Oświadczenie skierowane do minister edukacji narodowej Katarzyny Hall

Szanowna Pani Minister!

Zwracam się do Pani Minister z prośbą o wyjaśnienie kwestii związanej z trybem odwoływania się od decyzji gminy w sprawie nieprzyjęcia dziecka do przedszkola. W przypadku odmówienia przyjęcia dziecka do przedszkola samorządowego zainteresowanej stronie przysługuje odwołanie, zgodnie z uchwałami organów stanowiących gminy, które mają jednak charakter wewnętrzny. Kwestią, która staje się przedmiotem sporu, jest to, czy od decyzji odmownej przysługuje stronie odwołanie do sądu administracyjnego. Biuro rzecznika praw obywatelskich stoi na stanowisku, iż kontrola procesu rekrutacyjnego ze strony sądów administracyjnych jest konieczna. Jednakże w oparciu o stanowisko Ministerstwa Edukacji Narodowej zaznacza, iż nie ma dziś wystarczających podstaw prawnych, aby te kontrole zagwarantować. Niemniej jednak należy zaznaczyć, iż takie postawienie sprawy nie odzwierciedla w pełni możliwości prawnych, jakie mają rodzice.

Wobec faktu, iż przyznanie pewnego dobra podlega reglamentacji w postaci postępowania kwalifikacyjnego, opartego na mniej lub bardziej uznaniowych kryteriach, gmina podejmuje działania weryfikacyjne przy użyciu instrumentów administracyjnych. Sam akt cywilnoprawny, jakim jest podpisanie umowy pomiędzy rodzicem a przedszkolem, poprzedzony zostaje więc ścieżką administracyjną, wynikającą z uchwały rady gminy.

Wybór osoby, której dziecko zostanie zakwalifikowane do przydziału miejsca w przedszkolu, oznacza, iż właściwy organ gminy podejmuje rozstrzygnięcie dotyczące interesu prawnego danej osoby, a tym samym negatywnie przesądza o interesie prawnym innych osób, które, ze względu na swoje oczekiwania, również pretendowały do skorzystania z gminnych usług przedszkolnych. W przedmiotowej czynności gminy zawarte jest bowiem rozstrzygnięcie dotyczące wyboru osoby na warunkach jednostronnie ustalonych przez gminę. Oznacza to więc, iż organ gminy autorytatywnie rozstrzyga o sytuacji prawnej adresata, choć na wniosek tego ostatniego. W tej sytuacji akt administracyjny, kończący postępowanie, musi podlegać k.p.a. Stąd należy uznać, iż stronom przysługuje możliwość odwołania się do sądów administracyjnych.

Proszę zatem, aby MEN wydał opinię prawną określającą możliwość odwołania się przez strony od decyzji gminnej o odmowie przyznania miejsca w przedszkolu samorządowym.

Z poważaniem
Paweł Klimowicz