Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Pracy i Polityki Społecznej przekazał informację w związku z oświadczeniem senatora Jerzego Pieniążka, złożonym na 74. posiedzeniu Senatu
("Diariusz Senatu RP" nr 79):Warszawa, 2001-02-26
Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Marszałek,
W związku z przekazaniem przy piśmie z dnia 31 stycznia 2001 r. (znak: AG/043/34/01IV) oświadczenia złożonego przez senatora Jerzego Pieniążka podczas 74. posiedzenia Senatu RP w dniu 26 stycznia 2001 roku w sprawie podjęcia działań w zakresie poprawy trudnej sytuacji na rynku pracy uprzejmie informuję, co następuje:
1.Wysoki poziom i natężenie bezrobocia jakie obserwujemy obecnie w Polsce stawia je w rzędzie najważniejszych i najtrudniejszych do rozwiązania problemów ekonomiczno-społecznych. Trudna sytuacja na rynku pracy, w tym także w powiecie sieradzkim, wynika przede wszystkim z następujących powodów:
- Przyśpi
eszenia procesów restrukturyzacji gospodarki.- Zwiększonego napływu absolwentów. Dały o sobie znać efekty wyżu demograficznego.
- Ujawnieniu się osób pragnących poprzez status bezrobotnego uzyskać opłacanie z budżetu państwa składki na ubezpieczenie zdrowotne - w wielu przypadkach są to osoby zatrudnione w tzw. szarej strefie.
- Spadku tempa przyrostu liczby miejsc pracy, szczególnie w małych i średnich przedsiębiorstwa oraz dużej fluktuacji zatrudnienia w tym sektorze, co w efekcie zwiększyło wpływ pracowników na rynek pracy. Było to spowodowane głównie czynnikami zewnętrznymi - np. kryzysem rosyjskim, a także nadmiernym fiskalizmem oraz (co bardzo podkreślają pracodawcy) małą elastycznością przepisów prawa pracy.
- "Wygaszania" pakietów socjalnych.
2.Zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu dysponentem Funduszu Pracy jest Prezes Krajowego Urzędu Pracy.
Z wyjaśnień przekazanych przez Prezesa Krajowego Urzędu Pracy wynika, że podstawową przyczyną wypowiedzenia kontraktów przez Prezesa Krajowego Urzędu Pracy było znaczne przekroczenie planowanych na 2000 rok w Funduszu Pracy kwot wypłat zasiłków oraz zasiłków przedemerytalnych i świadczeń przedemerytalnych a także świadomość, że projekt budżetu Funduszu Pracy na rok 2001 na aktywne formy przeciwdziałania skutkom bezrobocia przewiduje kwotę wystarczającą praktycznie na ubiegłoroczne zobowiązania wymagalne.
Podjęta przez Prezesa Krajowego Urzędy Pracy decyzja wynikała z konieczności zastosowania w zaistniałych okolicznościach przepisów ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U. 1998. 155. 1014 z późniejszymi zmianami), w szczególności zaś uwzględnienia treści cytowanych niżej artykułów:
28.1: "Wydatki publiczne mogą być ponoszone na cele i w wysokości ustalonych w ustawie budżetowej, uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego i w planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych",
26.1 i 26.2 ppkt 2: "... wydatki i rozchody - stanowią nieprzekraczalny limit...", "... wydatki - mogą ulec zmianie, jeżeli: a) zrealizowano przychody wyższe od zaplanowanych, b) zmiana wydatków nie spowoduje zwiększenia dotacji z budżetu oraz nie zmniejszy wielkości planowanych wpłat do budżetu albo zysków oraz planowanego stanu środków na dzień 31 grudnia roku objętego planowanie..." oraz
26.3: "Zmiany przychodów i wydatków, o których mowa w ust. 2, wymagają dokonania zmian w rocznym planie finansowym".
Jednocześnie pragnę nadmienić, że wypowiedzenie kontraktów dotyczyło wszystkich powiatów w kraju oraz wszystkich elementów kontraktów.
Stosowanie przepisów zawartych w ustawie o finansach publicznych powoduje, że z limitów danego roku można sfinansować jedynie zadania realizowane w tymże roku oraz zobowiązania wymagalne z roku poprzedzającego.
3.Uwzględniając trudną sytuację na rynku pracy Rząd podjął zdecydowane działania, aby przeciwdziałać temu niepożądanemu zjawisku. Na posiedzeniu 16 stycznia br. Rada Ministrów przyjęła "Rekomendacje dla polityki przeciwdziałania bezrobociu". Zgodnie z "Rekomendacjami..." powstrzymanie tendencji do wzrostu bezrobocia wymaga prowadzenia polityki pieniężnej i fiskalnej sprzyjającej wzrostowi gospodarczemu oraz realizacji następujących programów rządowych:
- "Narodowego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia na lata 2000-2001",
- "Kierunków działań Rządu wobec małych i średnich przedsiębiorstw do 2002 roku",
- "Paktu dla rolnictwa i obszarów wiejskich".
Zgodnie z "Rekomendacjami..." działania Rządu będą skierowane na:
1) Tworzenie miejsc pracy
- działania ułatwiające małym i średnim przedsiębiorstwom dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania,
- wsparcie działań samorządowych, zmierzających do poprawy warunków prowadzenia działalności gospodarczej i tworzenia nowych miejsc pracy na wsi,
- zaostrzenie kontroli celnej w celu zapobiegania przypadkom nie rejestrowanego przywozu lub zaniżania deklarowanej wartości celnej importowanych towarów oraz uprawnianie wdrażania instrumentów ochrony rynku przed nadmiernym lub dumpingowym przywozem,
- działania na rzecz rozwoju budownictwa mieszkaniowego.
2) Podnoszenie kwalifikacji zawodowych
- rozwój szkoleniowych form subsydiowanego zatrudnienia,
- zachęty do dalszej edukacji w formie grantów i stypendiów, zwłaszcza dla młodzieży z obszarów wiejskich,
- skoncentrowanie środków na kształcenie zawodowe w rękach samorządu powiatowego.
3) Usprawnianie funkcjonowania instytucji rynku pracy
- analiza stanu Funduszu Pracy w zakresie finansowania aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu i zwiększenie środków z Funduszu Pracy na ten cel,
- w województwach, w których przewidywane są likwidacje dużych przedsiębiorstw oraz duże zwolnienia grupowe, przygotowanie programów tworzenia nowych miejsc pracy,
- powierzenie wojewodom zadań w zakresie kontroli przestrzegania przepisów ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu,
- rozwój sieci prywatnego i publicznego pośrednictwa pracy.
4) Zmiana prawa pracy
- ograniczenie możliwości łączenia pobierania zasiłków i świadczeń przedemerytalnych z dochodami z pracy zarobkowej,
- przyspieszenie prac nad projektem ustawy o Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych,
- nowelizacja kodeksu pracy w zakresie:
- zwiększenia liczby dopuszczalnych godzin nadliczbowych,
- przywrócenia możliwości zawierania nieograniczonej ilości umów na czas określony,
- podwyższenia progu zatrudnienia, powyżej którego konieczne jest tworzenie regulaminów pracy i regulaminów wynagrodzeń.
- stopniowej eliminacji okresu obciążenia pracodawców kosztami wynagradzania pracownika za okres niezdolności do pracy.
4.Rząd w 2001 roku będzie czynił usilne starania, aby wyeliminować opóźnienia w przekazywaniu środków z Funduszu Pracy na finansowanie programów rynku pracy. Należy jednak mieć świadomość, że o stopniu finansowania poszczególnych celów i zadań z Funduszu Pracy zadecyduje Parlament po ro
zpatrzeniu i przyjęciu ustawy budżetowej na rok 2001.Informując o powyższych działaniach rządu, pragnę wyrazić przekonanie, że działania te pozwolą na prozatrudnieniowy rozwój gospodarczy kraju, w tym także powiatu sieradzkiego oraz efektywne wykorzystanie środków Funduszu Pracy na aktywne programy rynku pracy, umożliwiając trwałe ograniczenie bezrobocia.
Z szacunkiem
Longin Komołowski