Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Finansów przekazał wyjaśnienia w związku z oświadczeniem senator Doroty Kempki, złożonym na 31. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP"
nr 34):Warszawa 1999-04-14
Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Marszałek,
W nawiązaniu do przesłanego przy piśmie Nr AG/043/82/99/IV z dnia 10 marca 1999 r. oświadczenia złożonego przez Panią Senator Dorotę Kempkę podczas 31 posiedzenia Senatu RP w dniu 4 marca 1999 r, dotyczącego finansowania instytucji kultury, prowadzących gospodarkę finansową na zasadach określonych dla zakładów budżetowych, uprzejmie wyjaśniam, co następuje:
Zasady gospodarki finansowej instytucji kultury określone są w ustawie z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 1997 r. Nr 110, poz. 721). Z punktu widzenia tych zasad rozróżniane są dwa rodzaje instytucji, to jest:
- tzw. "instytucje artystyczne" (teatry, opery, operetki, filharmonie, itd.) prowadzące gospodarkę finansową w sposób określony w art. 27-29 ustawy;
- tzw. "instytucje upowszechniania kultury" (muzea, biblioteki, domy i ośrodki kultury, itd.) prowadzące, w myśl art. 32 tej ustawy, gospodarkę finansową na zasadach określonych dla zakładów budżetowych.
Zgodnie z ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej instytucje kultury prowadzące gospodarkę na zasadach określonych dla zakładów budżetowych, pokrywają koszty działalności i zobowiązania z uzyskanych przychodów. Przychodami tych instytucji są m.in. wpływy z prowadzonej działalności, dotacje z budżetu (państwa lub samorządów), środki otrzymywane od osób fizycznych i prawnych oraz przychody z innych źródeł. Wysokość rocznej dotacji na działalność instytucji kultury ustala organizator.
Natomiast ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014) stanowi, że zakład budżetowy może otrzymywać dotacje z budżetu, jednakże dotacje te nie mogą przekroczyć 50% jego dochodów własnych.
W świetle ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej należy uznać, że instytucje kultury nie są wprost zakładami budżetowymi w rozumieniu postanowień art. 19 ustawy o finansach publicznych. Jednakże ponieważ prowadzą one gospodarkę na zasadach określonych dla zakładów budżetowych, a zasady te zapisane są w ustawie o finansach publicznych, oznacza to konieczność uwzględnienia tego przepisu, przy określaniu wysokości dotacji.
Zapisy obu przywołanych wyżej ustaw budziły wątpliwości, czy ograniczenia dotyczące wysokości dotacji udzielanych zakładom budżetowym, odnoszą się również do tzw. "instytucji upowszechniania kultury".
W związku z powyższym pragnę poinformować, że na posiedzeniach w dniach 10 i 25 marca br. Sejmowa Komisja Finansów Publicznych przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych, w którym proponuje:
- wprowadzenie okresu przejściowego dla obowiązywania art. 19 ust. 10 tej ustawy poprzez uzupełnienie o zapis w brzmieniu "W 1999 r. nie stosuje się ograniczenia określonego w art. 19 ust. 10",
- modyfikację ww. artykułu polegającą na zastąpieniu wyrazów "dochodów własnych" wyrazem "wydatków" oraz dodaniu wyrazów "nie dotyczy to dotacji inwestycyjnych".
Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o poselskim i komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych będzie między innymi przedmiotem obrad 47 posiedzenia Sejmu, zwołanego na 8, 9 i 10 kwietnia 1999 r.
Natomiast Minister Kultury i Sztuki, podczas debaty Sejmowej w dniu 19 marca 1999 r. poświęconej omówieniu kierunków polityki kulturalnej państwa z uwzględnieniem sytuacji instytucji kultury, przedstawił planowane w najbliższym czasie działania, wśród których przewidywane są prace związane z nowelizacją ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Projektowane regulacje dotyczyć będą m.in. zasad gospodarki finansowej instytucji kultury.
Z poważaniem
Leszek Balcerowicz