Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment


Z prac komisji senackich

3 listopada 1999 r.

Odbyło się posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, podczas którego zaproponowano wprowadzenie 4 poprawek legislacyjnych do ustawy o zmianie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji. Sejmową nowelizację uchwalono na podstawie projektu rządowego. Jej celem jest dostosowanie przepisów do prawa Wspólnoty Europejskiej, w szczególności wdrożenie postanowień dyrektywy w sprawie ujednolicenia przepisów prawnych i administracyjnych państw członkowskich, dotyczących reklamy wprowadzającej w błąd. Przedłożona Senatowi ustawa realizuje również założenia "Polityki konsumenckiej rządu na lata 1998-1999".

Ustawa wprowadza nowe unormowania określające dopuszczalność reklamy porównawczej. Dotychczas była ona w Polsce zakazana, chyba że zawierała informacje prawdziwe i użyteczne dla klientów. Przyjęta przez Sejm nowelizacja zezwala na stosowanie reklamy porównawczej, określając szczegółowo warunki jej dopuszczalności poprzez wykazanie jej niesprzeczności z dobrymi obyczajami.

Z uwagi na trudności w określaniu wysokości szkody, ograniczone dochodzenie odszkodowań z sprawach z zakresu nieuczciwej konkurencji oraz wynikającą z tego bezkarność sprawców wprowadzono możliwość żądania zasądzenia od sprawcy zawinionego czynu nieuczciwej konkurencji odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny.

Ustawa wprowadza wyjątek od zasady prawnej zawartej w art. 6 Kodeksu cywilnego, iż "ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne". Ciężar dowodu prawdziwości oznaczeń lub informacji umieszczanych na towarach lub wypowiedzi zawartych w reklamie spoczywa na tej osobie, której zarzuca się czyn nieuczciwej konkurencji.

W ustawie wzmocniono pozycję prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, dając mu legitymację do żądania wydania w stosunku do osoby, która się dopuściła czynu nieuczciwej konkurencji, zarządzenia tymczasowego (zabezpieczenie powództwa). Prezes został także wyposażony w prawo występowania z żądaniem ścigania wykroczeń z art. 25 ustawy - oprócz pokrzywdzonego, organizacji chroniących praw konsumentów lub przedsiębiorców i powiatowych (miejskich) rzeczników konsumentów.

W art. 2 ustawy zmieniającym ustawę o radiofonii i telewizji, w dodawanym art. 20a, prezes urzędu uzyskał prawo żądania od nadawców udostępnienia danych umożliwiających identyfikację zleceniodawcy audycji lub reklam oraz prawo żądania wydania nieodpłatnie zapisu audycji lub reklamy.

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Mirosław Aziewicz podkreślił, że nowelizacja umożliwi w znacznie większym stopniu wypełnianie przez reklamę funkcji informacyjnych. Wzmocni również rolę urzędu, powiatowych i miejskich rzeczników konsumentów, co umożliwi im skuteczniejsze występowanie w ich interesie.

Poseł sprawozdawca Jerzy Zając poinformował, że w Sejmie nowelizację poparła zdecydowana większość posłów, co może świadczyć o jej zasadności. Do nowelizacji sejmowej zastrzeżeń nie zgłosili również przedstawiciele Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz Ministerstwa Finansów.

W dyskusji senator Mieczysław Janowski - ze względu na specyfikę komisji - interesował się funkcjonowaniem miejskich i powiatowych rzeczników konsumentów po wprowadzeniu reformy terytorialnej kraju. Prezes M. Aziewicz poinformował o ich dynamicznej działalności, chociaż napotykają trudności finansowe. Prezes zapewnił też, że urząd stara się wspierać ich działalność. W najbliższym czasie odbędzie się szkolenie dla 400 osób z całego kraju. Senator M. Janowski powiedział, że kierowana przez niego komisja powróci do tego tematu pod koniec roku w ramach prowadzonego przez nią monitoringu wdrażania reformy terytorialnej.

Na sprawozdawcę stanowiska Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji wybrano senatora Tadeusza Kopacza.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia komisji rozpatrzono ustawę o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach. Uchwalona przez Sejm ustawa była projektem przedłożonym przez prezydenta. Konieczność znowelizowania ustawy o orderach i odznaczeniach powstała w związku z wejściem w życie ustawy o ochronie danych osobowych i potrzebą dostosowania obowiązujących przepisów do jej regulacji prawnych.

Pierwsza z wprowadzonych zmian przewiduje, że zamieszczenie we wniosku o nadanie orderu lub odznaczenia informacji o karalności osoby, której wniosek dotyczy, jest obowiązkowe. Wprowadzenie tego zapisu jest konieczne, ponieważ zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych przetwarzanie danych dotyczących skazań i orzeczeń o ukaraniu jest dopuszczalne wyłącznie na podstawie ustawy.

Drugi z dodanych przez Sejm przepisów daje podstawę do przechowywania danych osobowych zawartych we wnioskach bez zgody osoby, której te dane dotyczą. Możliwość taką stwarza zapis, w myśl którego zgoda tej osoby nie jest wymagana, jeżeli przepis szczególny innej ustawy zezwoli na przetwarzanie danych osobowych i stworzy pełne gwarancje ich ochrony.

Oprócz tych dwóch zmian, które wiążą się bezpośrednio z ustawą o ochronie danych osobowych, nowelizacja zawiera ustawowe upoważnienie marszałka województwa, starosty, wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, dzięki któremu będą oni mogli wręczać odznakę medalu "Za Długoletnie Pożycie Małżeńskie" w imieniu prezydenta.

Podczas posiedzenia o omawianej ustawie mówili przedstawiciele wnioskodawcy -

pracownicy Kancelarii Prezydenta oraz poseł sprawozdawca Jerzy Zakrzewski.

Do nowelizacji nie zgłosiło zastrzeżeń Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. W głosowaniu senatorowie jednogłośnie opowiedzieli się za przyjęciem bez poprawek rozpatrywanej ustawy o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach. Na sprawozdawcę stanowiska Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w tej sprawie wybrano senatora Zbyszko Piwońskiego.

Na zakończenie posiedzenia senator M. Janowski poinformował o przygotowywanej przez komisję wraz z Fundacją Wieku Pary konferencji "Regionalny transport kolejowy: szanse i zagrożenia". W konferencji zapowiedzieli swój udział wicemarszałek Senatu Andrzej Chronowski, przewodnicząca sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej posłanka Irena Lipowicz, minister transportu i gospodarki morskiej Tadeusz Syryjczyk, prezes Zarządu PKP Krzysztof Celiński, naukowcy zajmujący się problematyką transportu oraz działacze samorządowi i osoby związane z Fundacją Wieku Pary i Polskim Stowarzyszeniem Miłośników Kolei.

* * *

Tematem posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej była restrukturyzacja i prywatyzacja polskiej energetyki. Informację na ten temat przedstawił wiceminister skarbu państwa Jan Buczkowski. Poinformował on senatorów, że prywatyzacja Elektrociepłowni Wybrzeże SA i Elektrowni Rybnik SA zakończy się w I kwartale 2000 r. Zakończenie prywatyzacji Elektrociepłowni Zielona Góra SA i Elektrociepłowni Białystok SA resort planuje na pierwszą połowę przyszłego roku. W III kwartale 2000 r. sprywatyzowana zostanie Elektrociepłownia Tychy SA.

W opinii wiceministra skarbu państwa, w przyszłym roku zostaną też sprywatyzowane dwie elektrownie. W I kwartale przyszłego roku nastąpi zakończy się prywatyzacja Elektrowni Rybnik SA. Drugą prywatyzowaną elektrownią będzie Elektrownia Skawina SA. Jeszcze w tym roku ma zostać ogłoszony przetarg na wybór doradcy prywatyzacyjnego Skawiny SA.

Wiceminister J. Buczkowski poinformował także, że praktyczna prywatyzacja elektrowni w Bełchatowie nastąpi w połowie 2001 r. Potencjalnemu inwestorowi zostanie zaoferowany pakiet 20-35% akcji spółki. "Kolejne udziały Skarbu Państwa zostaną sprzedane w 2003 roku" - dodał.

W IV kwartale tego roku rozpocznie się proces wyboru doradcy prywatyzacyjnego dla spółek Kopalnia Węgla Brunatnego SA i Elektrownia Bełchatów SA. Wiceminister poinformował również, że zakłady energetyczne będą prywatyzowane w grupach, a preferowani będą inwestorzy branżowi, którzy zainteresowani są całą grupą. Do końca tego roku resort skarbu przewiduje ogłoszenie publicznego zaproszenia do rokowań w sprawie nabycia akcji Górnośląskiego Zakładu Elektroenergetycznego SA, który będzie prywatyzowany indywidualnie.

Do końca roku mają też zostać wybrani doradcy prywatyzacyjni dla pierwszej grupy prywatyzowanych zakładów energetycznych. Ich prywatyzacja ma nastąpić w 2000 roku. Resort skarbu planuje w pierwszym etapie prywatyzacji: w wypadku elektrociepłowni udostępnienie inwestorom od 20 do 40% akcji, w elektrowniach od 20 do 35% akcji, a w spółkach dystrybucyjnych 20-25 % akcji.

Ministerstwo Skarbu Państwa, tam gdzie było to możliwe, przesunęło terminy prywatyzacji w stosunku do pierwotnie planowanych z powodu sprzeciwu związków zawodowych. Mimo wcześniejszych zapowiedzi resortu, w tym roku zostaną więc jedynie sprywatyzowane Elektrownia w Połańcu, Elektrociepłownie Warszawskie i Elektrociepłownia Wrocław. Z materiałów Ministerstwa Skarbu Państwa wynika, że jedynie prywatyzacja Elektrownii Rybnik SA i Elektrowni im. T. Kościuszki w Połańcu SA oraz Górnośląskich Zakładów Elektroenergetycznych SA jest akceptowana przez organizacje związkowe działające w tych podmiotach.

Zdaniem wiceministra J. Buczkowskiego najważniejszym celem prywatyzacji sektora energetycznego jest zbudowanie wolnego rynku energii w Polsce. Wprowadzenie mechanizmów konkurencji w energetyce będzie korzystne dla wszystkich użytkowników energii. Z ta opinią nie zgodził się senator Józef Frączek i stwierdził, że prywatyzacja sektora energetycznego spowoduje jedynie podniesienie cen energii.

Senator Adam Glapiński przypomniał węgierskie doświadczenia, gdzie w wyniku prywatyzacji energetyki wzrosły znacznie ceny energii. Senator wyraził obawę, że w Polsce może powtórzyć się ta sama sytuacja dla podreperowania bieżącego stanu budżetu państwa. Wiceminister J. Buczkowski zapewnił, że nie ma o tym mowy. Finansowe skutki prywatyzacji energetyki będą odczuwalne dla budżetu dopiero po kilku latach.

Zdaniem wiceprezesa Urzędu Regulacji Energetyki Wiesława Wójcika, utrzymanie obecnych, niskich cen energii będzie zabójcze zarówno dla elektrowni, jak i dla przedsiębiorstw dystrybucyjnych. Należy się spodziewać, że wzrosną one mniej więcej o 35%.

* * *

Na swym posiedzeniu Komisja Nauki i Edukacji Narodowej zapoznała się ze stanem prac nad opracowaniem założeń i wdrożenia bonu edukacyjnego. Informację na ten temat przedstawił wiceminister edukacji narodowej Andrzej Karwacki.

Ministerstwo Edukacji Narodowej zamierza wprowadzić bon jako zasadę podziału tzw. subwencji oświatowej między gminy i powiaty. Zgodnie z tym założeniem dostawałyby one tyle pieniędzy, ilu mają uczniów - a nie, jak obecnie, zależnie np. od liczby etatów nauczycielskich.

Resort liczy, że wprowadzając subwencję oświatową według uzgodnionych z samorządami algorytmów, przekazałby zarządzanie szkołami samorządom lokalnym. Będą one musiały same zdecydować, jak najlepiej dzielić pieniądze i w jaki sposób ochraniać nieduże, ale dobre szkoły. Ministerstwo zdaje sobie jednak sprawę z różnic między społecznościami lokalnymi i wie, że tylko gminy bogate stać będzie na dofinansowywanie szkolnictwa.

W opinii wiceministra A. Karwackiego, wprowadzenie bonu edukacyjnego jest w tej chwili nierealne ze względu na zbyt duże różnice między szkołami. "Wdrożenie bonu edukacyjnego to bardzo trudne zadanie. Mamy bowiem około 35 tys. szkół różnego typu, ale nie spotkamy dwóch identycznych placówek" - powiedział A. Karwacki.

Zdaniem wiceministra edukacji narodowej, struktura systemu oświaty w Polsce jest bardzo niejednorodna. Szkoły różnią się poziomem organizacji, standardem wyposażenia edukacyjnego i poziomem wykształcenia kadry nauczycielskiej. Dlatego niemożliwe jest wprowadzenie teraz bonu edukacyjnego.

W opinii wiceministra A. Karwackiego, bon będzie można wprowadzić dopiero po wyrównaniu poziomu kształcenia we wszystkich szkołach. A. Karwacki wyjaśnił, że MEN chciałoby traktować bon edukacyjny jako standard kalkulacyjny - jednolity system kalkulowania wydatków na oświatę.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisja Nauki i Edukacji Narodowej rozważała możliwość zorganizowania konferencji na temat lokalnych systemów profilaktyki i resocjalizacji jako odpowiedzi na wzrost przestępczości wśród dzieci i młodzieży.

* * *

Na swoim posiedzeniu zebrała się Komisja Kultury i Środków Przekazu w celu rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji. W wyniku dyskusji z udziałem przedstawicieli Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu oraz posła sprawozdawcy Jerzego Zająca komisja poddała pod głosowanie 4 poprawki o charakterze legislacyjnym. Zostały one zaproponowane przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. Analogiczne wnioski zgłosiła Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.

Na sprawozdawcę stanowiska komisji w sprawie rozpatrywanej nowelizacji sejmowej wybrano senatora Jacka Sauka.

4 listopada 1999 r.

Na wspólnym posiedzeniu zebrały się Komisja Regulaminowa i Spraw Senatorskich oraz Komisja Ustawodawcza. Komisje kontynuowały prace nad rozpatrywaniem projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Senatu. Ustalono, że prace nad projektem będą prowadzone na następnym wspólnym posiedzeniu obu komisji.

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Rodziny i Polityki Społecznej rozpatrywano ustawę o Rzeczniku Praw Dziecka. Komisja zapoznała się z opiniami o ustawie sejmowej przedstawionymi przez posła sprawozdawcę Tadeusza Cymańskiego, generalnego inspektora ochrony danych osobowych Ewę Kuleszę oraz przedstawicieli Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, Ministerstwa Edukacji Narodowej, Biura Pełnomocnika Rządu ds. Rodziny, Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Towarzystwa Przyjaciół Dzieci i Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu

Jak stwierdził poseł sprawozdawca, sejm przyjął koncepcję, że rzecznik praw dziecka ma być instytucją komplementarną w stosunku do rzecznika praw obywatelskich. Oznacza to, że nie jest on wyposażony w to samo instrumentarium prawne.

W wyniku dyskusji Komisja Rodziny i Polityki Społecznej poparła zaproponowaną przez Sejm koncepcję. W kolejnych głosowaniach zdecydowała jednak o wprowadzeniu do ustawy 9 poprawek. Większość zgłoszonych zmian ma charakter legislacyjny. Pozostałe zmierzają do zwiększenia roli Senatu przy powoływaniu i odwoływaniu rzecznika.

* * *

Komisja Regulaminowa i Spraw Senatorskich przystąpiła do rozpatrywania ustawy budżetowej na rok 2000 w częściach dotyczących Krajowego Biura Wyborczego i Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Projekt budżetu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów przedstawili i omówili dyrektor generalny Jacek Michałowski i dyrektor Biura Finansowego Danuta Wietrzyk. Zreferowali oni również wyniki prac nad budżetem kancelarii sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych.

Z projektem budżetu Krajowego Biura Wyborczego zapoznał komisję zastępca kierownika tej instytucji Bohdan Szcześniak. Przedstawił on także ustalenia sejmowej Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich.

* * *

Komisja Ustawodawcza rozpatrywała ustawę o zmianie ustawy - Prawo spółdzielcze. Zgodnie z sejmową nowelizacją lokator mieszkania spółdzielczego nie będący członkiem spółdzielni, aby uzyskać prawo do lokalu po śmierci współmałżonka, będzie miał półtora roku na złożenie wymaganej deklaracji członkowskiej, a nie rok, jak obecnie.

Sejm uchwalił omawianą nowelizację 21 października w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 25 lutego br. Trybunał uznał, że przepis prawa spółdzielczego z 1982 roku, dotyczący dziedziczenia własnościowego prawa do lokalu, jest niezgodny z konstytucją. W opinii trybunału, przepis ten faworyzował interes spółdzielni i nie uwzględniał praw jednostki.

Podczas posiedzenia Komisji Ustawodawczej senatorowie wysłuchali opinii na temat ustawy przedstawionych przez posła sprawozdawcę Marka Mazurkiewicza, Jerzego Oniszczuka z Biura Trybunału Konstytucyjnego oraz Barbarę Janczewską z Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast. W dyskusji wskazywano na zasadność sejmowej nowelizacji. W przeprowadzonym głosowaniu jednogłośnie postanowiono zaproponować Senatowi przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy - Prawo spółdzielcze. Na sprawozdawcę stanowiska komisji wybrano senatora Wiesława Chrzanowskiego.

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Praw Człowieka i Praworządności rozpatrzono ustawę o Rzeczniku Praw Dziecka. Senatorowie zapoznali się z wynikami prac podkomisji w składzie: senatorowie Anna Bogucka-Skowrońska, Jolanta Danielak i Zbigniew Romaszewski. Zadaniem podkomisji było wypracowanie zmian do rozpatrywanej ustawy. Podkomisja zaproponowała przyjęcie koncepcji zawartej w wersji sejmowej - rzecznika jako samodzielnej instytucji, ale z uwzględnieniem kilkunastu zgłoszonych przez nią poprawek.

W głosowaniu komisja zdecydowała o wprowadzeniu 18 zmian do ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka. Zmierzają one m.in. do zapewnienia Senatowi kompetencji przy powoływaniu i odwoływaniu rzecznika oraz zagwarantowaniu jego ścisłej współpracy z rzecznikiem praw obywatelskich. Na sprawozdawcę stanowiska Komisji Praw Człowieka i Praworządności wybrano senatora Krzysztofa Piesiewicza.


Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment