Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Swoje oświadczenie kieruję zarówno do pana premiera, jak i do ministra skarbu.

W kwietniu bieżącego roku, w trakcie prac Senatu Rzeczypospolitej Polskiej piątej kadencji nad nowelizacją ustawy - Prawo energetyczne, zgłosiłem poprawkę, ujętą w obecnym art. 9 lit. k, na mocy którego operatorzy systemów przesyłowych mają funkcjonować jako jednoosobowe spółki skarbu państwa. Poprawka miała zapewnić kontrolę państwa nad podstawową infrastrukturą związaną z bezpieczeństwem energetycznym Polski, istotną również dla prawidłowego, zgodnego z regułami Unii funkcjonowania krajowego systemu elektroenergetycznego oraz krajowego systemu gazownictwa. Ustawa wraz z tą poprawką weszła w życie z dniem 5 maja 2005 r.

Nie ulega wątpliwości, iż ta nowa norma prawna przyczyniła się w dużej mierze, między innymi, do racjonalizacji przygotowywanej przez ówczesny rząd koncepcji prywatyzacji Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa SA. To na podstawie tego artykułu ustawy część majątku przesyłowego, a ściśle mówiąc, najistotniejsze, aktywne elementy sieci zostały przekazane operatorowi systemu przesyłowego, obecnie Gaz  System Sp. z o.o., i tym samym wyłączone z procesu prywatyzacji.

Obecny rząd w swoich wystąpieniach programowych przykłada dużą wagę do tych problemów, eksponując zarówno potrzebę zachowania kontroli państwa nad strategicznymi systemami krajowej infrastruktury, jak również konieczność wdrożenia programu służącego zbudowaniu konkurencyjnego rynku energii elektrycznej i zdywersyfikowanego rynku gazu. Zostało to jednoznacznie przedstawione w sejmowym expose pana premiera z 10 listopada bieżącego roku.

W pełni podzielając wskazane priorytety Rady Ministrów, powodowany troską wynikającą z zaobserwowania niezrozumiałej dla mnie opieszałości w realizacji lub zgoła zaniechania niezbędnych działań wymaganych znowelizowaną ustawą - Prawo energetyczne, pozwalam sobie zgłosić oświadczenie dotyczące przyczyn takiego stanu rzeczy oraz działań rządu sprzyjających szybkiemu urzeczywistnieniu priorytetów polityki energetycznej.

Dlatego zapytuję, po pierwsze: dlaczego do dnia dzisiejszego nie powstał operator systemu przesyłowego w elektroenergetyce zgodny z przywoływaną ustawą?

Po drugie: dlaczego Polskie Sieci Elektroenergetyczne, odpowiedzialne za powstanie operatora, będące stuprocentową spółką Skarbu Państwa, przez pół roku nie realizują ustawy i dlaczego minister skarbu na to nie reaguje?

Po trzecie: dlaczego Polskie Sieci Energetyczne SA, tworząc u siebie spółkę córkę, operatora systemu przesyłowego, wbrew jednoznacznym zapisom ustawowym nie przekazały do tej spółki majątku sieciowego, tworząc w ten sposób operatora nie tylko niezgodnego z ustawą, ale i w połowie fikcyjnego.

Po czwarte: dlaczego minister skarbu państwa, odpowiedzialny za nadzór właścicielski i za realizację zapisów ustawy - Prawo energetyczne, nie mianował do czasu przejęcia operatora pod swój bezpośredni nadzór właścicielski przedstawiciela Ministerstwa Skarbu Państwa, przewodniczącego rady nadzorczej zarówno PSE SA, jak i PSE operatora systemu przesyłowego?

Po piąte: jakie działania i w jakim czasie zamierza podjąć Rada Ministrów, pan premier osobiście, a przede wszystkim minister skarbu państwa, by jak najszybciej doprowadzić do sytuacji wymaganej prawem w odniesieniu do operatorów systemów przesyłowych?

Formułując te szczegółowe pytania, nie sposób oprzeć się wrażeniu, iż wskazany przeze mnie przypadek nierespektowania i lekceważenia prawa nie ma jednostkowego charakteru. Podobne przypadki, jak powszechnie wiadomo, występują niemal masowo tak w administracji publicznej, jak w spółkach Skarbu Państwa. Skuteczne wyeliminowanie tych sytuacji wymaga kompleksowych i szeroko zakrojonych działań, a to z kolei wymaga czasu. Jestem przekonany, iż zgodnie z zapowiedziami pana premiera rząd nie tylko wypracuje stosowne programy i mechanizmy w tym zakresie, ale będzie je także konsekwentnie realizował. Niemniej jednak każdy pozytywny przykład właściwego uporządkowania spraw będzie dodatkowo sprzyjał przywracaniu, w szerszej skali, koniecznej normalności. Dlatego też ze swojej strony, jako autor istotnego dla naszego państwa zapisu ustawowego, deklaruję dalsze śledzenie biegu spraw związanych z ustawowym wypełnianiem norm zapisanych w art. 9 lit. k ustawy - Prawo energetyczne, a także swój osobisty udział w pracach z tym związanych. Wierzę też, iż moja interpelacja przysłuży się w strukturach administracji publicznej i przedsiębiorstwach nadzorowanych przez Skarb Państwa, pomoże w pogłębianiu autorefleksji nad powinnością powszechnego poszanowania prawa.

Formułując te szczegółowe pytania, nie sposób nie postawić pytania fundamentalnego: dlaczegóż to Senat RP musiał w ostatniej chwili wprowadzić tę - tak ważką dla interesów Polski - poprawkę? I dlaczego narzucone tą poprawką działania, mające najwyższą rangę ustawową, nie są realizowane przez spółkę Skarbu Państwa? Dziękuję bardzo. (Oklaski)