestnictwa podczas posiedzenia wypowiadali się także pierwszy polski ambasador przy tej instytucji prof. Jerzy Regulski, ambasador w latach 2001-2004 Krzysztof Kocel, wieloletni parlamentarzysta i członek delegacji parlamentarnej, a obecnie eurodeputowany Andrzej Wielowieyski, dyrektor Departamentu Narodów Zjednoczonych i Praw Człowieka Marcin Nawrot, a także Ewa Januszewicz z Biura Informacji Rady Europy. W dyskusji skoncentrowano się przede wszystkim na roli Rady Europy i stojących przed nią wyzwaniach, a także relacjach między tą instytucją a Unią Europejską. Poruszano także zagadnienia dotyczące prac stałej delegacji polskiego parlamentu do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. * * * Senatorowie z Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, Komisji Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisji Ustawodawczej przystąpili do pierwszego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Rozpatrywany projekt zgłosiła grupa senatorów PiS, która upoważniła senatora Zbigniewa Cichonia do reprezentowania ich w dalszych pracach nad tą nowelizacją. Proponowana nowelizacja zmierza do umożliwienia zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzeń małżonków zatrudnionych w firmach rodzinnych. Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami, osoba prowadząca działalność gospodarczą może zatrudnić w swojej firmie małżonka, ale wypłaconego mu wynagrodzenia nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu. Według autorów projektu, nie ma racjonalnych podstaw do wykluczenia zapłaty za pracę współmałżonka z kosztów. Ich zdaniem, obecne regulacja dyskryminuje rodzinę i stanowi zaporę dla powstawania firm rodzinnych. Tymczasem senatorowie uważają, że firmy takie mają największą wydajność i są najmniej podatne na kryzysy ekonomiczne. Jak napisano w uzasadnieniu projektu, faktycznie i tak z reguły żona pracuje w firmie męża, tyle że gratis, bo zawarcie z nią umowy o pracę nie ma sensu, skoro kosztów wynagrodzenia nie można zaliczyć do wydatków, które pomniejszają dochód. W istocie stanowi to jeszcze dyskryminację kobiet. Wnioskodawcy są zdania, że proponowana przez nich zmiana zlikwiduje wskazane dyskryminacje, spowoduje zmniejszenie bezrobocia, a zarazem zagwarantuje własne środki utrzymania małżonkowi i w przyszłości świadczenia emerytalno-rentowe. Jak stwierdzono, w dobie obecnego kryzysu może być cząstkowym remedium, przyczyniając się do rozwoju gospodarczego. Podczas posiedzenia opinię resortu finansów przedstawił wiceminister Jacek Grabowski. Ministerstwo negatywnie oceniło zgłoszoną propozycję. Zwrócono uwagę, że zaliczenie do kosztów podatkowych wynagrodzenia małżonka powodowałoby, iż kwota ta, z jednej strony, pomniejszałaby przychód osoby prowadzącej działalność, a z drugiej - stanowiłaby przychód małżonka tej osoby ze stosunku pracy lub osobiście wykonywanej działalności. Od przychodu tego trzeba byłoby obliczyć koszty uzyskania w formie zryczałtowanej. Jak napisano w opinii resortu, oznacza to, że pewna kwota byłaby w istocie dwa razy traktowana jako koszt uzyskania przychodu, co obniżałoby wysokość zobowiązania podatkowego z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. Ponadto resort zwrócił uwagę, że dodatkowym argumentem przeciw proponowanym rozwiązaniom jest przewidziana w ustawie o PIT możliwość wspólnego opodatkowania się małżonków oraz zasady odliczania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w wypadku, gdy jeden z małżonków prowadzi działalność gospodarczą, a drugi "współpracuje" przy jej prowadzeniu. Zastrzeżeń do projektu nie zgłosiło natomiast Ministerstwo Gospodarki. W związku z rozbieżnymi opiniami o rozpatrywanym projekcie senator Kazimierz Kleina zaproponował, by zwrócić się do strony rządowej o przedstawienie jednolitego stanowiska w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak ustalono, prace połączonych komisji nad tym projektem będą kontynuowane po otrzymaniu tego stanowiska. 27 maja 2009 r. Posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych zwołano w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Opinię na temat sejmowej nowelizacji, uchwalonej na podstawie projektu przygotowanego przez sejmową Komisję "Przyjazne Państwo", przedstawił dyrektor Departamentu Podatku Akcyzowego i Ekologicznego w Ministerstwie Finansów Wojciech Bronicki. Sejmowa nowela zakłada ułatwienia dla importerów gazu płynnego oraz producentów tytoniu i przywraca obowiązującą do 1 marca 2009 r. możliwość zawieszenia poboru akcyzy w wypadku importu gazu płynnego. Zmiany pozwalają też większej grupie firm korzystać z ryczałtowego zabezpieczenia akcyzowego, które wymaga zaangażowania jedynie 30% środków zabezpieczenia. Uchwalone zmiany przedłużają po 30 czerwca 2009 r. ważność znaków akcyzy sprzed podwyżki z początku roku. Firmy, które mają zapasy znaków akcyzy, zapłacą za nie opłatę legalizacyjną - różnicę między niższą, starą akcyzą a nową, wyższą. W wyniku głosowania Komisja Budżetu i Finansów Publicznych opowiedziała się za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senatora Piotra Gruszczyńskiego. * * * Podczas wspólnego posiedzenia Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisji Ustawodawczej przeprowadzono pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Projekt ustawy, realizujący wyrok Trybunału Konstytucyjnego, wniosła Komisja Ustawodawcza. Do reprezentowania komisji w dalszych pracach nad tą inicjatywą upoważniono senatora Zbigniewa Cichonia. Senatorowie wysłuchali uwag sędziego Piotra Pełczyńskiego z Departamentu Legislacyjno-Prawnego Ministerstwa Sprawiedliwości. Zapoznali się także z opinią Stowarzyszenia Sędziów "Iustitia", które zaproponowało zmiany w art. 1 projektu. Mając na uwadze konieczność wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 16 grudnia 2008 r. i kierując się brzmieniem jego sentencji i motywami uzasadnienia, w projekcie zaproponowano, by zmiana ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych polegała na uzupełnieniu dotychczasowego brzmienia art. 28 o wyraźne wskazanie, że punktem odniesienia przy obliczaniu opłaty od apelacji w postępowaniu uproszczonym jest wartość przedmiotu zaskarżenia. W ten sposób w wymienionym trybie (faza postępowania odwoławczego) przywrócona zostanie opłata rosnąca progresywnie. Za zasadne uznano także zamieszczenie w projekcie ustawy nowelizującej przepisu przejściowego, formułującego regułę działania nowego prawa w tych sprawach, w których apelacje zostaną wniesione po wejściu ustawy w życie. Proponowana ustawa nie powoduje skutków finansowych dla budżetu państwa i jest zgodna z prawem Unii Europejskiej. W wyniku głosowania połączone komisje poparły zmianę sugerowaną w opinii stowarzyszenia "Iustitia", zgłoszoną następnie przez senatora Marka Trzcińskiego. Na sprawozdawcę stanowiska komisji podczas drugiego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wybrano senatora Z. Cichonia. * * * Podczas posiedzenia Komisji Spraw Unii Europejskiej, zgodnie z ustawą z 11 marca 2004 r. o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, zaopiniowano następujące projekty aktów prawnych UE: Rozpatrzenie w trybie art. 6 ust. 1
Instytucja wiodąca: Ministerstwo Finansów. Referent: senator Jan Wyrowiński. Przedstawiciel rządu: podsekretarz stanu Dariusz Daniluk. Komisja Spraw Unii Europejskiej rozpatrzyła projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady i postanowiła nie wnosić uwag.
Instytucja wiodąca: Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Referent: senator Tomasz Misiak. Przedstawiciel rządu: sekretarz stanu Jan Borkowski. Komisja Spraw Unii Europejskiej rozpatrzyła projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady i postanowiła nie wnosić uwag.
- w trybie art. 6 ust. 1 - sygnatury Komisji Europejskiej: COM(2009) 218, COM(2009) 216, COM(2009) 202, COM(2009) 198, COM(2009) 189, COM(2009) 187, COM(2009) 186, COM(2009) 182, COM(2009) 176, COM(2009) 173, COM(2009) 168, COM(2009) 167, COM(2009) 136, COM(2009) 135, COM(2009) 129, COM(2008) 779; - w trybie art. 6 ust.4 - sygnatura Komisji Europejskiej: COM(2009) 199. * * * Podczas posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej rozpatrywano ustawę o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Ustawę omówił wiceprezes Rządowego Centrum Legislacji Jacek Krawczyk. Jak stwierdził, dostosowuje ona polskie prawo do wyroku Trybunału Konstytucyjnego, dotyczącego niezgodności z konstytucją zapisów kodeksu pracy upoważniających Radę Ministrów do wydania rozporządzenia w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznania i stwierdzenia chorób zawodowych. Trybunał Konstytucyjny uznał, że zapisy nakładające na podmioty określone obowiązki muszą być zawarte w ustawie, a nie delegowane do aktu niższej rangi. Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które zgłosiło 2 propozycje poprawek, doprecyzowujących zapisy sejmowej nowelizacji. Negatywną opinię na temat postulowanych zmian wyraził wiceprezes J. Krawczyk. Żaden z senatorów nie zgłosił swoich propozycji poprawek. W związku z tym przewodniczący obradom senator Jan Wyrowiński poddał pod głosowanie wniosek o przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek. Komisja przyjęła go jednogłośnie (11 głosów za). Na sprawozdawcę stanowiska komisji w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw wybrano senatora Stanisława Iwana. W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji. Rozwiązania przyjęte w sejmowej nowelizacji omówił podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Radosław Mleczko. Przypomniał, że ustawa, wniesiona jako projekt senacki, stanowi wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego w zakresie niezgodności z konstytucją zapisów określających tryb wyboru oraz odwołania rady pracowników w zależności od przynależności pracowników do reprezentatywnej organizacji związkowej. Uwag o charakterze legislacyjnym do sejmowej noweli nie zgłosiło senackie biuro legislacyjne. Ustawa nie budziła także kontrowersji wśród senatorów. W związku z tym przewodniczący Komisji Gospodarki Narodowej senator J. Wyrowiński poddał pod głosowanie wniosek o przyjęcie rozpatrywanej ustawy bez poprawek. Uzyskał on jednomyślne poparcie członków komisji. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w sprawie ustawy o zmianie ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji wybrano senatora Krzysztofa Majkowskiego. 28 maja 2009 r. Senatorowie z Komisji Gospodarki Narodowej i Komisji Ustawodawczej postanowili nie zgłaszać zastrzeżeń do ustawy o zmianie ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego. Ustalono, że w imieniu połączonych komisji jej przyjęcie bez poprawek zarekomenduje Izbie senator Stanisław Iwan. Podczas posiedzenia sejmową nowelizację, uchwaloną na podstawie projektu wniesionego przez Radę Ministrów, przedstawił wiceminister sprawiedliwości Zbigniew Wrona. Żadnych uwag o charakterze legislacyjnym do rozpatrywanej noweli nie zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. Sejmowa nowelizacja doprecyzowuje art. 7 ustawy nowelizowanej, aby wprost z tego przepisu wynikało, który moment (chwila zawarcia umowy) należy brać pod uwagę w wypadku oceny wiedzy kupującego o niezgodności towaru z umową, co wyłącza odpowiedzialność sprzedawcy za tę niezgodność. Dotychczasowa ustawa nie rozstrzyga wyraźnie tej kwestii. Zarówno w dyrektywie 99/44 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji (art. 2 ust. 3), jak i w Konwencji Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów (art. 35 ust. 3) jako moment właściwy dla dokonania tej oceny wskazano zawarcie umowy. W związku z tym, że Komisja Europejska zwróciła się do Polski o wyjaśnienie braku w transpozycji dyrektywy wyraźnego wskazania chwili, w której następuje ocena wiedzy konsumenta co do zgodności towaru z umową, Polska zobowiązała się uzupełnić tę ustawę. Ustawa ma wejść w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. W drugim punkcie porządku dziennego senatorowie rozpatrzyli ustawę o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych, uchwalonej na podstawie projektu przygotowanego przez Komisję Nadzwyczajną "Przyjazne Państwo" do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji. W myśl uzasadnienia projektu celem nowelizacji jest "uelastycznienie zasad funkcjonowania spółek akcyjnych oraz doprecyzowanie przesłanek ograniczenia prawa głosu". W aktualnym stanie prawnym statut może ograniczyć prawo głosu akcjonariuszy dysponujących powyżej jednej piątej ogółu głosów w spółce. Ograniczenie to może dotyczyć wyłącznie wykonywania prawa głosu z akcji przekraczających limit głosów określony w statucie. Rozpatrywana nowelizacja obniża próg procentowy głosów w spółce, po przekroczeniu którego statut spółki może ograniczyć prawo głosu akcjonariusza. Artykuł 411 § 3 kodeksu spółek handlowych w nowym brzmieniu ustala ten próg na poziomie jednej dziesiątej ogółu głosów w spółce. Ustawodawca rozstrzygnął również, że do liczby głosów, jakimi dysponuje akcjonariusz, dolicza się głosy, które przysługują mu na podstawie innego tytułu prawnego, w szczególności zastawu lub użytkowania. Do tej pory budziło to wątpliwości interpretacyjne. Ponadto przyjęto, że ograniczenie prawa głosu może, jeśli statut tak stanowi, dotyczyć także osób niebędących akcjonariuszami, które dysponują prawem głosu na podstawie innego tytułu prawnego, w szczególności zastawu lub użytkowania. Ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. Rada Ministrów w swoim stanowisku wobec komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych poparła projekt, wskazując, że proponowane zmiany doprecyzowują dyskusyjną do tej pory kwestię głosów z akcji innych podmiotów. W opinii rządu, przyczyni się to do zwiększenia pewności obrotu gospodarczego i wzmocni stabilność działania spółek, a także polepszy standardy ochrony akcjonariuszy mniejszościowych. Żadnych uwag o charakterze legislacyjnym do rozpatrywanej noweli sejmowej nie zgłosiło senackie biuro legislacyjne. W wyniku głosowania Komisja Gospodarki Narodowej i Komisja Ustawodawcza postanowiły zarekomendować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych. Na sprawozdawcę stanowiska połączonych komisji w tej sprawie wybrano senatora Marka Trzcińskiego. * * * Na wspólnym posiedzeniu Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich oraz Komisji Ustawodawczej przeprowadzono pierwsze czytanie projektu uchwały Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich w sprawie zmiany Regulaminu Senatu. Zaproponowane zmiany omówił senator Piotr Zientarski. Jak stwierdził, sprowadzają się one do wprowadzenia zasady jawnego głosowania w sprawie odwołania przewodniczącego i zastępcy komisji w wypadku złożenia przez nich pisemnej rezygnacji z pełnionej funkcji, rozszerzenia zakresu przedmiotowego działania Komisji Ustawodawczej, a także ograniczenia od kolejnej kadencji Senatu liczby zastępców przewodniczących komisji. Jednocześnie senator P. Zientarski zgłosił poprawkę do projektu uchwały, polegającą na tym, że komisja licząca więcej niż 10 członków może wybrać ze swego składu drugiego zastępcę przewodniczącego. Zmniejszenie liczby członków komisji poniżej 11 powoduje wygaśnięcie funkcji drugiego zastępcy przewodniczącego komisji. Podczas dyskusji senatorowie negatywnie ocenili poprawkę zaproponowaną przez senatora P. Zientarskiego. W wyniku dyskusji senator P. Zientarski wycofał zgłoszoną zmianę i przedstawił wniosek o przyjęcie bez poprawek projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Senatu. Wniosek został przyjęty przy jednym głosie wstrzymującym się. Na sprawozdawcę połączonych komisji wybrano senatora P. Zientarskiego. do góry 29 maja 2009 r. w Senacie odbyło się posiedzenie poszerzonej komisji stałej Konferencji Parlamentarnej Morza Bałtyckiego. Uczestniczyli w nim parlamentarzyści delegowani przez parlamenty krajowe państw członkowskich, m.in. przewodniczący delegacji Sejmu i Senatu do konferencji senator Ryszard Górecki. Tematem posiedzenia jest przygotowanie strategii konferencji w obszarze Partnerstwa Wschodniego, a także kwestia bezpośredniego partnerstwa krajów obszaru Morza Bałtyckiego z Białorusią. Rada powstała w 1992 r. z inicjatywy Danii i Niemiec. Stanowi forum dla ściślejszej współpracy krajów regionu Morza Bałtyckiego. Podczas obrad przyjęto wstępnie raporty dotyczące m.in. rynku pracy oraz spraw energetycznych i zmian klimatycznych. Przygotowano także program kolejnej Konferencji Parlamentarnej Morza Bałtyckiego, która odbędzie się na przełomie sierpnia i września w Nyborgu, w Danii. Według senatora R. Góreckiego będą tam dyskutowane kwestie dotyczące bezpieczeństwa energetycznego i związanej z tym dywersyfikacji źródeł energii, a także kwestia zmian klimatycznych. Ważnym tematem będzie też sprawa stanowisk poszczególnych krajów wobec Gazociągu Północnego. Zostanie też powołana kolejna grupa robocza. Zajmie się ona opracowaniem strategii współpracy państw obszaru bałtyckiego w zakresie regionalnego bezpieczeństwa cywilnego. Chodzi m.in. problem migracji i terroryzmu. W opinii senatora R. Góreckiego, Polska była do tej pory zbyt mało aktywna na forum Konferencji Parlamentarnej Morza Bałtyckiego. Tymczasem, jak zauważył, "prawie 40% obszaru zlewni Bałtyku to Polska. Prawie 40% społeczeństwa obszaru Bałtyku to ludność Polski. Powinniśmy być więc tutaj liderami" - zaznaczył. Jak stwierdził senator w czasie rozmowy z prasą, Polska może na forum konferencji zawalczyć m.in. o sprawę Gazociągu Północnego, pokazując i forsując nasze stanowisko. "To jest trudna walka o sprawy polskie, ale ona musi się odbywać. Gdy patrzę na aktywność innych krajów i aktywność w przeszłości naszych parlamentarzystów, oceniam, że ona była za mała. Gdyby nasi posłowie i senatorowie byli aktywniejsi, wiele spraw polskich w obszarze północnej linii gazowej byłoby załatwionych" - zaznaczył. Jak podkreślił senator R. Górecki, Polska nie zgadza się, by włączyć Białoruś do Rady Państw Morza Bałtyckiego w obecnej sytuacji wewnętrznej w tym kraju. "Gdybyśmy włączyli ją, oznaczałoby to akceptację obecnego stanu politycznego w tym państwie" - zauważył senator. Jak zaznaczył, oficjalne stanowisko polskiego rządu w tej sprawie jest takie, by dać Białorusi status obserwatora Radzie. do góry 17-18 maja 2009 r. we Włoszech odbyły się uroczyste obchody 65. rocznicy bitwy o Monte Cassino. Oprócz kombatantów wzięli w nich udział prezydent Lech Kaczyński, senatorowie: Piotr Ł.J. Andrzejewski, Barbara Borys-Damięcka i Stanisław Zając, a także przedstawiciele Sejmu, kierownik Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Janusz Krupski i delegacja Republiki Włoskiej. Pierwszego dnia wieczorem prezydent L. Kaczyński wydał dla kombatantów i gości oficjalne przyjęcie w Ambasadzie RP w Rzymie. Następnego dnia rano delegacje kombatantów na polskim cmentarzu wojennym na Monte Cassino złożyły kwiaty przy pomnikach: 3. Dywizji Strzelców Karpackich, 5. Kresowej Dywizji Piechoty i 4. Pułku Pancernego "Skorpion". Potem odbyło się uroczyste przekazanie sztandaru harcerzom ze Skawiny i ich uroczyste ślubowanie. Po przybyciu prezydenta i oficjalnej delegacji włoskiej na cmentarz polski rozpoczęły się tam obchody 65. rocznicy bitwy o Monte Cassino. Odegrano hymny Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Włoskiej. Odprawiona została msza św. i odmówiono modlitwy ekumeniczne. Przemówienia okolicznościowe wygłosili weteran - prof. Wojciech Narębski i prezydent L. Kaczyński. Prezydent powiedział, że "dziś walczymy w Polsce o powrót pamięci. Staramy się to czynić od kilku lat". "Niech ta uroczystość będzie ważnym wyrażeniem woli uczczenia pamięci bohaterów" - dodał. Prezydent przypomniał, że pokolenie jego rodziców toczyło krwawą wojnę, a jego pokolenie - bezkrwawą walkę o wolną Polskę. "Dziś Polska jest wolna, jest w NATO, a Niemcy są naszym podwójnym sojusznikiem" - zaznaczył. Prezydent L. Kaczyński zwrócił także uwagę, że obecnie i Włochy są sojusznikiem Polski. Podziękował władzom włoskim za opiekę nad cmentarzem żołnierzy polskich na Monte Cassino, również w trudnych czasach, kiedy "Polska była na mapie świata, ale nie była państwem w pełni suwerennym". Prezydent oddał hołd żołnierzom walczącym pod Monte Cassino i innym żołnierzom walczącym o wolną Polskę poza granicami i w kraju. Szczególną cześć oddał gen. Władysławowi Andersowi, który - jak podkreślił - był "znakomitym twardym dowódcą", potrafił działać w najtrudniejszych warunkach, zarówno wojskowych jak i politycznych, w stalinowskiej Rosji lat czterdziestych. W opinii prezydenta, Monte Cassino odegrało rolę symboliczną, gdyż dodawało ducha innym Polakom - żołnierzom Armii Krajowej podczas powstania warszawskiego. Po południu odbyła się ceremonia wręczenia weteranom odznaczeń "Pro Memoria". 17 stycznia 1944 r. rozpoczęła się operacja Shingle - atak Amerykanów na linię Gustawa i Monte Cassino, rozpoczynający batalię o wzgórze, zakończoną 18 maja 1944 r. zwycięskim natarciem polskiego 2. korpusu pod dowództwem generała W. Andersa. Bitwa o Monte Cassino była jedną z największych bitew II wojny światowej na froncie zachodnim. Straty obu stron wyniosły ponad 200 tysięcy żołnierzy. Poległo tam także 924 żołnierzy polskich, 2930 odniosło rany, a 345 uznano za zaginionych. * * * 18 maja 2009 r. marszałek Bogdan Borusewicz wziął udział w uroczystości zawieszenia modelu gdańskiego okrętu "St. Jacob", która odbyła się w Dworze Artusa w Gdańsku. Wydarzenie poprzedziły wystąpienia dotyczące m.in. kultu św. Jakuba, jego śladów w Gdańsku, szpitala św. Jakuba gdańskiej gildii szyprów w latach 1409-1945, a także dziejów kolekcji modeli okrętów w Dworze Artusa oraz o rekonstrukcji modeli historycznych okrętów. Okazały model mniej więcej z 1695 r. po gruntownej renowacji stanowi znaczące wzbogacenie kolekcji modeli okrętów w Dworze Artusa. * * * 18 maja 2009 r. senator Włodzimierz Cimoszewicz wystąpił z wykładem na wydziale prawa uniwersytetu w Białymstoku podczas międzynarodowej konferencji "Wpływ członkostwa nowych państw UE na relacje ze wschodnimi państwami ościennymi". Wzięli w niej udział naukowcy z Polski, Rosji, Mołdowy, Czech i Białorusi. Podczas dwudniowego spotkania dyskutowano m.in. o wpływie rozszerzenia UE na swobodny przepływ osób i towarów, ograniczeniach współpracy gospodarczej i politycznej oraz problemach międzynarodowego bezpieczeństwa, w tym zagrożeniu przestępczością transgraniczną. Senator W. Cimoszewicz mówił o idei Partnerstwa Wschodniego. W jego opinii, projekt daje Polsce wielkie możliwości rozwoju współpracy ze wschodnimi sąsiadami, w pierwszej kolejności - z Białorusią i Ukrainą. Zauważył, że UE sygnalizuje Białorusi gotowość współdziałania. Jak mówił, za wcześnie, by powiedzieć o tej inicjatywie coś krytycznego, należy się teraz skupić na szukaniu możliwości, które w niej tkwią. Program Partnerstwa Wschodniego skierowany jest do sześciu byłych republik radzieckich: Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy. Ma zbliżyć te kraje do Unii Europejskiej, ale nie jest gwarancją przyszłego członkostwa w niej. Wśród celów tej inicjatywy są integracja gospodarcza z rynkiem UE i otwarcie drogi do stopniowej liberalizacji wizowej dla państw partnerskich. Ostatecznym celem miałby być ruch bezwizowy. * * * 20 maja 2009 r. w Pałacu Prezydenckim odbyła się debata o rolnictwie. W debacie, zorganizowanej w środę w Pałacu Prezydenckim przez powołaną przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Radę ds. Wsi i Rolnictwa, uczestniczyli przedstawiciele rządu, parlamentu, instytucji i organizacji reprezentujących interesy polskiej wsi oraz związków zawodowych. Senat reprezentowali przewodniczący i wiceprzewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi senatorowie Jerzy Chróścikowski oraz Piotr Głowski i Ireneusz Niewiarowski. Inaugurując debatę, prezydent L. Kaczyński zaapelował o podjęcie dyskusji nad przyszłym modelem polskiego rolnictwa przy jego regionalnym zróżnicowaniu, dochodach rolników, a także różnicach między dochodami ludzi na wsi i w mieście W opinii prezydenta, wyrównywanie szans edukacyjnych i równy dostęp do ochrony zdrowotnej to podstawa demokracji. "Uważałem, uważam i będę uważał, że są dwie podstawowe wartości, w których im mniejszą rolę będzie odgrywał rynek, tym lepiej. To jest dostęp do edukacji, czyli dostęp do społecznego awansu, do życiowego sukcesu i drugi - zdrowie" - mówił prezydent L. Kaczyński. W ocenie prezydenta, należy rozmawiać o tym, jak będzie wyglądała polityka rolna Unii Europejskiej po 2013 r. "Trzeba się skoncentrować, co będzie za 4 lata - po 2013 r., szczególnie, że reforma polityki rolnej jest szeroko postulowana" - powiedział. "Prezydent nie kieruje rządem, ministerstwem rolnictwa. Nie w mojej gestii jest bezpośrednia polityka rolna. Ale moim zadaniem jest organizować, inicjować i moderować" - mówił L. Kaczyński. "Uczyniłem to, powołując radę, czynię to poprzez to spotkanie - podkreślił. * * * 21 maja 2009 r. w siedzibie Polskiej Akademii Nauk w Warszawie odbyła się sesja "Wychodzenie Polski z komunizmu - 20. rocznica wyborów czerwcowych 1989 roku". Uczestniczyli w niej m.in. prezydent Lech Kaczyński, marszałek Senatu Bogdan Borusewicz i marszałek Sejmu Bronisław Komorowski. Historyk Andrzej Friszke ocenił, że w roku 1989 mamy do czynienia z kompromisem pomiędzy dwoma potężnymi siłami działającymi nie tylko w państwie, ale i w społeczeństwie polskim. "W kontekście przemian 1989 r. mało się mówi o władzy, a była tam ona czynnikiem ważnym. Mówiąc «władza», mam na myśli cały ten konglomerat instytucji i służb składających się na to pojęcie, i stanowiący potężny układ instytucjonalno-ludzki, który kruszył się, ale jednak był" - mówił. W jego opinii, ten układ władzy wszedł w roku 1989 w fazę kryzysu ideologicznego i instytucjonalnego, uniemożliwiającego oddziaływanie na społeczeństwo i kierowanie nim. "Próbą przywrócenia zdolności kierowania społeczeństwem i jego postawami w gruncie rzeczy był stan wojenny" - dodał historyk. Jego zdaniem, władze zrozumiały wówczas, że trzeba coś z tym zrobić, przełamać pogłębiający się kryzys gospodarczy, z czasem uświadomiły sobie jednak, jak jest on ciężki i jak źle rokuje na przyszłość. "Cała przemiana roku 1989 była w dużej mierze spowodowana stanem katastrofy gospodarczej, który wpłynął zarówno na horyzont myślenia władzy, jak i opozycji. Władza musiała myśleć o reformie, co do której było wiadomo, że będzie kosztowna społecznie" - powiedział A. Friszke. Zaznaczył, że według niego tamta sytuacja stanowi genezę zaproszenia opozycji do Okrągłego Stołu. "Drugim czynnikiem przystąpienia do rozmów było dążenie opozycji do szukania porozumienia, trzecim zaś - Kościół katolicki w postaci działań episkopatu oraz papieża Jana Pawła II, któremu Polska zdaje się zawdzięczać amnestie z lat osiemdziesiątych" - mówił. Jak podsumował, "konsekwencją tych wszystkich działań były wybory, powstanie rządu Tadeusza Mazowieckiego i pokojowe przejście do budowania systemu demokratycznego z ominięciem fazy ostrego konfliktu i triumfu jednych nad drugimi. Doprowadziło to do sytuacji, że wszyscy obywatele, bez względu na przeszłość, mogli uczestniczyć w budowie demokratycznego społeczeństwa". W ocenie historyka Andrzeja Paczkowskiego, rozpoczynające proces przemian wprowadzenie stanu wojennego stworzyło także zupełnie nową jakość w oddziaływaniu na Polskę z zewnątrz. "Wcześniej na terenie Polski aktywny był Związek Radziecki, który naciskał na skończenie z rebelią «Solidarności«. Z kolei USA zajmowały pozycję «patrzymy i czekamy», nie miały instrumentu ani pomysłu, jak angażować się w sprawy polskie. 13 grudnia odwrócił sytuację" - opowiadał A. Paczkowski. Jak zaznaczył, wypełniono wówczas podstawowe żądanie ZSRR, więc przeszedł on na pozycję wyczekującą, Amerykanom natomiast stan wojenny dał możliwość prowadzenia polityki czynnej i wyznaczenia oczekiwań wobec Polski. Zdaniem historyka, czytając oficjalne dokumenty władz PRL z tamtego okresu, można zobaczyć, że komuniści przejmowali się sankcjami, zamrożeniem stosunków dyplomatycznych i naciskami Zachodu. "(...) przejęcie w ZSRR władzy przez Gorbaczowa zmieniło sytuację, wprowadzając zmiany w relacjach. Wprowadzono pewną swobodę reformowania systemu, a sam Okrągły Stół spotkał się z poparciem towarzyszy radzieckich, którzy uznali zwrot w polityce partii i włączenie opozycji do przemian w państwie za zgodny z kursem KPZR na normalizację stosunków z Zachodem i realizację idei budowy wspólnego domu europejskiego. Można więc powiedzieć, że Okrągły Stół był zwieńczeniem wysiłków amerykańskich i sowieckiego planu przebudowy, a więc ze strony zewnętrznej miał pełne poparcie" - zaznaczył A. Paczkowski. Prezydent L. Kaczyński podkreślił, że w jego ocenie "Solidarność" lat 1980-81 była "swoistym wzniesieniem fali rewolucyjnej, w wymiarze ideologicznym, nieznanym w Polsce od lat poprzedzających powstanie styczniowe". Przedstawiając swój punkt widzenia na tamte czasy, marszałek B. Borusewicz zaznaczył, że rok 1989 był okresem, kiedy strona rządowa zaczęła powoli tracić narzędzia władzy. "Kierując podziemiem, mieliśmy dlatego obawy wybuchu starć zbrojnych na ulicach. Dlatego chcieliśmy, by ten nasz opór był duży, ale nie taki, by wywołał przelew krwi. Drugim naszym zmartwieniem było, by nie doprowadzić do przeniknięcia agentów władz do naszych struktur i przejęcia w nich władzy. Myślę, że obu tych zagrożeń udało nam się w dużej mierze uniknąć" - zaakcentował marszałek B. Borusewicz. Osobistymi wspomnieniami podzielił się też marszałek Sejmu B. Komorowski. "Przypominam sobie epizod, kiedy mój ówczesny szef w Solidarności Antoni Macierewicz wysłał mnie z misją gaszenia strajku do Puław, mnie, człowieka niesłychanie radykalnego, który marzył, by czym prędzej te barykady wznieść. Pamiętam spotkanie z robotnikami, na którym mówiłem: «Panowie, chodzi o to, żeby nie weszli». I wtedy wstał taki starszy robotnik i powiedział: «Ty, student, co ty gadasz? Przecież chodzi o to, żeby wyszli». Myślę, że to dobrze ilustruje tamte realia" - powiedział marszałek B. Komorowski. Konferencję zakończyło przyjęcie przez sesję Zgromadzenia Ogólnego Polskiej Akademii Nauk uchwały w związku z przypadającą w tym roku 20. rocznicą wyborów czerwcowych 1989 r. Napisano w niej m.in.: "20 lat temu odwróciliśmy bieg historii. (...) Wyrażamy wdzięczność wszystkim tym, którzy brali w tym udział". * * * 22-23 maja 2009 r., w ramach obchodów Roku Polskiej Demokracji, organizowanych przez Senat RP, odbyła się konferencja Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego "Polska po 20 latach wolności", poświęcona przemianom społecznym ostatnich dwóch dekad. Patronatem honorowym spotkanie objęli wicemarszałek Marek Ziółkowski i rektor Uniwersytetu Warszawskiego prof. Katarzyna Chałasińska-Macukow. Podczas konferencji wystąpili polscy i zagraniczni socjologowie - zarówno ci, którzy byli uczestnikami przełomowych wydarzeń w historii Polski, jak i młodzi naukowcy, opisujący lata transformacji z wykorzystaniem instrumentarium socjologicznego. W zaprezentowanych podczas konferencji wystąpieniach podjęto próbę analizy i interpretacji w kategoriach teoretycznych, a także zaprezentowano świadectwa empiryczne, odnoszące się do polskich doświadczeń: zmian społecznych, ekonomicznych i politycznych, po 20 latach wolności w czterech obszarach tematycznych:
tożsamość - kim jesteśmy? (tożsamość narodowa Polaków, stosunek do obcych i mniejszości etnicznych, przemiany płci kulturowej, zmiany w sferze wartości).* * * 23 maja 2009 r. w Senacie 80 reprezentantów pierwszych i drugich klas gimnazjów: z Zespołu Szkół w Klembowie, Żółwinie oraz nr 56 i 112 w Warszawie, uczestniczyło w finałowym etapie programu "Edukacja dla demokracji". Przygotowany został przez Dział Edukacji Obywatelskiej Kancelarii Senatu RP, Muzeum Woli, Zamek Królewski w Warszawie i muzeum - pałac w Wilanowie. To jedna z inicjatyw podjętych w Roku Polskiej Demokracji, którym Senat RP ogłosił rok 2009. Program edukacyjny składał się z dwóch części: historycznej, która umożliwiła młodzieży poznanie początków demokracji w Rzeczypospolitej (m.in. kształtowanie się demokracji szlacheckiej w dawnej Polsce) i współczesnej, poświęconej ustrojowi Rzeczypospolitej i funkcjonowaniu demokracji w Polsce. Klasy pierwsze gimnazjów zgłębiały wiedzę historyczną, a drugoklasiści - współczesną. Celem programu było zapoznanie z wartościami demokracji - zarówno szlacheckiej, jak i współczesnej, z tym, co demokracja ze sobą niesie, jakie stwarza możliwości, jakie daje korzyści, wolności i prawa. Uczestnicy obu cykli spotkali się w sali obrad plenarnych Senatu. Przedstawiciele poszczególnych klas przedstawili przygotowane prace na temat demokracji współczesnej bądź historycznej. Wybór formy prezentacji pozostawiono uczniom. Prawie wszystkie grupy przygotowały prezentacje multimedialne, poświęcone m.in. wyborom do parlamentu polskiego i europejskiego, Senatowi, demokracji szlacheckiej, a także wspomnieniom z zajęć, w których uczniowie uczestniczyli. Uczniowie pierwszej klasy gimnazjum w Klembowie w swojej prezentacji opowiedzieli, jak wyglądały zajęcia. Podczas pierwszych, w Senacie, uczestnicy wcielili się w role najważniejszych urzędników Wielkiego Księstwa Litewskiego, takich jak np. marszałek wielki, marszałek nadworny, podskarbi. Później wzięli udział w symulacji obrad Sejmu wielkiego. Kolejne zajęcia odbyły się w Muzeum Woli i na polu elekcyjnym, gdzie uczniowie inscenizowali obrady sejmu elekcyjnego. Na Zamku Królewskim zaznajomili się z tym, jak wglądały sejmy konwokacyjne w czasie bezkrólewia. Całość zwieńczył festyn historyczny w Wilanowie, podczas którego uczniowie m.in. uczestniczyli w zawodach strzelania z łuku i uczcie staropolskiej w ogrodach pałacowych. Z kolei uczniowie klas drugich, którzy poznawali zasady współczesnej demokracji, rozpoczęli swój program od wizyty w miejscowym urzędzie gminy, gdzie m.in. poznawali zasady jego funkcjonowała, zaznajamiali się ze strukturą samorządową w Polsce oraz z ordynacją wyborczą do samorządu. Później mieli specjalne zajęcia w Sejmie i Senacie. Gimnazjaliści przeprowadzili również dyskusję o wartościach demokracji, będącą próbą porównania zasad i sposobu funkcjonowania demokracji szlacheckiej w dawnej Rzeczypospolitej i demokracji we współczesnej Polsce. W spotkaniu wzięli udział: wicemarszałek Senatu Zbigniew Romaszewski oraz nauczyciele, przedstawiciele kuratoriom, muzealnicy. "Dowiedzieliście się już, że istnieje takie słowo: «demokracja». Jest ono odmieniane przez wszystkie przypadki i przez wszystkich z uznaniem. Chwalone jest ono tak, że to pojęcie powoli zaczyna zatracać swój sens. Zaczyna być dobrem samym w sobie, a przecież demokracja to w gruncie rzeczy sposób układania stosunków wewnątrz społeczeństwa, wewnątrz zbiorowości ludzi, którzy mają często zupełnie inne różne, sprzeczne z sobą interesy" - powiedział do uczniów wicemarszałek Z. Romaszewski. Program "Edukacja dla demokracji" miał charakter pilotażowy. Trwał kilka miesięcy. Dział edukacyjny Kancelarii Senatu nie wyklucza możliwości powtarzania go w przyszłości. * * * Od 23 maja do 1 czerwca potrwa II Metropolitalne Święto Rodziny w czterech diecezjach: gliwickiej, sosnowieckiej, opolskiej i archidiecezji katowickiej. Patronat nad imprezą objęli wicemarszałek Krystyna Bochenek, metropolita katowicki abp Damian Zimoń, ordynariusz diecezji opolskiej abp Alfons Nossol i ordynariusz gliwicki bp Jan Wieczorek. Jak powiedziała wicemarszałek, "Święto obejmuje m.in. dwa ważne w naszej kulturze rodzinnej dni - Dzień Matki i Dzień Dziecka. Obchody ubiegłorocznego, pierwszego Metropolitalnego Święta Rodziny pokazały, że w dzisiejszym, zabieganym świecie, w którym czasu dla rodziny często nam brakuje, warto o niej w ten sposób przypominać". Uroczystości zainauguruje koncert popularnego dziecięcego zespołu "Arka Noego" w Domu Muzyki i Tańca w Zabrzu. W katedrach stolic biskupich odbędą się sumy, inaugurujące święto. W parafiach odprawiane będą msze święte w intencji rodzin. 30 maja w auli Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach podczas V Kiermaszu Wydawców Katolickich odbędzie się II Dyktando dla Rodzin "Bezbłędna rodzina". Zaplanowano też konkurs na portret matki, konkurs plastyczny "Stawiam na rodzinę", bieg rodzinny, pikniki i festyny w parafiach. W święto wpisuje się też doroczna majowa pielgrzymka mężczyzn i młodzieńców do Matki Boskiej Piekarskiej, zaplanowana na 31 maja. W obchody włączy się też Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk". * * * 27 maja 2009 r. marszałek Bogdan Borusewicz otworzył w Senacie wystawę "Wojciech Korfanty - współtwórca II Rzeczypospolitej". Marszałek przypomniał, że na 34. posiedzeniu Senat podjął uchwałę upamiętniającą Wojciecha Korfantego, współtwórcę II Rzeczypospolitej. W swoim wystąpieniu nakreślił sylwetkę tego polityka dwudziestolecia międzywojennego, który - jak napisano w uchwale - "przez swe umiłowanie Ojczyzny i ogromne poświęcenie zwrócił Polsce Górny Śląsk". Marszałek podkreślił dramatyzm losów Korfantego, który mimo swoich zasług dla niepodległej Polski ze względu na konflikt z sanacją był więźniem Berezy Kartuskiej. Jak powiedział: "Wojciech Korfanty to wielka postać polskiej historii, ale zarazem postać tragiczna. W dwudziestoleciu międzywojennym jeden wielki Polak Józef Piłsudski wsadził do więzienia drugiego wielkiego Polaka Wojciecha Korfantego. To przypomina nam o niedomaganiach demokracji II Rzeczypospolitej". Podczas uroczystości wicemarszałek Krystyna Bochenek odczytała list metropolity katowickiego abp. Damiana Zimonia. Z okazji otwarcia wystawy poświęconej W. Korfantemu arcybiskup przesłał wszystkim uczestnikom tej uroczystości słowa jedności i uznania. Życzył, by z tego spotkania zrodziło się dobro, "które jeszcze bardziej umocni więzi między synami i córkami Narodu Polskiego, dla którego tak pięknie i rzetelnie poświęcił się Wojciech Korfanty". Głos zabrał także stryjeczny wnuk bohatera wystawy - senator Bronisław Korfanty. Ekspozycję, z jego inicjatywy, przygotowało Archiwum Państwowe w Katowicach. Uczestników uroczystości otwarcia oprowadzał autor wystawy prof. Zygmunt Woźniczka z Uniwersytetu Śląskiego. Po uroczystości otwarcia odbyła się dyskusja panelowa, poświęcona działalności tego wybitnego polityka i patrioty, zatytułowana "Aktualność polityki Wojciecha Korfantego. Zadania na XXI wiek". Na Śląsku rok 2009 został ogłoszony Rokiem Wojciecha Korfantego, postaci niezwykle ważnej w dziejach Górnego Śląska - przywódcy zwycięskiego III powstania śląskiego, parlamentarzyście. Ekspozycja zaprezentowana w Senacie ukazuje kolejne etapy jego życia i działalności: dzieciństwo i młodość, działalność jako posła do niemieckiego Reichstagu i pruskiego Landtagu, między Poznaniem a Warszawą. W. Korfanty był także komisarzem Polskiego Komisariatu Plebiscytowego, przywódcą III powstania śląskiego, w rządzie RP - kandydatem na stanowisko premiera, wicepremierem rządu, przywódcą Chrześcijańskiej Demokracji, zasiadał w Sejmie Śląskim, był redaktorem "Polonii". Na wystawie ukazano też konflikt z sanacją, proces brzeski, emigrację, życie prywatne i śmierć tego wybitnego Polaka. Wystawie towarzyszą obszerne komentarze przygotowane przez historyków. Wśród prezentowanych dokumentów znajdują się m.in. wyborcza ulotka kpiąca z pobożności Korfantego, gdy ten kandydował do parlamentu jako polityk Chrześcijańskiej Demokracji, kopia dziennika "Polonia", którego Korfanty był założycielem i redaktorem naczelnym, a także kopia jego francuskiego paszportu konsularnego z okresu emigracji we Francji. * * * 27 maja 2009 r. odbyło się 6. posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi. Porządek obrad obejmował:
W pierwszym punkcie posiedzenia J. Wygnański zaprezentował organizacje pozarządowe jako pośrednich i bezpośrednich beneficjentów funduszy strukturalnych. Przedstawił system funkcjonujący w Polsce, a także omówił główne problemy związane z realizacją zadań w ramach poszczególnych funduszy. Do najważniejszych trudności zarówno po stronie administratorów funduszy, jak i samych organizacji, zaliczył m.in. zbyt krótki limit czasowy na przygotowanie i realizację wniosków, małą przewidywalność wykonania projektów, brak wystarczającej transparentności przygotowywanych projektów, ambiwalentność kryteriów konkursowych (niejednoznaczność kryteriów oceny wniosków), słabą synchronizację projektów w ramach funduszy, rozbieżność pomiędzy projektami a potrzebami społecznymi, brak płynności między transzami finansowania, trudne do spełnienia przez organizacje kryterium zabezpieczenia finansowego, a także brak trwałych rezultatów realizowanych projektów. Podsumowując swoją wypowiedź, J. Wygnański starał się udzielić odpowiedzi na pytanie o adekwatność i sprawność użycia środków Unii Europejskiej, a także na pytanie o długofalowe efekty ich wdrażania zarówno dla sektora organizacji pozarządowych, jak i całego społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. W związku z zaprezentowanymi faktami J. Wygnański podniósł też kwestię ewentualnego udziału Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi w monitorowaniu funkcjonowania funduszy strukturalnych w przyszłości. Senator Mieczysław Augustyn, wiceprzewodniczący zespołu, zaproponował, aby w tej sytuacji utworzyć grupę roboczą, jak podczas wcześniejszych prac zespołu, której powierzy się zbieranie rekomendacji organizacji pozarządowych w zakresie funkcjonowania funduszy strukturalnych w Polsce. W drugim punkcie porządku posiedzenia wiceminister sprawiedliwości Z. Wrona przedstawił stan prac legislacyjnych nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy - Prawo ochrony środowiska (druk sejmowy nr 1854). Projekt wpłynął do Sejmu 27 marca 2009 r., jego pierwsze czytanie odbyło się na 41. posiedzeniu Sejmu, 7 maja. Projekt skierowano do Komisji Nadzwyczajnej ds. zmian w kodyfikacjach, gdzie trwają nad nim prace. Jak wyjaśniał przedstawiciel wnioskodawców wiceminister Z. Wrona, podstawowym celem proponowanej nowelizacji jest wprowadzenie do porządku prawnego nowej instytucji -Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Jego dysponentem ma być minister sprawiedliwości. Środki będą pochodzić z potrąceń z wynagrodzeń za pracę skazanych odbywających karę pozbawienia wolności, a także z nawiązek i świadczeń pieniężnych orzekanych przez sądy wobec sprawców przestępstw. Zdaniem projektodawców, dotychczasowe rozwiązania dotyczące dysponowania nawiązkami i świadczeniami pieniężnymi, a więc środkami publicznymi, nie realizowały w pełni zasad jawności i przejrzystości finansów publicznych. Ponadto powołanie funduszu ma się przyczynić do zwiększenia ściągalności należności. Zdaniem obecnych na posiedzeniu przedstawicieli organizacji pozarządowych, które są uprawnione do otrzymywania nawiązek sądowych, projektowane zmiany nie rozwiązują jednak problemów z pozyskiwaniem środków z nawiązek. W ich ocenie, projekt jest oparty na błędnych założeniach formalnych i szacunkach finansowych. Reprezentanci organizacji pozarządowych wyrażali także obawę, że "pod płaszczykiem uelastycznienia systemu rozbudowuje się jedynie kolejną strukturę biurokratyczną". W wyniku dyskusji i po zapoznaniu się ze zgłoszonymi w niej wątpliwościami, a także z dużą liczbą pytań strona rządowa zaproponowała współpracę z organizacjami pozarządowymi podczas dalszych prac nad projektem ustawy, a także zwróciła się o składanie uwag i wniosków na piśmie. W trzecim punkcie porządku dziennego posiedzenia dyrektor Departamentu Pożytku Publicznego w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej K. Więckiewicz omówił stan prac nad nowelizacją ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Obecnie projekt tej ustawy jest przedmiotem prac w sejmowej Podkomisji ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi. W trakcie wysłuchania publicznego, które odbyło się 21 kwietnia 2009 r., a także podczas prac podkomisji, partnerzy społeczni zgłosili liczne uwagi, które - jak zapewnił dyrektor K. Więckiewicz - będą uwzględnione w dalszych pracach podkomisji. Zgłoszone uwagi dotyczyły m.in.: inicjatywy lokalnej (organizacje pozarządowe optują za jej zlikwidowaniem, strona rządowa jest natomiast przeciwnego zdania, co wyraźnie podkreślono), definicji organizacji pozarządowej, odpłatnej i nieodpłatnej działalności organizacji, rozszerzenia katalogu możliwości podejmowania współpracy jednostek samorządowych z organizacjami pozarządowymi, a także kwestii: czy i w jakim stopniu w ustawie uwzględnić spółki non-profit. Na zakończenie posiedzenia dyrektor Biura Komunikacji Społecznej Kancelarii Senatu A. Pomianowska-Bąk przedstawiła informację, dotyczącą zmian legislacyjnych i organizacyjnych w Kancelarii Senatu w związku z wprowadzeniem możliwości rozpatrywania przez Senat petycji obywatelskich. W celu obsługi procesu rozpatrywania petycji przez organy Senatu 18 maja 2009 r. utworzono Biuro Komunikacji Społecznej, a w nim Dział Petycji i Korespondencji. Mają one wspomagać senacką Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji w pracach nad petycjami. Jak podkreśliła dyrektor A. Pomianowska-Bąk, ze względu na brak materii ustawowej w tym zakresie konieczne było przyjęcie roboczej definicji petycji. Za petycję uznaje się zatem wniosek legislacyjny skierowany do Senatu, leżący w zakresie jego kompetencji. Komisja Praw Człowieka i Petycji wraz z nowo utworzonym biurem wypracowują obecnie mechanizmy współdziałania, troszcząc się o to, by nie stwarzać obywatelom barier w korzystaniu z nowej instytucji. W dalszym etapie zostaną podjęte prace legislacyjne, zmierzające do uregulowania zagadnienia petycji w odpowiednim akcie prawnym. Na zakończenie prowadzący obrady marszałek Bogdan Borusewicz podziękował wszystkim uczestnikom - członkom zespołu i przybyłym gościom za owocną dyskusję, w której podniesiono szereg konkretnych kwestii i zgłoszono interesujące propozycje. * * * 29 maja 2009 r., w ramach obchodów Roku Polskiej Demokracji, w Senacie odbyła się konferencja historyczno-politologiczna "Dwadzieścia lat po przełomie; tradycje i współczesność demokracji parlamentarnej w Polsce", współorganizowana przez Polskie Towarzystwo Historyczne i Polskie Towarzystwo Nauk Politycznych. Otwierając senackie spotkanie, marszałek Bogdan Borusewicz podkreślił, że występuje tu nie tylko jako kierujący pracami Senatu i polityk, ale również jako historyk, a także opozycjonista, świadek ostatnich kilkudziesięciu lat historii Polski. Przypomniał, że w tym roku przypadają dwie niezmiernie ważne dla naszej tożsamości rocznice - 90. rocznica pierwszych wyborów parlamentarnych w odrodzonej Rzeczypospolitej oraz 20. rocznica wyborów do odrodzonego Senatu - pierwszych wolnych i demokratycznych pierwszych po długiej, prawie półwiecznej przerwie. "Obie te rocznice w historycznym znaczeniu są wyrazem determinacji w dążeniu do wolności i demokracji. Podobnie jak Polacy cieszyli się z odzyskania niepodległości w 1918 roku i wyłonionego w wolnych wyborach Sejmu Ustawodawczego w 1919 r., w 1989 roku świętowaliśmy pamiętne zwycięstwo wyborcze" - powiedział. W obu wypadkach wyraziliśmy jednakową dumę z możliwości samostanowienia o sobie po długim okresie niewoli i dyktatury. W tym miejscu marszałek przypomniał, że aby uczcić pamięć o tych wydarzeniach, Senat podjął uchwałę o ogłoszeniu roku 2009 Rokiem Polskiej Demokracji. Stara się w nim realizować zawarte w jej treści postulaty dotyczące pielęgnowania obyczajów demokratycznych w życiu społecznym i umacniania naszych tradycyjnych wartości, przygotowując i współorganizując konferencje, wystawy okolicznościowe, konkursy i programy edukacyjne dla młodzieży. "Z historycznej perspektywy można powiedzieć, że zbliżająca się pamiętna data czerwcowa wyznaczyła początek doniosłych przemian, których zwieńczeniem jest niepodległy, suwerenny byt odrodzonej Rzeczypospolitej" - stwierdził marszałek. Jego zdaniem, o tych przemianach zdecydowały nie tylko rozmowy Okrągłego Stołu, ale także liczne wydarzenia w historii powojennej Polski, które niejako zdeterminowały przełom społeczno-polityczny lat osiemdziesiątych i przygotowały odpowiedni fundament, utrwalając w zbiorowej pamięci Polaków poczucie dumy narodowej, niezależności, dążenie do prawdy i chęć przeciwstawiania się obcej nam mentalności, narzucanej przez władze komunistyczne. Te wydarzenia to m.in. tragiczny opór po 1945 r., protesty i manifestacje społeczne z 1956, 1968, 1970 r., kształtowanie się opozycji demokratycznej w latach siedemdziesiątych, wreszcie pamiętny rok 1980, kiedy powstał niezależny ruch społeczny Solidarność. Przypominając kolejne wydarzenia oporu kilku pokoleń Polaków wobec narzuconej z zewnątrz niedemokratycznej, autorytarnej władzy marszałek B. Borusewicz podkreślił, że zawsze, zwłaszcza zagranicą, podkreśla, że my w Polsce niczego nie otrzymaliśmy za darmo. W opinii marszałka, Senat, jako izba wyłoniona w pierwszych wolnych wyborach w III Rzeczypospolitej, jest szczególnie predestynowana do utrwalania pamięci o historii polskiej demokracji i polskiego parlamentaryzmu. Przypomniał także, że podczas 20 lat swojego funkcjonowania Senat inicjował szereg działań, z jednej strony mających na celu podtrzymanie tożsamości historycznej Polaków, z drugiej zaś, wynikających ze stałego dążenia do budowania coraz doskonalszego systemu państwa demokratycznego. Podkreślił, że to Senat przygotował reformę samorządu terytorialnego, która w szczególny sposób utrwaliła system demokratyczny i sprowadziła go do wymiaru lokalnego. Podczas konferencji odbyły się dwa panele - historyczny i politologiczny. W panelu historycznym, prowadzonym przez prof. Tomasza Schramma z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, mowa była m.in. o kształcie i miejscu polskiego parlamentaryzmu, począwszy od XVI w., a także o znaczeniu demokracji parlamentarnej dla budowy odrodzonego państwa polskiego. O polskim parlamentaryzmie w XVI-XVIII wieku mówił prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego prof. Krzysztof Mikulski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. W jego opinii, parlamentaryzm I Rzeczypospolitej stawiał Polskę w gronie najbardziej demokratycznych państw europejskich. Jak mówił, mimo swej ograniczoności, bo rządziła tylko szlachta, polski parlamentaryzm dawał prawo współrządzenia państwem około dziesięciu procentom obywateli. Wystąpienie prof. Andrzeja Chwalby z Uniwersytetu Jagiellońskiego poświęcone było miejscu polskiej demokracji w demokracji europejskiej w XIX w. Wkład polskiej demokracji parlamentarnej w tworzenie fundamentów odrodzonego Państwa Polskiego to temat referatu prof. Włodzimierza Mędrzeckiego z Uniwersytetu Warszawskiego. W drugiej części konferencji, podczas panelu politologicznego, który prowadziła prof. Teresa Sasińska-Klas z Uniwersytetu Jagiellońskiego, uczestnicy przedstawili referaty poświęcone ocenie Okrągłego Stołu, rozwojowi i przekształceniom systemu partyjnego po 1989 r. w Polsce, a także w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. "Okrągły Stół - od totalitaryzmu do demokracji?" to temat wystąpienia prof. Romana Baeckera z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. O przełamywaniu partyjnego monopolu mediów w kontekście stolika medialnego przy Okrągłym Stole mówił prof. Tomasz Goban-Klas z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przekształcenia systemu partyjnego RP omówiła prof. Katarzyna Sobolewska-Myślik z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. "Wybory 'otwierające' a rozwój systemu partyjnego w państwach Europy Środkowej i Wschodniej" to temat referatu prof. Andrzeja Antoszewskiego z Uniwersytetu Wrocławskiego. do góry Wykaz numerów "Diariusza" |